Özel Eğitim Öğretmenlerinin Özel Eğitime ve Özel Eğitim Öğrencilerine Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 33, 221 - 251, 31.01.2021

Erkan Efıltı Beril Demirci Mustafa Karaduman

https://doi.org/10.26466/opus.754317

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmanın amacı özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitime ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere yönelik metaforik algılarını metafor analizi yoluyla belirlemektir. Araştırma grubu 2019 yılında Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okul ve özel eğitim ve rehabilitasyon alanındaki kurumlarda çalışan 117 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilmiş Özel Eğitime Yönelik Yapılandırılmış Görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle analiz edilerek yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitime ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuğa yönelik metaforları cinsiyetlerine ve meslekteki yıllarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma sonucunda özel eğitim ve özel eğitime ihtiyacı olan çocuğa yönelik pek çok olumlu (eğitim, kitap vb.) ve olumsuz (melek, bebek, yaralı bir kuş vb.) metaforlar ortaya çıkarılmıştır. Oluşturulan metaforlardan özel eğitime yönelik metaforlar özel eğitimi bir ihtiyaç olarak görürken özel eğitime ihtiyacı olan çocuğu da muhtaç bir birey olarak görmekte ve olumsuz tutum oluşturmaktadır. Araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitimle ilgili farkındalık düzeylerini artırılabilmesi için özel eğitimle ilgili hizmet içi programlar hazırlanması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

metafor, metaforik algı, özel eğitim, özel eğitim öğretmeni, özel eğitime ihtiyacı olan birey

Investigation Of The Impact Of The Cognitive Behavior Therapy Method On The Theory of Mind Skills Of Mentally Disabled Children

Öz

The aim of the research, is used to determined the metaphorical perceptions of special education teachers about special education and special educaiton students through metaphor analysis. The research group consists of 117 teachers working in schools and special education and rehabilitation institutions affiliated to Konya Provincial Directorate of National Education in 2019. Data were collected using a Structured Interview for Special Education form developed by the researchers. The data obtained in the study were analyzed and interpreted with content analysis technique. In line with the findings obtained, it has been examined whether the special education teachers' metaphors for the special education and special education students differ according to their gender, years in the profession and the type of school they work. As a result of the research, many positive (education, book etc.) and negative (angel, baby,an injured bird etc.) metaphors were revealed about special education. While metaphors for special education among the created metaphors see special education as a need, they also consider the child who needs special education as a needy individual and create a negative attitude. Studies investigating the causes of these perceptions can be done.

Anahtar Kelimeler

Metaphor, Metaphoric Perception, Special Education, Special Education Teacher, Special Education Student

Kaynakça

• Arslan, M. M., ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
• Başgül, M. (2017). Sınıf öğretmeni ve sınıf öğretmeni adaylarının özel eğitime yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. R. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Administrative science quarterly, 606-622.
• Dikmenli, M., Çardak, O., ve Yener, D. (2012). Science student teachers' metaphors for scientist. Energy education science and technology, 4(1), 51-66.
• Erdem, A. R., Gezer, K., ve Çokadar, H. (2005). Ortaöğretim fen-matematik ve sosyal alanlar öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, içinde (s.471-477). Denizli.
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of pragmatics, 34(1), 1-14.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Gök, B., ve Erdoğan, T. (2010). Investigation of pre-servıce teachers’ perceptions about concept of technology through metaphor analysis. The Turkish online journal of educational technology, 9(2), 145-160.
• Mahiroğlu, A. (2006). Öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirmede gelişmeler ve yenilikler. Ö. Demirel, ve Z. Kaya, Eğitim bilimine giriş içinde. İstanbul: Pegem Yayıncılık.
• MEB. (2007). Milli Eğitim istatistikleri örgün eğitim 2006-2007. 02 27, 2020 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2006_2007.pdf adresinden alındı
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. (G. Bulut, Çev.) İstanbul: BZD Yayıncılık.
• Orel, A., Zerey, Z., ve Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara üniversitesi eğitim bilimleri fakültesi özel eğitim dergisi, 5(1), 23-33.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk eğitim bilimleri dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). Öğretmen adaylarının "öğrenci" kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk eğitim bilimleri dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A., Saban, A., ve Koçbeker, B. N. (2006). Examining of teacher candidates’ perceptions towards “teacher” concept through metaphor analysis. Educational sciences: theory and practice journal, 6(2), 461- 522.