Ayfer Karakaya Stump, Osmanlı Anadolu’sunda Kızılbaş Aleviler Sufilik, Siyaset ve Toplumsal Kimlik, (çev. Özkan Akpınar), İletişim Yayınları, İstanbul 2025, 368 sayfa, İSBN-13:978-975-05-3840-7.

Yıl 2025, Sayı: 58, 195 - 205, 12.12.2025

Murat Alandağlı

Öz

İncelemeye konu eser, bazı Alevî ocaklarının oluşum süreci, Alevîlik ile
Vefaî bağlantısı, ocakzâde ailelerin özellikleri, Vefaî sufî ve dervişlerinin
Kızılbaş/Alevî muhitine geçişi, Kızılbaş/Alevîler ile Safevîler arasındaki bağ,
Rûm/Urûm Abdalları ve Kızılbaş/Alevî ilişkisi, sufî ve derviş gruplarının seyitlik
belgesine ihtiyaç duyma nedenleri, icazetnâme, hilâfetnâme ve seyyidlik
hücceti Alevîler için ne ifade eder, inançsal ve tematik yaklaşım bakımından buyruk yazmalarının benzerlik ve farklılıkları, Alevîler nazarında Hacı Bektaş ve Çelebi Bektaşiliğinin etkinliği şeklinde sıralanabilecek pek çok sorunun cevaplarına dair uzun erimli bir uğraşın ürünüdür.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı , Sufilik , Kızılbaş , Sosyal Tarih

Kaynakça

• ANDERSEN, Angela “Ayfer Karakaya-Stump. The Kizilbash-Alevis in Ottoman Anatolia: Sufism, Politics and Community. (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2019). Pp. 400”, Review of Middle East Studies, 54/2, 2021, 357-360.
• BUTT, Aviva, “The Kizilbash/Alevis in Ottoman Anatolia: Sufism, Politics and Community”, International Journal of Kurdish Studies 6 (2), 2020, 305-309.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, “16. Yüzyıldan Bir Ziyaretnâme (Yazı ve Çevirimli Metin-Günümüz Türkçesine Çeviri-Tıpkıbasım)”, Journal of Turkish Studies, 31/II, 2007, s.67-79.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, “Irak’ta Bektaşi Tekkeleri”, Belleten, 71/261, 2007, 689-720.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, Sultan’un Tebaası, Şah’ın Talipleri: Osmanlı Anadolu’sunda Kızılbaş/Alevi Topluluklarının Oluşumu ve Değişimi, Harvard Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2008.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, “Kızılbaş, Bektaşi, Safevî İlişkilerine Dair 17. Yüzyıldan Yeni Bir Belge (Yazı Çevrimli Metin-Günümüz Türkçesine Çeviri- Tıpkıbasım”, Journal of Turkish Studies, 30/2, 2006, 117-130.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, “Sinemilliler: Bir Alevi Ocağı ve Aşireti”, Kırkbudak, 2/6, 2006, s.19-59.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, Documents and Buruk Manuscripts in the Private Archives of Alevi Dede Families: An Overview”, British Journal of Middle Eastern Studies, 37/3, 2010, 273-286.
• KARAKAYA STUMP, Ayfer, Vefailik, Bektaşilik, Kızılbaşlık: Alevi Kaynaklarını, Tarihini ve Tarihyazımını Yeninden Düşünmek, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2015.
• SCHUBEL, Vernon James, “Restricted Access The Kizilbash/Alevis in Ottoman Anatolia: Sufism, Politics and Community, written by Ayfer Karakaya-Stump”, Journal of Sufi Studies, 12/1, 2023, 153-161.