Ethical Dilemma and Ethical Decision in Accounting Education: A Research on The Students of Giresun University

Yıl 2019, 18. UİK Özel Sayısı, 262 - 289, 31.08.2019

Alper Karavardar Miyase Tekel Karabulut

https://doi.org/10.26466/opus.585240

Öz

Accounting and audit scandals in recent years have revealed the importance of professional ethics in accounting education.Financial scandals have made  ethical behavior and ethical dilemma notions important research titles. Today, the accounting profession has a significant loss of reputation in society. In this respect, the perceptions of professional accountants about professional ethics, the effects of accounting education on the behavior of the professions, the reasons of the ethical dilemmas experienced by the professionals are the issues to be considered. In this study, Giresun University students who have taken accounting course awareness of ethical dilemma and ethical decision making was examined. Within the scope of this aim, firstly the general concepts of ethics and ethics, then the importance of ethics in accounting education and the studies that have been done on this subject have been mentioned. Different variables such as students' demographic characteristics, the wish to be a professional accountant in the future, graduated high school type are taken into account. According to the results of the study, it is seen that there is a meaningful interaction between those variables and students' ethical dilemma-ethical judgment decisions.

Anahtar Kelimeler

Ethical dilemma, ethical behaviour, ethics of accounting profession

Muhasebe Eğitiminde Etik İkilem ve Etik Karar Alma: Giresun Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Öz

Son yıllarda yaşanan muhasebe ve denetim skandalları, muhasebe eğitiminde meslek etiğinin önemini ortaya koymuştur. Yaşanan finansal skandallar, etik davranış ve etik ikilem kavramlarını önemli araştırma başlıkları haline getirmiştir. Günümüzde muhasebe mesleğinin toplumda önemli düzeyde bir itibar kaybı yaşadığı görülmektedir. Bu bakımdan, muhasebe meslek mensuplarının meslek etiği konusundaki algılamaları, muhasebe eğitiminin meslek mensuplarının davranışları üzerindeki etkileri, meslek mensuplarının yaşadıkları etik ikilemlerin nedenleri üzerinde düşünülmesi gereken konulardır. Bu çalışmada Giresun Üniversitesi’nde öğrenim gören muhasebe dersi almış öğrencilerin etik, etik ikilem ve etik karar alma konularındaki farkındalık düzeyleri incelenmiştir. Bu amaç kapsamında yapılan çalışmada ilk olarak etik ve ahlak konusundaki genel kavramlara ardından muhasebe eğitiminde etiğin önemine ve bu konuda daha önce yapılmış olan çalışmalara değinilmiştir. Öğrencilerin demografik özellikleri, gelecekte muhasebe meslek mensubu olarak çalışmayı istemeleri, mezun oldukları lise türü gibi değişkenler dikkate alınmıştır. Çalışma sonuçlarına göre öğrencilerin etik ikilem ve etik karar almaya yönelik yargıları ile söz konusu değişkenler arasında anlamlı bir etkileşim olduğunu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etik ikilem, etik davranış, muhasebe meslek etiği

Kaynakça

• Akatay, A., Yücekaya, P. ve Kısat, N. (2016). ‘Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının, örgütsel adalet ve sinizm üzerine etkileri: Çanakkale İl Emniyet Müdürlüğü’nde bir araştırma, Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 483-509.
• Aktaş, K. (2014). ‘Etik-ahlâk ilişkisi ve etiğin gelişim süreci, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 22-32.
• Akyatan, A. ve Kutluk-Angay, F. (2015). Muhasebe dersi alan öğrencilerin etik karar alma sürecini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(4), 42-66.
• Alkan, İ.G. (2015). ‘Muhasebe eğitiminde etik: Ön lisans öğrencilerinin etik algılarına yönelik bir araştırma, Business and Economics Research Journal, 6(2), 113-125.
• Arslan, H., Gökoğlan, K. ve Bulut, M. (2018). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin muhasebe meslek etiği algıları üzerine bir araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 278-294.
• Aykanat, Z. ve Yıldırım, A. (2012). Etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi: teorik ve uygulamalı bir araştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 260-274.
• Ceylan, P. ve Terzi, S. (2016). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin meslek etiği algılarının incelenmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi örneği, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 313-327.
• Çavuşoğlu, K. ve Kutluk Angay, F. (2016). Meslek Yüksekokulunda muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe etiğine bakış açılarının tespitine yönelik bir araştırma: Anamur MYO örneği, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 109-120.
• Daştan, A. (2009). Etik eğitimin muhasebe eğitimindeki yeri ve önemi: Türkiye değerlendirmesi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 26(1), 281-311.
• Daştan, A., Bellikli, U. ve Bayraktar, Y. (2015). Muhasebe eğitiminde etik ikilem ve etik karar alma konularına yönelik ktü-iibf öğrencileri üzerine bir araştırma, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 75-92.
• Daştan, A., Bellikli, U. ve Bayraktar, Y. (2014). Muhasebe mesleğinde etik ikilem ve etik karar alma konularında farkındalık oluşturma: Trabzon ilinde bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(1), 63-82.
• Elagöz, İ. ve Şahbaz, Ü. (2016). Muhasebe mesleğinde etik: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ön Lisans Öğrencilerinin etik algılarına yönelik bir araştırma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(2), 317-340.
• Gülmez, C. ve Kıllı, M., Öz, C. (2016). Üniversite öğrencilerinin muhasebe meslek etiğine bakış açılarının incelenmesi: OKÜ öğrencileri örneği, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(3), 98-114.
• Güneş, R. ve Oltu, F. (2003). Muhasebe uygulayıcılarının sosyal sorumluluk anlayışı üzerine bir araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2, 107-126.
• Kurnaz, N. ve Gümüş, Y. (2010). Muhasebe bölümü öğrencilerinin muhasebe mesleği ile ilgili etik dışı davranışlara ilişkin algı analizi: Dumlupınar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 45, 157-174.
• Kutlu, H.A. ve Güner, M., Demirci, N.S. (2012). Etik ikilemden çıkışta kişisel değerin rolü: Muhasebe meslek mensupları üzerinde bir uygulama, 1. Uluslararası Muhasebe ve Finans Sempozyumu, Bildiriler Kitabı içinde (s. 733-746), 31 Mayıs-2 Haziran, Gaziantep.
• Omay, E. (2002). Mühendis ve etik, Etik Kurallar ve Mühendislik Etiği Konferansı, Kongre Sempozyumlar Bildiriler Kitabı, içinde (s. 58-69). 5 Nisan, İstanbul.
• Otlu, F. (1999). Muhasebe mesleğinde meslek ahlakının yeri ve önemi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(4), 125-142.
• Özdamar, K. (2015), Paket programlar ile istatistiksel veri analizi, Ankara: Nisan Kitapevi.
• Özkan, A. ve Hacıhasanoğlu, T. (2012). Muhasebe meslek mensuplarının kişilik özellikleri ve etik karar verme davranışları arasındaki ilişkiler, Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 5(2), 37-52.
• Peker, A.A., Özdemir, Ş., Polat, Y. ve Karakışla, E. (2016). Türkiye’de muhasebe eğitimi, etik değerler ve meslek etiği üzerine literatür taraması, International Journal of Human Sciences, 13(1), 869-880.
• Uyar, S., Kahveci, A., Yetkin, M. (2015). Öğrencilerin muhasebe meslek etiği algısı: ALTSO Meslek Yüksekokulu örneği, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 237-247.
• Yaman, E., Çetinkaya Mermer, E. ve Mutlugil, Ş. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin etik davranışlara ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma, Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 93-108.
• Yücenurşen, M., Duman, H. ve Polat, Y. (2017). Muhasebe eğitimi alan meslek yüksekokulu öğrencilerinin etik davranışlarının tespiti üzerine bir araştırma: Ortaköy MYO örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 97-109.