Karşılaştırmalı Yerel Yönetimler Analizi: İngiltere ve Türkiye Örnekleri

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 29, 2263 - 2298, 30.09.2020

Yakup Bulut , Muzaffer Bimay

https://doi.org/10.26466/opus.735795

Cited By: 3

Öz

Sosyo-kültürel yapı açısından çok farklı olmakla beraber köklü devlet gelenekleri açısından oldukça fazla yönetim deneyimine sahip olan İngiltere ve Türkiye’nin yerel yönetim sistemini karşılaştırmayı amaçlayan bu çalışma, bu iki ülkede uygulanan yerel yönetim sistemlerini, yapı, görev ve yetkileri bakımından farklı ve benzer yönlerini, merkez yerel ilişkilerini, idari, mali, denetim ve özerklik boyutlarını, desantrilize düzeylerini ele almaktadır. Tarihsel süreçte ve günümüzde merkezîleşme ve yerelleşme tartışmalarının çokça yaşandığı bu ülkelerde yerel yönetimlere ilişkin yasal ve anayasal düzenlemelerin ne olduğu, uygulamada yerel yönetimlerin ne kadar etkin olduğu görev, yetki, kaynak, harcama düzeylerinin nasıl bir seyir izlediği ortaya konmaktadır. Ayrıca demokrasi açısından da yerel yönetimleri ne anlam taşıdığı ve bu ülkelerde yerel yönetimlerin demokratiklik boyutunun nasıl bir seyir izlediği de belirtilmektedir. Dolayısıyla çalışmada Türkiye ve İngiltere yerel yönetim sistemleri karşılaştırılmakta, benzer ve farklı yönleri ortaya konmaktadır. Bu bağlamda öncelikle yerel yönetimlerin günümüz yönetim sistemleri açısından nasıl bir anlam kazandığına kısaca yer verildikten sonra, dünyada yerel yönetimlerin nasıl bir gelişim sağladığı ve nihayetinde İngiltere ve Türkiye’de nasıl bir yerel yönetim sisteminin varlığı tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı Yerel Yönetim, Türkiye, İngilitere

A Comparative Analysis Of Local Administration: Exmples Britain And Turkey

Öz

This study aiming at comparing local government systems between Turkey and the UK that have long-established state traditions in spite of different social and cultural structures, deals with different and similar aspects, center-local relations, administrative, financial, control and autonomy dimensions, and decentralized levels by comparing the local government systems implemented in both countries in terms of their structure, duties and powers, In these countries where centralization and decentralization discussions have been experienced a lot in the historical process and today, what the legal and constitutional regulations regarding local governments are, how effective local governments are in implementation, the course of their duties, powers, resources and expenditure levels are revealed. In addition, the meaning of local governments in terms of democracy and the course of the democratic dimension of local governments in these countries are also stated. Therefore, in this study, local government systems in Turkey and the UK are compared and similar and different aspects are unveiledIn this context, after briefly emphasizing how local government systems have had a meaning within the present administrative systems, it is argued how much local governments have developed and ultimately how the local governments emerged both in Turkey and the UK

Anahtar Kelimeler

Comparative Local Government, Turkey, England (UK)

Kaynakça

• Al, H. (2008). Yeni kamu yönetimi: Ülke deneyimleri. İstanbul: Değişim Yayınları.
• Arıbaş, N. N. (2015). İngiltere ve Fransa’da merkez-yerel ilişkilerini yerellik (subsidiarity) ilkesi üzerinden karşılaştırmak. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 6(1), 1-17.
• Ateş H.ve Demirel, D. (2014). Üçüncü yol ve İngiltere’de Blair dönemi kamu reformları. Amme İdare Dergisi, 47(3), 1-18.
• Aydınlı, H. İ. (2004). Sosyo-Ekonomik dönüşüm sürecinde belediyeler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ayhan, U. (2008). Amerika Birleşik Devletlerinde yerel yönetimler. Sayıştay Dergisi, 103-120.
• Bilge, S. (2007). İngiliz Yerel yönetimlerinde performans ölçüm uygulamaları. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1).
• Bulut, Y. ve Tanıyıcı, Ş. (2008), Türkiye’de Belediye Meclis üyelerinin temsil ediciliği ve kent yönetimindeki etkisi. (Ed. H. Özgür, M. Kösecik), Yerel Yönetimler Üzerine Yazılar 2 içinde (s. 354-373), Ankara: Nobel Yayınları.
• Byrne, T. (1985). Local Government in Britain: Everyone’s guide to how it all works, Suffolk: Penguin.
• Canpolat, H. (1999). İngiltere’de mahalli idareler. Dünyada mahalli idareler içinde (s.319-340) .Ankara: İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü,
• Coulson, A. (2004). Local politics, central power: The future of representative local government in England. Local Government Studies, 30(4), 467-480.
• Çadırcı, M. (1970). Türkiye'de muhtarlık teşkilatının kurulması üzerine bir inceleme. Belleten, 34(135), 409-420.
• Çiftepınar, R. (2006). Yeni il özel idaresi yasasına eleştirel bir bakış. Yasama Dergisi, 2, 123-145.
• Çoban A. ve Kılıç S. (2009). Türkiye’de yerel yönetimlerin çevreye yönelik politikaları: Konya Selçuklu Belediyesi SELKAP örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 117-130.
• Çukurçayır, A. M. (2012). Siyasal katılma ve yerel demokrasi. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Çukurçayır, A. M. ve Eşki, H. (2001), Kamu Hizmeti Sunumunda Yeni Yöntemler. S.Ü. İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1-2, 89-109.
• Department of Economic and Social Affairs (2006). United Kingdom Public administration country profile. 25.05.2019 tarihinde http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan023325.pdf adresinden erişildi.
• Engels, F. (2010). İngiltere’de emekçi sınıfın durumu (Çev.:Y. Fincancı). Ankara: Sol Yayınları.
• Erdem, N. (2015). Çevre sorunlarının yerel yönetimler kapsamında incelenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 7(1), 16-32.
• Eroğul, C. (1999). Devlet yönetimine katılma hakkı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Fırat, A.S. (2008). Yoksulluk, kentlerde suç artışı ve kent merkezlerinde özel güvenlik hizmetleri verilmesi. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(3), 201-228.
• Foulkes, D. (1995). Adminisrative law. Eight Edition, London: Butterworths.
• Goodnow, F. J.(1887). Local government in England. Political Science Quarterly. The Academy of Political Science, 2(4) 638-665.
• Government Of United Kingdom (2019). 23.12.2019 tarihinde https://www.gov.uk/government/how- government-works ve https://www.gov.uk/government/collections/provisional-local-government- finance-settlement-england-2020-to-2021. Adresinden erişildi.
• Görmez, K. (1989). Yerel demokrasi ve Türk belediyeciliği. Ankara: Hizmet İş Sendikası Yayınları.
• Görmez, K. (2015). Yerel yönetimler. Ankara: Orion Kitabevi.
• Gözler, K. (2000). Türk Anayasa Hukuku. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Gözler, K. (2010). İdare Hukukuna giriş. Güncelleştirilmiş 21. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözübüyük, Ş. (1971). Türkiye’nin idari yapısı. 2. Baskı, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Gül, H. ve Özgür H.(2004). Adem-i merkeziyetçilik ve merkezi yönetim-yerel yönetim ilişkileri. (Ed.: M. Acar ve H. Özgür), Çağdaş Kamu Yönetimi II, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Güler, B. A. (1992). Yerel yönetimler liberal açıklamalara eleştirel bir bakış. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Güler, B. A. (2013). Yerel yönetimler liberal açıklamalara eleştirel yaklaşım. Ankara: İmge Kitabevi.
• Güler, Z. (2010). Sosyal demokrasi ve Türkiye. İstanbul: Siyah Beyaz Yayınları.
• Hill, D. M. (1974). Democratic theory and local government. Published by London: Allen and Unwin.
• Hobsbawm, E. J. (1987). Sanayi ve imparatorluk. Ankara: Dost Yayınları.
• İnaç H. ve Ünal, F. (2006). İngiltere'de yerel yönetimler. Dumlupunar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 125-140.
• Kama, S. (2016). Parlamenter hükümet sistemi olarak Westminister Modeli: Britanya örneği üzerine bir deneme. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(2),161-201.
• Karasu, K. (2004). İngiltere. (Yay. Haz.: Bi. Ayman Güler, O. Karahanoğulları, K. Karasu, A. A. Dikmen, Ö. Akın, E. Tellal, N. E. Keskin, T. Çınar, S. Esen, M. N. Kutlu), Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri içinde (s. 87-181) Ankara: A.Ü. SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını.
• Kavruk, H. (2002). Anakent’e Bakış Türkiye’de anakent belediyeciliği ve kent hizmetlerinin yönetimi. Ankara: Hikmet-İş Sendikası Yayınları.
• Kaypak, Ş., Yılmaz, V., ve Bimay, M.(2017). Dijital çağda yerel yönetimler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 22(Kayfor15 Özel Sayısı), 1798-1813.
• Kazancı, M. (1983). Yerel yönetimler üzerine bir kaç not. Amme İdare Dergisi, 36-51.
• Keleş, R. (1998). Yerinden yönetim ve siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kızıler N. ve Çetinkaya, Ö. (2015). Seçilmiş ülkeler kapsamında Türkiye’deki belediyelerin merkeze bağımlılıklarının analizi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 135-165.
• Koçak, Y. (2013). Türkiye’de yerel yönetimler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kösecik, M. (2000). 4 Mayıs 2000 büyükşehir belediyesi seçimlerinin getirdikleri: Londra`da yeni dönem. Çağdaş Yerel Yönetimler, 69-81.
• Laffin, M. (2008). Local government modernisationin England: A critical review of the lgma evaluation studies. Local Government Studies,109-125.
• Lıjphart, A. (2012). Patterns of democracy government forms and performance in thirty-six countries, Second Edition, New Haven & London: Yale University Press. 09.06.2019 tarihinde https://eedu.nbu.bg/pluginfile.php/830138/mod_resource/content/.pdf adresinden erişildi.
• Lundin, S. (2015). The closest governments to the people, division of governmental studies and services Washington State University, Washington.
• Martin, S. (2011). Local government improvement in England:Policies, Progress and Prospects. Commonwealth Journal of Local Governance, Issue 8/9, May-November, 69-83.09.07.2019 tarihinde https://epress.lib.uts.edu.au/journals/index.php/cjlg/article/view/2412. adresinden erişildi.
• Mashamaite, K. ve Lethoko M. (2018). Role of the South Afrıcan local government in local economıc development. Internatıonal Journal Of Ebusıness And Egovernment Studıes, 10(1), 114-128.
• Nadaroğlu, H. (1986). Mahalli idareler. Üçüncü Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Northern Ireland Exceutive [NIE]. (2019). Topics: Your Executive. 23.12.2019 tarihinde https://www.northernireland.gov.uk/topics/your-executive adresinden erişildi.
• Oakland, J. (2002). British Civilization, rutledge: London and New York. 15.12.2019 tarihinde https://www.academia.edu/7482517/British_Civilization-_An_Introduction_John_Oakland pdf. adresinden erişildi.
• Okutan, E. (2009). Yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinin gelişmiş işbirliği: İngiltere örneği. Sayıştay Dergisi, 91-108.
• Ortaylı, İ. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyete yerel yönetim geleneği. İstanbul:Hil Yayınları
• Öcal, S. (2001) İngiltere’de yerel yönetimler ve thatcherism. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ökmen, M., Baştan, S. ve Yılmaz, A. (2004). Kamu yönetiminde yeni yaklaşımlar ve bir yönetişim faktörü olarak yerel yönetimler. (Ed. A. Yılmaz-M. Ökmen), Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetimi içinde (s. 23-80), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ökmen M. ve Parlak B. (2015). Yerel yönetimlerde yeni vizyonlar. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Önder Ö. (2013). Yerelleşme ve yerel demokrasinin güçlendirilmesi bağlamında yerel katılım. Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, 9(18), 311-326.
• Özel, M., Eren, V. (2012). Merkezi yönetim ve piyasa kıskacındaki yerel yönetimler: Karşılaştırmalı bir inceleme. International Journal of Human Sciences. 9(2), 1379-1401.
• Parlak, B. (2014). Avrupa Birliği Perspektifinden merkezi yönetim-yerel yönetim ilişkileri. Tesam Akademi Dergisi, 7-40.
• Pirenne, H. (1994). Ortaçağ kentleri (Çev. Ş. Karadeniz). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sakal, M. (2000). Türkiye'de yerel yönetimlerde yeniden yapılanma sorunu: Tarihsel perspektiften bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 119-140.
• Sandford, M. (2016). Local government in England: Structures. House of Commons Library.
• Seyidanlıoğlu, M. (2010). Tanzimat döneminde modern belediyeciliğin doğuşu. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Sezer, Ö. ve Vural, T. (2010). Kamu hizmetlerinin sunumunda devletin değişen rolü ve merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasında yetki ve görev paylaşımı, Maliye Dergisi, 159, 204-219.
• Sobacı, M. Z. (2005). Yeniden yapılanma sürecinde il özel idarelerinin dünü, bugünü ve geleceği üzerine değerlendirmeler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 14(4), 31-50.
• Stewart, J. (2014). An era of continuing change: Reflections on local government in England 1974-2014. Local Government Studies, 40(6), 835–850.
• Stigler, G. (1957). The tenable range of functions of local government. (Ed.: Joint Economic Committee, Subcommittee on Fiscal Policy), Federal Expenditure Policy for Economic Growth and Stability içinde (s.213– 19), U.S. Congress, Washington, DC: U.S. Government Printing Office, 28.11.2019 tarihinde https://fraser.stlouisfed.org adresinden erişildi.
• Şengül, R. (2014), Yerel yönetimler. 4. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Özen, S. (2008). Birleşik Krallık’ta kamu yönetimi reformları (1979- 2008). Kamu İdarelerinde Stratejik Yönetim Projesi Raporu, 1. Baskı, Ankara: Matus Basımevi. 08.11.2019 tarihinde http://www.sp.gov.tr/upload/xSpKutuphane/files/U3QcS+BirlesikKralliktaKamuYonetimiReformlari.pdf.adresi nden erişildi.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı (2019). Cumhurbaşkanı görev ve yetkileri. 02.11.2019 tarihinde https://www.tccb.gov.tr/cumhurbaskanligi/gorev_yetki/. adresinden erişildi.
• TBMM (2019). Karşılaştırmalı hükümet sistemleri: Parlamenter sistem (Almanya, Güney Afrika, Hindistan, İtalya, İngiltere, Japonya Örnekleri). 13.11.2019 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/parlamenter_sistem.pdf. adresinden erişildi.
• Toksöz, F., Ali E. Ö., Öykü U., Levent K., Gülay A. ve Nilüfer A. (2009). Yerel yönetim sistemleri: Türkiye Fransa İspanya İtalya Polonya Çek Cumhuriyeti, İstanbul: TESEV Yayınları.
• Tortop, N. (1992). Londra Büyükşehir yönetimi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 3-7.
• Tortop, N. (1994). İngiltere’de yerel idare bütçeleri. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 47-52.
• Tortop, N., Aykaç, B., Yaman, H. ve Özer, M. Akif. (2006). Mahalli idareler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tunçer, P. (2011). Yerel yönetimlerde değişim yöntemi. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Türkoğlu, İ. (2009). Yerel yönetimlerde mali reform arayışları: Türkiye’de belediyelerde mali özerklik ve belediye başkanlarının mali özerklik algılaması. Ankara: Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Yayını.
• Urhan, V. F. (2008). Türkiye’de yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması. Sayıştay Dergisi, 70, 85-101.
• Vodyanitskaya, E. (2016). Local government. Max Planck foundation for international peace and the rule of law. (Ed. R. Grote, F. Lachenmann, R. Wolfrum), Oxford University Press .
• Wilson, D. ve Game, C. (2011). Local government in the United Kingdom, Basingstoke: Macmillan.
• Wickwar, H. (1970). The political theory of local government. Carolina: Universty Of South Carolina Pres.
• Wollmann, H. (2012). Local government reforms in (seven) european countries: between convergent and divergent, conflicting and complementary developments. Local Government Studies, 38(1), 41-70, 10.06.2019 tarihinde https://www. researchgate. net/ publication /232862600Local_ Government_ Reforms_in_Seven_European_Countries_BetweenConvergent_and_Divergent_Conflicting_and_Complementary_Developments adresinden erişildi.
• Worthy, B., Amos, J., Hazell, R. and Bourke, G. (2011). Town hall transparency? The impact of the freedom of information act 2000 on local government in England. ESRC Economic &Social Research Council, The Constitution Unit Department of Political Science University College London. 13.12.2019 tarihinde https://www.ucl.ac.uk/constitution-unit/sites/constitution-unit/files/town-hall-transparency.pdf. adresinden erişildi.
• Yamaç, M. (2014). İngiltere'de yerel yönetimler. Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilim Metinleri, No: 4, 21.07.2019 tarihinde http://bhi.nku.edu.tr/basinyonetim/resim/images/editorresimleri/413/files/Sbm_04_2014.pdf. tarihinden erişildi.
• Yaylı, H. (2009). Türkiye'de belediyelerin yeniden yapılandırılması. Kırıkkale: Kırıkkale Belediyesi Yayınları.
• Zhumashov, Y. (2016). Rural local government system in Kazakhstan: Recent Issues. International Review of Management and Marketing, 6(S5), 211-220.