İspanyol casusu Juan De Briones’in istihbarat raporu ve 1578-1579 Osmanlı’nın İran seferine iliskin verdiği bilgiler

Yıl 2012, , 81 - 112, 01.06.2012

Emrah Naki

https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000604

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İspanyol casusu Juan De Briones’in istihbarat raporu ve 1578-1579 Osmanlı’nın İran seferine iliskin verdiği bilgiler

Öz

İnebahtı muharebesi (1571) ve Tunus fethinden (1574) sonra karşılıklı üstünlük sağlama mücadelesinde birbirlerinin enerjisini yersiz biçimde tüketen Osmanlı ve İspanya devletleri, 7 Şubat 1578’de imzaladıkları mücadelelerine bir mola verdiler. Braudel’in deyimiyle, bu andan itibaren Osmanlı yüzünü Doğuya, İspanya ise Atlantik’e döndü. İspanya Kralı II. Felipe, Osmanlıların Kafkasya üzerinden yürüttükleri İran Seferini kendi istihbarat ağı ile yakından izlemeye çalıştı. İspanya-Osmanlı-İran ilişkileri ekseninde ele aldığımız II. Felipe’ye gönderilen bu casusluk raporu, 15781579 Osmanlı’nın İran Seferi sırasında dönemin bir kesitine yakından tanıklık etmiş olan yabancı bir gözlemcinin kayıtları olması bakımından önemli bir kaynak değerine sahiptir

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, İspanya, İran, İstihbarat, II

Kaynakça

• BIJIŞKYAN, P. Minas, Karadeniz Kıyıları Tarih ve Coğrafyası (1817-1819), Çeviri: Hrand D. Andreasyan, Đstanbul Edebiyat Fakültesi Basımevi, Đstanbul 1969.
• BĐLGE, M. Sadık, Osmanlı ve Kafkasya, Eren Yayıncılık, Đstanbul 2005.
• BRĐONES, Juan de, “Un Viaje de Alí Bajá Al Reino de Trebisonda”, Clasicos Mínimos 1,
• Editörler: Raul Gonzâles Luciano-Đsrael Alonso Muñoz- José Ignacio García Blasco, Koordinatör: Emilio Sola, Fugaz Ediciones, Madrid 2001.
• BRAUDEL, Fernand, El Mediterráneo y ek Mundo Mediterráneo en la Época de Felipe II, Tomo Segundo, Traduccion: Mario Monteforte Toledo, Wenceslao Roces y Vicente Simón, Fondo de Cultura Económica, Mexico 2010.
• FERNANDEZ, Luis Gil, El Đmperio Luso-Español y La Persia Safávida, Tomo I (1582- 1605), Fundación Universitaria Española, Madrid 2006.
• HANKS, Merry E. Wiesner, Erken Modern Dönemde Avrupa 1450-1789, çev. Hamit Çalışkan, Türkiye Đş Bankası Kültür Yayınları, Đstanbul 2009.
• JORGA, Nicolae, Osmanlı Đmparatorluğu Tarihi, Yeditepe Yayınevi, çev. Nilüfer Epçeli, C.3, Đstanbul 2005.
• KIRZIOĞLU, M. Fahrettin, Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi (1451-1590), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
• KÜTÜKOĞLU, Bekir, Osmanlı-Đran Siyasi Münasebetleri (1578-1612), Đstanbul Fetih Cemiyeti, Đstanbul 1993.4
• RĐVAS, Javier Marcos-GARCÍA, Carlos Carnicer, Espionaje y Traición en el Reinado de Felipe II:Historia del Vallisoletano de Felipe II, Diputación Provincial de Valladolid, Valladolid 2001.
• SOLA, Emilio-Peña, José F. De la, Cervantes y la Berbería, Fondo de Cultura Económica, Madrid 1996.
• SÜMER, Faruk, Safevî Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999.
• UZUNÇARŞILI, Đsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna Kadar, III. Cilt 2. Kısım, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2003.
• IV- Makaleler CASTRĐLLO, Ricardo Gonzáles, La Perdida de la Goleta y Túnes 1574 y Otros Sucesos de Historia Otomana, Narrados por un Testigo Presencial: Alonso de Salamanca, Anaquel de Estudios Árebes, Vol. 3, Madrid 1992.
• GÜNDOĞDU, Abdullah, “Türkistan’da Osmanlı-Đran Rekabeti (1583-1598)”, Uluslararası Osmanlı Tarihi Sempozyumu (8-9 Nisan 1999) Bildirileri, Basset Matbaası, Đzmir 2000.
• IMĐZCOZ, José M. Floristan, “Vacilaciones de la Política Española Frente a Turquía en Época de Felipe II: Entre el Sapotaje y la Tregua Encubierta”, EspañaTurquía, Isis, Đstanbul 2002.
• ĐNALCIK, Halil, “Osmanlı-Rus Rekabetinin Menşei ve Don-Volga Kanalı Teşebbüsü”, Belleten, C. XII, Sayı 46, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1948.
• TURAN, Şerafettin “Selim II.”, Đslam Ansiklopedisi, Milli Eğitim Basımevi, C. 10, Đstanbul 1993.
• Diccionario de la lengua Española, Real Akademía Española, Tomo I, Espasa Calpe, Madrid 2001.
• VI-Đnternet Adresleri ÁLEZ CASTRILLO http://www.archivodelafrontera.com/wp-content/uploads/2012/05/Trebisonda-yUchali-1579-fugaz.pdf.