BİR SAVAŞIN PANORAMASI: TUZ VE TAŞ ÜSTÜNDE SURİYE’DE REJİM, SAVAŞ VE GÖÇ ADLI KİTABIN İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2024, , 47 - 94, 27.06.2024

Fatih Solmaz

https://doi.org/10.31834/ortadoguvegoc.1450354

Öz

Savaş, toplumsal yapıyı değiştirip dönüştüren bir krizdir. Her kriz aynı zamanda bir kaos/ karmaşa sürecidir. Bir ülkede savaş başladığında karmaşa ve kaos, siyasi/politik, ekonomik, sosyolojik, psikolojik, kültürel pek çok alanda kendisini gösterir. Bu bakımdan savaş, insanlar arasında en yıkıcı ve en acımasız mücadele yöntemidir. İç savaşlarda ise bu durum daha tehlikelidir. Zira kazanan da kaybeden de bizzat o ülkenin, o grubun ya da o toprakların insanlarının tamamıdır. Bu bağlamda Suriye’de 2011 yılında başlayan temel hak, hürriyet eylemleri iç karmaşaya örnek teşkil eder. Ülkede yaşanan sorunların temeli devlet yönetiminin yaklaşık 50 yıldır halka karşı takındığı eşitsizlik, ayrımcılık, ötekileştirme gibi tutumlara bağlı olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında Dera’da başlayan toplumsal hareketler, rejim tarafından silahlı çatışmalara çevrilmiş ve Suriye’de toplumsal hayat, düzen kaybolmuştur.
Bu çalışmanın amacı Suriye’de 2011 yılında başlayan toplumsal hareketler hakkında kısa bir bilgi vermek ve daha sonra savaşı yaşamış halkın hemen her kesim insanın (entelektüel, aydın, esnafın, kanaat önderi, muhalif, gazeteci, aktivist, sanatçı) gözlerinden savaşın çeşitli yönlerini/panoramasını ortaya koymaktır. Araştırmanın analiz kısmında Zahide Tuba Kor’un Tuş ve Taş Üstünde Suriye’de Rejim, Savaş ve Göç adlı eseri incelenmiştir. Bu çalışmada yer alan 35 röportaj kısaca özetlenmiş ve savaşın sosyolojik, ekonomik, psikolojik yönleri ortaya konulmuştur. Ayrıca kitaptan hareketle Suriye’den ayrılmak zorunda kalan mültecilerin yaşadıkları temel sorunlardan bahsedilmiştir.
Bu çalışmanın amacı Suriye’de 2011 yılında başlayan toplumsal hareketler hakkında kısa bir bilgi vermek ve daha sonra savaşı yaşamış halkın hemen her kesim insanın (entelektüel, aydın, esnafın, kanaat önderi, muhalif, gazeteci, aktivist, sanatçı) gözlerinden savaşın çeşitli yönlerini/panoramasını ortaya koymaktır. Araştırmanın analiz kısmında Zahide Tuba Kor’un Tuş ve Taş Üstünde Suriye’de Rejim, Savaş ve Göç adlı eseri incelenmiştir. Bu çalışmada yer alan 35 röportaj kısaca özetlenmiş ve savaşın sosyolojik, ekonomik, psikolojik yönleri ortaya konulmuştur. Ayrıca kitaptan hareketle Suriye’den ayrılmak zorunda kalan mültecilerin yaşadıkları temel sorunlardan bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Suriye, Savaş, Rejim, Göç, Mülteci

Etik Beyan

Çalışma etik beyana uygun şekilde hazırlanmıştır.

Kaynakça

• Aleksiyeviç, S. (2019). Çinko Çocuklar, (çev. Farma & Serdar Arıkan), İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Arendt, H. (2019). Kötülüğün Sıradanlığı, Adolf Eichman Kudüs’te, İstanbul: Metis Yayınları.
• Benek, S. (2016). “Türkiye-Suriye İlişkilerinin Sosyal Coğrafya Açısından Tarihsel Arka Planı”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15 (1), 171-192.
• Canyurt, D. (2018). “Kazananı Olmayan Savaş “Suriye İç Savaşı”: Neden Bitmedi, Barış Nasıl Gelebilir?”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4, 1103-1120.
• Dalkılıç, M. M. (2020). Ruhat Yaşar, Suriye’den Türkiye’ye Gerçek Mülteci Hikâyeleri, (Tanıtım yazısı), Ortadoğu ve Göç Dergisi, 10 (20), 429-437.
• Danış, M. F. (2021). “1976-1982 Kalkışması ve 2011 Suriye Olaylarına Yol Açan İçsel Dinamiklerin Karşılaştırılması”. Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Dergisi, 1(1), 28-45.
• Doni, E. & Valentini, C. (1994). Etnik Tecavüz, Bosnalı Kadınların Dramı, İstanbul: Real Yayıncılık.
• Güçlü, M. (2022). Suriye İç Savaşı’nın Çözüm Sürecinde Türkiye’nin Rolü, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Esntitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi: Konya
• Hepkul, A. (2002). “Bir Sosyal Bilim Araştırma Yöntemi Olarak İçerik Analizi”. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1), 1-12.
• Holstı, O. R. (1969). Content Analysis for the Social Sciences and Humanities, Addison-Wesley Publishing, USA.
• Kor, Z. T. (2023). Tuz ve Taş Üstünde Suriye’de Rejim, Savaş ve Göç, İstanbul: Küre Yayınları.
• Mechling, J. E. (1975) “Advice to Historians on Advice to Mothers”, Journal ol Social History, 9, 44-63.
• Muhittin, A. (2012). “Suriye’de İktidar Mücadelesi: Baas Rejimi, Toplumsal Talepler ve Uluslararası Toplum”, SETA Raporu, 6, 4-58.
• Özdemir, Ç. (2016). “Suriye’de İç Savaşın Nedenleri: Otokratik Yönetim mi, Bölgesel ve Küresel Güçler mi?”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 81-102.
• Polat, D. Ş. (2016). “Arap Baharı ve Suriye Savaşı”, Uluslararası Politikada Suriye Krizi, İstanbul: Beta Basım.
• Sandıklı, A. & Semin, A. (2012). “Bütün Boyutlarıyla Suriye Krizi ve Türkiye”, Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi, Sayı 52, İstanbul: BİLGESAM Yayınları.
• Yaşar, R. (2020). Suriye’den Türkiye’ye Gerçek Mülteci Hikâyeleri, Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Yayınları.