A Study on the Axis of Disabled People’s Experiences of Urban Citizenship

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 39, 98 - 125, 01.07.2021

Merve Ercan

https://doi.org/10.26466/opus.833239

Cited By: 1

Öz

In this study, the role of urban structuring and landscaping in the integration of disabled people to social life is examined. The research is carried out in Konya province. A total of twenty disabled individuals were interviewed. The research has been done with qualitative pattern. Thirteen semi-structured questionnaires are prepared after detailed literature review. To a large extent of the interviewees in the study were reached through the Konya Orthopedically Handicapped Association and the Konya Visually Impaired Association. Seven of the participants were women and thirteen of them were men, four of the inter-viewed women were orthopedically disabled, two of them were visually impaired, and one of them were hearing impaired. Seven of the males were orthopedically disabled and six of them were visually impaired. The interviews with the participants were made in depth in order to examine their urban experiences, and the interviews were recorded with their permissions, the records were deciphered, and analyzed by dividing them into themes and sub-themes with the N-vivo program. In the study, it was found that the inability of disabled individuals to socialize adequately was not due to their pathologies, but because of the city structure that is built without any consideration of them. Considering the “normal individual” defined by the modern era, city arrangements are made, and it has been supported by interviews that the disabled people who are outside of this normality are ignored.

Anahtar Kelimeler

Disabled individuals, the right of city, urban regulations, citizenship

Engelli Bireylerin Kent Vatandaşlığı Deneyimleri Eksenine Bir Çalışma

Öz

Bu çalışmada engelli bireylerin toplumsal hayata entegrasyonunda kent yapılanmasının ve çevre düzenlemesinin rolü incelenmiştir. Araştırma Konya ilinde gerçekleştirilmiştir. Toplam yirmi engelli bireyle görüşülmüştür. Araştırma nitel desenli yapılmıştır. Ayrıntılı literatür taramasından sonra yarı yapılandırılmış on üç sorudan oluşan yarı yapılandırılmış soru formu hazırlanmıştır. Araştırmada görüşmecilere büyük oranda Konya Ortopedik Engelliler Derneği ve Konya Görme Engelliler Derneğinde ulaşılmıştır. Katılımcılardan 7’si Kadın 13'ü Erkektir. Araştırmaya katılanlarla derinlemesine görüşme yapılmış ve onların kent deneyimleri incelenmişti., Görüşmeler izin alınarak kayıt altına alınmıştır, kayıtlar deşifre edilmiş N-vivo programıyla temalara ve alt temalara ayrılarak analiz edilmiştir. Araştırmada engelli bireylerin yeterince sosyalleşememeleri onların engel duru-mundan kaynaklanmadığı, şehir düzenlemelerinin onları göz ardı ederek yapılanmasından kaynaklandığı verilerine ulaşılmıştır. Modern dönemin tanımlamış olduğu “normal birey” göz önünde bulundurularak şehir düzenlemelerinin yapıldığı bu “normalin” dışında kalan engelli bireylerin göz ardı edildiği görüşü yapılan görüşmelerle desteklenmiştir Engelli bireylerin yaşadıkları sıkıntılar büyük oranda kent düzenlemelerine dair kanunların yetersiz olması ve çevre düzenlemeleri ile ilgili mevcut kanunların uygulanmasının yetersiz olmasıdır. Engelli bireylerin sosyal adalet ve sosyal eşitlik düzleminde haklarından haberdar olmamaları ya da haklarını savunamamaları da kanunların engellileri gözeterek düzenlenmesini ve de uygulanmasını zorlaştırmaktadır. Engelli bireylerin kent düzenlemelerine dair ihtiyaç duydukları unsurlar engel türlerine göre çeşitlilik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Engelli bireyler, kent hakkı, kent düzenlemeleri, vatandaşlık

Kaynakça

• Akkoyunlu Ertan, K., ve Ertan , B. (2005). Kentli hakları: Kent ve insan hakları bağlamında kentsel hizmetlere erişim hakkı. S. Zeybekoğlu Sadri, M. Ökmen, K. Akkoyunlu Ertan, B. Ertan, H. Sadri, M. C. Yalçıntaş, et al. içinde, Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları (s.45-72). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve müphemlik. İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2014). Küreselleşme . (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı
• Bezmez, D., Yardımcı, S., Akkoyunlu Ertan, K., Ertan , B., Sadri, H., Yalçıntan, M. C., et al. (2005). Kent vatandaşlığı, kent hakkı ve sakat hakları. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Brenner, N., Marcuse, P., ve Mayer, M. (2012). Cities for people, not for profit: Critical urban theory and the right to the city. Routledge.
• Burcu, E. (2015). Engellilik sosyolojisi. Ankara: Anı.
• Cinisli, N. A. (2012). Ulusal basında özürlülük imajının sosyal model açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Ercan, F. Z., ve Obuz, A. T. (2016). Sosyal hizmet uygulamalarinda reflektif düşüncenin önemi. The Journal of Academic Social Science Studies, 8(49), 457-465. DOI:10.9761/JASSS3646
• Ercan, F. (2020). Okul sosyal hizmeti bağlamında suriyeli çocukların eğitim sorunları. Konya:Çizgi, ISBN: 978-605-196-455-3
• Karabulut, A. (2017). Ataerkil ideolojinin toplumsal cinsiyet çerçevesinde ortopedik engelli kadın ve erkeklerin deneyimlerine yansıması. (Yüksek Lisans Tezi). 463232.
• Lefebvre, H. (2015). Şehir hakkı. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Sel Yayınları.
• Neuman, W. L. (2010). Toplumsal araştırma yöntemleri. (S. Özge, Çev.) İstanbul: Yayın Odası.
• Patır, Ç. (2012). Özürlülük olgusunun tarilsel sürecinde 1980 sonrası söylem ve politikaların küreselleşme ortamında hayata geçirilebilrliği üzerine bir tartışma: Türkiye örneği. (Yüksek Lisans Tezi) Ankara: Atılım Üniversitei Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilimdalı. 323647.
• Purcell, M. (2014). Possible worlds: Henri Lefebvre and the right to city. Journal of Urban Affairs , 36(1), 141-154.
• Şemşit, S., Uçar , A., ve Yüksel, M. A. (2016). Avrupa Birliği Politikaları perspektifinden Türkiye'de belediyelerin sunduğu engelli hizmetleri. Sosyal Bilimler Dergisi, özel sayı, 205-223.
• Şişman, Y. (2014). Engelliler açısından eşitlik, ayrımcılık ve eğtim hakkı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi , 10(32), 57-85. DOI: http://dx.doi.org/10.21560/spcd.37719
• Sadri, H., (2005). Kent hakkından Kentte İnsan Haklarına. S. Zeybekoğlu Sadri, M. Ökmen, K. Akkoyunlu Ertan, B. Ertan, H. Sadri, M. C. Yalçıntaş, et al. içinde, Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları (s.73-86). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ökmen, M., (2005). Bir İnsan Hakkı Olarak Kentli Haklarının Geliştirilmesi ve Yerel Yönetimler. S. Zeybekoğlu Sadri, M. Ökmen, K. Akkoyunlu Ertan, B. Ertan, H. Sadri, M. C. Yalçıntaş, et al. içinde, Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları (s.17-44). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özgökçeler, S., & Alper, Y. (2010). Özürlüler Kanunu'nun Sosyal Model Açısından Değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , 1 (1), 35-54. ISSN: 1309-2448
• T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. (2008). Özürlüler Kanunu ve ilgili mevzuat. Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
• Tezcan, M. (2006). Kur'an'ın engellilere yaklaşımı ve İslamın engellilere tanıdığı kolaylıklar. (Yüksek Lisans Tezi).Kahraman Maraş: Kahraman Maraş Sütcü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. 204528.
• Ünlü, T. (2009). Eşitlik ilkesi ve pozitif ayrımcılık. (Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı. 234865.
• Yalçıntan, M. C., ve Çavuşoğlu, E. (2015). Kentsel Dönüşümü ve Kentsel Muhalefeti Kent Hakkı Üzerine Düşünmek. S. Zeybekoğlu Sadri, M. Ökmen, K. Akkoyunlu Ertan, B. Ertan, H. Sadri, M. C. Yalçıntaş, et al. içinde, Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları (s.87-107). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.