Mutluluk Potansiyeli ve Ölçülmesi

Yıl 2020, Cilt: 15 - Sayı: 10 Yıl Özel Sayısı, 4701 - 4722, 30.06.2020

Prof. Dr. Hasan Bacanlı , Ayşe Sibel Demirtaş

https://doi.org/10.26466/opus.657215

Öz

Bu araştırmanın konusunu oluşturan “mutluluk potansiyeli”, mutluluk düzeyinin değişkenliğine (durumluk mutluluk) odaklı olan ve mutluluk yaratma ihtimali ile ilgilenen görüşe dayanır ve kişinin içinde bulunduğu durumdan doyum sağlamasını, sevinç duymasını ifade eder. Bu çalışmanın amacı, bireylerin belirledikleri bir duruma ilişkin mutlu olabilme potansiyellerini belirlemek üzere bir ölçek geliştirmektir. Mutluluk Potansiyeli Ölçeği, 11 maddeden oluşan Likert tipi bir ölçektir. Ölçekte; beklenti, bilgi ve haz olmak üzere 3 alt boyut bulunmaktadır. Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için 306 katılımcıdan veri toplanmıştır. Önerilen 3 faktörlü yapı için Mutluluk Potansiyeli Ölçeği’nin yapı geçerliği, 278 katılımcıdan (%63’ü kadın, %36’sı erkek) elde edilen veriler üzerinden temel bileşenler analizi ile saptanmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 31.97’dir (SD = 10.28). Analiz sonucunda maddelerin üç faktörde toplandığı ve Mutluluk Potansiyeli Ölçeği’ne ait varyansın % 64.86’sını açıkladığı görülmüştür. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı, beklenti alt boyutu (3 madde) için .65, bilgi alt boyutu (3 madde) için .64, haz (davranış, ifade) alt boyutu (5 madde) için .88, ve tümü için .86 olarak hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, bireylerin mutluluk potansiyellerini belirlemek için geliştirilen ölçme aracının geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

mutluluk, mutluluk potansiyeli, pozitif psikoloji

The Potential for Happiness and Its Measurement

Öz

The potential for happiness which is the subject matter of this research, is based on the perspective that is focused on the variability of happiness level (state-happiness) and related to the possibility of creating happiness and it represents the satisfaction of the person in the situation. The purpose of the current study is to develop a scale in order to assess the potential for happiness of individuals related to the situation they have identified. The Happiness for Potential Scale is a Likert-type scale consisting of 11 items. The scale has three factors: expectation, knowledge and pleasure. To conduct the validity and reliability study of the scale, the data were collected from 306 participants. The analyses were conducted with 278 participants (63% females and 36% males) after missing observations and outliers were excluded from the data set. The participants' mean age was 31.97, SD = 10.28. The results showed that the items were accumulated under three factors and explained 64.86% of the variance in The Potential for Happiness Scale. Cronbach’s alpha coefficient was calculated as .65 for expectation factor (3 items), .64 for knowledge factor (3 items) and .88 for pleasure (expression) factor and .86 for the total scale. Based on the findings from the analyses, it could be concluded that the scale which was developed in order to determine the potential for happiness of individuals is a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Happiness, potential for happiness, positive psychology

Kaynakça

• Akın, A. (2008). Psikolojik iyi olma ölçekleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 721-750.
• Akın, A., ve Satıcı, S. A. (2011). Öznel mutluluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 65-77.
• Argyle, M., ve Crossland, J. (1987). The dimensions of positive emotions. The British Journal of Social Psychology, 26(2), 127-37.
• Bacanlı, H. (2015). Unde scis: Bilgi psikolojisi denemesi. İstanbul: Açılım Kitap.
• Bryant, F., ve Veroff, J. (2007). Savoring: A new model of positive experience. Mahwah, NJ, US: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• De Haan, C. ve Ryan, R. (2014). Symptoms of wellness: Happiness and eudaimonia from a Self-Determination Perspective. In K. M. Sheldon, & R. E. Lucus (Eds.), Stability of happiness: Theories and evidence on whether happiness can change (p. 37-55). Amsterdam, Netherlands: Elsevier. doi: 10.1016/b978-0-12-411478-4.00003-
• Demirci, İ. (2017). Huzurlu ve mutlu yaşamın değerler ve karakter güçleri bağlamında karma bir araştırmayla incelenmesi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–75.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., ve Griffin, S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Diener, E., Sapyta, J. J., ve Suh, E. (1998) Subjective well-being is essential to well-being. Psychological Inquiry, 9(1), 33-37. doi: 10.1207/s15327965pli0901_3.
• Doğan, T. ve Sapmaz, F. (2012). Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe Formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.
• Eryılmaz, A. (2009). Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 975-989.
• Freud, S. (1999). Uygarlığın huzursuzluğu. (Çev. Haluk Barışcan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Gao, Y. (2016). The pursuit of happiness: Hedonic and eudaimonic well-being for intrinsically motivated agents ( Doctoral Dissertation). Retriewed from https://search.proquest.com/pqdtglobal/docview/1844397906-/BE4499DB13474A47PQ/12?accountid=11054
• Gençöz, T. (2000). Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 15(46), 19-26.
• Hills, P., ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073-1082.
• Jose, P. L., Lim, B. T., ve Bryant, F. B. (2012). Does savoring increase happiness? A daily diary study. The Journal of Positive Psychology, 7(3), 176-187. doi: 10.1080/17439760.2012.671345
• Kaiser, H. (1970). A second-generation little jiffy. Psychometrika, 35, 401-415.
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 103-115.
• Kubovy, M. (1999). On the pleasures of the mind. In D. Kahneman, E. Diener, and N. Schwarz (Eds.), Well-being: The foundations of hedonic psychology (pp. 134-154). New York, NY, US: Russell Sage Foundation.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Locke, E. A. (2002). Setting goals for life and happiness. In C. R. Snyder, & Shane J. Lopez (Eds), Handbook of positive psychology (pp. 299-312). New York: Oxford University Press.
• Locke, J. (1996). İnsan anlığı üzerine bir deneme. (Çev. Vehbî Hacıkadiroğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Lyubomirsky, S., ve Layous, K. (2013). How do simple positive activities increase well-being? Current Directions in Psychological Science, 22(1) 57-62.
• Lyubomirsky, S., ve Lepper, H. (1999). A measure of subjective happiness: Preliminary reliability and construct validation. Social Indicators Research, 46, 137-155.
• McMahon, D. (2006). The pursuit of happiness. A history from the Greeks to the present. London: Allen Lane.
• Renshaw, T. L., ve Arslan, G. (2016). Psychometric properties of the Student Subjective Wellbeing Questionnaire with Turkish Adolescents: A generalizability study. Canadian Journal of School Psychology, 31(2) 139-151. doi: 10.1177/0829573516634644.
• Renshaw, T. L., Long, A. C. J., ve Cook, C. R. (2015). Assessing adolescents’ positive psychological functioning at school: Development and validation of the Student Subjective Wellbeing Questionnaire. School Psychology Quarterly, 30, 534-552. doi:10.1037/spq0000088.
• Rousseau, J. J. (2009). Emile (Çev. Yaşar Avunç). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069-1081.
• Ryff, C. D., ve Keyes, C. L. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
• Ryff, C. D., ve Singer. B. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, 9(1), 1-28.
• Ryan, R. M., ve Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141-166.
• Seligman, M. E. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology’ to realize your potential for lasting fulfillment. New York: Free Press.
• Seligman, M. E. P., ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5–14.
• Seligman, M. E. P., Steen, T. A., Park, N., ve Peterson, C. (2005). Positive psychology progress: Empirical validation of interventions. American Psychologist, 60(5), 410-421. doi: 10.1037/0003-066X.60.5.410.
• Sheldon, K. M., ve Lucas, R. E. (2016). Stability of happiness: Theories and evidence on whether happiness can change. San Diego, CA, US: Elsevier Academic Press.
• Spielberger, C. D., ve Sydeman, S. J. (1994). State-Trait Anxiety Inventory and State-Trait Anger Expression Inventory. In M. E. Maruish (Ed.), The use of psychological testing for treatment planning and outcome assessment (pp. 292-321). Hillsdale, NJ, US: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Tennant, R., Hiller, L., Fishwick, R., Platt, S., Joseph, S., Weich, S., Parkinson, J., Secker, J. ve Stewart-Brown, S. (2007). The Warwick-Edinburgh Mental well-being scale (WEMWBS): Development and UK validation. Health and Quality of Life Outcomes, 5(1), 50-63. doi:10.1186/1477-7525-5-63.
• Thorndike, E. L. (1913). Educational psychology: The psychology of learning. New York: Teachers College Press.
• Tuzgöl-Dost, M. (2005). Öznel İyi Oluş Ölçeği'nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 103-111.
• Waterman, A. S. (1993). Two conceptions of happiness: Contrasts of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64(4), 678-691. doi: 10.1037/0022-3514.64.4.678.
• Watson, D., Clark, L. A., ve Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1070. doi:10.1037/0022-3514.54.6.1063.
• Veenhoven, R. (1997). Quality-of-life in individualistic society: A comparison of 43 nations in the early 1990’s. Social Indicators Research, 48, 57–86.
• Veenhoven, R. (1998). Two state-trait discussions on happiness A reply to Stones et. al. Social Indicators Research, 43, 211-225.
• Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. New York: Wiley