City in Korkut Tuna Sociology

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 30, 3183 - 3212, 31.10.2020

Enes Battal Keskin

https://doi.org/10.26466/opus.777793

Öz

Korkut Tuna is an important sociologist belonging to Istanbul School in Turkish sociology. He has produced original works in the fields of city sociology, knowledge sociology and Turkish sociology. The sociological approach of Tuna is fed by the accumulation of the geography and history in which it lives. In his sociology, the city is outside and across the eurocentric view. Korkut Tuna draws attention to the fact that today the city issue is handled through the industrial revolution. In this context, he emphasizes that a revolution is taking place in the development process of the Western world. Thus, he states that the information about the Western city has been universalized. It is a great mistake to describe the city, which was unique to the East for centuries, through the industrial revolution that occurred only a few centuries ago. According to him, there are two different city concepts in the East and the West. With the influence of the central union, the first cities emerged in the East and spread to the Western world over time. In the spread of cities, the relations between East and West are deterministic. Cities in the East have emerged as a result of their internal dynamics. In the West, cities have emerged as far as they can relate to the East. In other words, it was able to emerge under the influence of an external element. The explanation brought by the Western world is valid for its own cities and cannot be universalized. In this context, the subject of the city cannot be explained by the information produced by a single understanding of sociology

Anahtar Kelimeler

Korkut Tuna, city,, east-west, native sociology, historical sociology

Korkut Tuna Sosyolojisinde Şehir

Öz

Korkut Tuna, Türk sosyolojisi içerisinde İstanbul Ekolü’ne mensup önemli bir sosyologdur. Şehir sosyolojisi, bilgi sosyolojisi, Türk sosyolojisi alanlarında özgün eserler vermiştir.Tuna’nın sosyolojik yaklaşımı, yaşadığı coğrafyanın ve tarihin birikiminden beslenmektedir. Onun sosyolojisinde şehir, avrupamerkezci bakışın dışında ve karşısındadır. Korkut Tuna, günümüzde şehir konusunun sanayi devrimi üzerinden ele alındığına dikkat çekmektedir. Bu çerçevede Batı dünyasının gelişim süreci içerisindeki bir devrimden hareket edildiğini vurgulamaktadır. Böylece Batı şehrine dair bilginin evrenselleştirildiğini dile getirmektedir.Yüzyıllar boyunca Doğu’ya özgü olan şehri, yalnızca birkaç yüzyıl önce meydana gelen sanayi devrimi üzerinden tanımlamak büyük bir hatadır. Ona göre Doğu’da ve Batı’da iki farklı şehir anlayışı bulunmaktadır. Merkezi birliğin de etkisiyle ilk şehirler, Doğu’da ortaya çıkmış, zamanla Batı dünyasına yayılmıştır. Şehirlerin yaygınlaşmasında, Doğu ve Batı arasındaki ilişkilerin belirleyiciliği bulunmaktadır. Doğu’da şehirler, kendi iç dinamiklerinin sonucu ortaya çıkmıştır. Batı’da ise şehirler, Doğu ile ilişki kurabildikleri oranda ortaya çıkmıştır. Başka bir ifadeyle dış bir unsurun etkisiyle ortaya çıkabilmiştir. Batı dünyasının getirmiş olduğu açıklama, kendi şehirleri için geçerli olup, evrenselleştirilemez. Bu bağlamda şehir konusu, tek bir sosyoloji anlayışı tarafından üretilmiş bilgilerle açıklanamaz.

Anahtar Kelimeler

Korkut Tuna, şehir, doğu-batı, yerli sosyoloji, tarihsel sosyoloji

Kaynakça

• Akçay, Ü. (2005). Planlama. (Ed.: F. Başkaya), Kavram Sözlüğü, Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı.
• Alan, S. (2015). Türk Sosyoloji tarihinde İstanbul ekolü: Korkut Tuna örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alver, K. (2011), Korkut Tuna ve Şehir Sosyolojisi. Sosyoloji Dergisi, 22(3), 331-346.
• Amin, S. (2018), Avrupa-merkezcilik. İstanbul: Yordam Kitap.
• Arslan, H. (1992). Epistemik cemaat. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Arslan, H. (2018). Jöntürkler Jönkürtler Muhafazakarlar. (4.Basım)., İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Aslanoğlu, R. A. (2000). Kent, kimlik ve küreselleşme. 2.Basım, Bursa: Ezgi Kitabevi. 2000.
• Aydoğan, A. (Haz.). (2000). Şehir ve cemiyet. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Aysoy, M. (2013). Korkut Tuna’nın Sosyolojisi üzerine. Tyb Akademi, 9, 105-118.
• Bal, H. (2006). Kent Sosyolojisi. 3.Basım.Isparta: Fakülte Kitabevi.
• Başkaya, F. (Ed.),(2005). Avrupa-Merkezcilik”, Kavram Sözlüğü, Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı.
• Başkaya, F. (Ed.),(2005). Küreselleşme. Kavram Sözlüğü içinde Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı.
• Bulut, Y., Arlı A. (2008). Korkut Tuna ile Türk Sosyolojisinin dünü ve bugünü üzerine. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6(11), 327-352.
• Coşkun, İ. (2011). Korkut Tuna biyografisi için ilk notlar. Sosyoloji Dergisi, 22(3), 19-29.
• Gıddens, A., (2012). Sosyoloji kısa fakat eleştirel bir giriş. (Çev. Ü. Yıldız Battal), 4.Basım, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kaçmazoğlu, H.B. (2002). Türk Sosyoloji tarihi üzerine araştırmalar. 2.Basım., İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Kalın, İ. (2019), Modern barbar medeni. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Koyuncu, A. (2014). Türkiye’de Sosyoloji ekolleri. Sosyoloji Divanı, 4, 65-96.
• Lefebvre, H. (2017). Kentsel devrim. (Çev. S. Sezer), 5.Basım, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Mahçupyan, E. (1998). Doğu ve Batı: Bir zihniyet gerilimi. Doğu Batı Dergisi, 2, 45-55.
• Okan, O. (2011). Şehir, Tarih, Sosyoloji: Korkut Tuna'nın şehir yaklaşımı. Sosyoloji Dergisi, 22(3), 305-328.
• Ortaylı, İ. (2014). Kurumların tarihçisi Henri Pirenne hakkında. (Çev. Ş. Kradeniz), 13.Basım, Ortaçağ Kentleri içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özcan, G. (2018). Doğu ve Batı arasında şehir. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Özdalga, E. (2011). Tarihsel Sosyoloji, 3.B., Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Parin, S. (2011). Korkut Tuna'nın İstanbul Üniversitesi Sosyoloji bölümü tarihindeki veri. Sosyoloji Dergisi, 22(3), 47-57.
• Pınarcıoğlu, Ş.P., Kanbak, A., ve Şiriner, M. (2013). Kent Kuramları. 2.Basım, Türkiye perspektifinden kent sosyolojisi çalışmaları, İstanbul: Örgün Yayınevi.
• Pırenne, H. (2014). Ortaçağ kentleri. (Çev. Ş. Karadeniz), 13.Basım, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sezer, B. (1998). Doğu- Batı ayrımı. Doğu Batı Dergisi, 2, 37-45.
• Sezer, B. (1998). Sosyolojinin ana başlıkları. İstanbul: Kitabevi.
• Şan, M. K., (Tarih). Sosyal Bilimleri yeniden kurgulamak: Avrupa-Merkezci yaklaşımların aşılması çabaları. Sosyoloji Dergisi, 3(15), 57-84.
• Şan, M. K., (2008). Korkut Tuna. (Der: M.Ç. Özdemir), Cilt. 2, Türkiye’de Sosyoloji içinde (s.639-666) .Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Şan, M. K., ve Şenkaloğlu, S. (2019). Batı Sosyolojisi karşısında Türkiye’de yerli sosyoloji arayışı. Sosyal Ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 5(9), 35-59.
• Tuna, K. (2005), Türkiye'de Sosyoloji- Ziya Gökalp sempozyumu açılış konuşması. Sosyoloji Dergisi, 3(10), 1-4.
• Tuna, K. (2010a). Türk Sosyolojisi üzerine.. (Haz.: Ç. Kovanlıkaya-E. Çav), Türk Sosyolojisinde üç bilim insanı, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Tuna, K. (2010b). İstanbul’un Sosyolojik dönüşümü. , (Ed. A. E. Bilgili), Şehir ve kültür: İstanbul içinde (s.357- 381) .İstanbul: T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı İstanbul Kültür Ve Turizm İl Müdürlüğü Yayını,
• Tuna, K. (2013a). Toplum açıklama girişimi olarak şehir teorileri. 2. basım, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tuna, K. (2013b). Yeniden Sosyoloji. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tuna, K. (2015a), Sosyolojinin Türkiye’ye gelişinin 100. Yılı Üzerine. Sosyoloji konferansları, No: 52 (2015-2) / 3- 12.
• Tuna, K. (2015b). Batılı bilginin eleştirisi üzerine. 5.basım ., İstanbul: İz Yayıncılık.
• Weber, M. (2010). Şehir. (Çev. M. Ceylan), 9.Basım., İstanbul: Yarın Yayınları.
• Wırth, L. (2002). Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme. (Der. ve Çev. A. Alkan, B. Duru), 20. Yüzyıl Kenti içinde (s. 77-106), Ankara: İmge Yayınevi.