BibTex RIS Kaynak Göster

Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur

Yıl 2012, Sayı: 32, 171 - 200, 01.06.2012

Ahmet Yuksel

https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000607

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

  • I) Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Belgeleri
  • (Dosya No/Gömlek No; Hicrî/Miladî tarih şeklinde gösterilmişlerdir. Tarihler metin içerisinde verildiğinden burada tekrar edilmelerine lüzum duyulmamıştır.)
  • Hatt-ı Hümâyûnlar: 3/74; 18/801; 20/941; 21/1011-A; 21/1011-B; 21/1011-C; 21/1011-D; 21/1011-E; 25/1246; 25/1247; 27/1305; 27/1305-A; 27/1308; 28/1348; 28/1351; 28/1351-A.
  • Bulgaristan Devlet Arşivlerinden (Kiril ve Methodiys Küyüphanesinden) Alınan Osmanlıca Belgeler (YB.04) : 6/26; 6/27. II) Basılı Eserler
  • Ahmed Câvid, Hadîka-i Vekâyi, Haz. Adnan Baycar, TTK Yay., Ankara 1998.
  • Ahmed Câvid, Osmanlı-Rus İlişkileri Tarihi (Ahmet Câvid Bey’in Müntehabâtı), Haz. Adnan Baycar, Yeditepe Yay., İstanbul 2004.
  • Ahmed Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, III, Matbaa-i Osmaniye, 2. Baskı, Dersaadet 1309.
  • Ahmed Vâsıf Efendi, Mehâsinü’l-Âsâr ve Hakâikü’l-Ahbâr, Haz. Mücteba İlgürel, TTK Yay., Ankara 1994.
  • AKMAZ, Ahmed, Rus Yayılmacılığı Karşısında Kafkasya Müridizm Hareketi (Doğuşu), Bizim Gençlik Yay., Kayseri 1994.
  • BADDELEY, John F., Rusların Kafkasya’yı İstilası ve Şeyh Şamil, Çev. Sedat Özden, Kayıhan Yay., İstanbul 1995.
  • BATIRHAN, B., “Şeyh Mansur”, Kafkasya, C.I, S.6, Başnur Matbaası, Ankara 1965, s.4- 8.
  • BATIRHAN, B., “Şeyh Mansur”, Kafkasya, C.I, S.7, Başnur Matbaası, Ankara 1965, s.21-22.
  • BENNİGSEN, Alexandre- Chantal Lemercier-Quelquejav, Sûfi ve Komiser Rusya’da İslâm Târikatları, Çev. Osman Türer, Akçağ Yay., Ankara 1988.
  • BERKOK, İsmail, Tarihte Kafkasya, İstanbul 1958.
  • BİCE, Hayati, Kafkasya’dan Anadolu’ya Göçler, Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1991.
  • EREL, Şerafeddin, Dağıstan ve Dağıstanlılar, İstanbul Matbaası, 1961.
  • GAMMAR, Moshe, The Lone Wolf and the Bear: Three Centuries of Chechen Defiance of Russian Rule, India 2006.
  • GÖKÇE, Cemal, Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Kafkasya Siyaseti, Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı Yay., İstanbul 1979.
  • GÜSAR, Vasfi, “Uşurman-Şeyh Mansur, 1722-1749”, Kafkas Dergisi, S.I, İstanbul 1957, s.6-9.
  • HAMMER, Büyük Osmanlı Tarihi, IX, Üçdal Neşr., İstanbul 1998.
  • HENZE, Paul. B., Kafkaslarda Ateş ve Kılıç, 19.Yüzyılda Kuzey Kafkasya Dağ Köylülerinin Direnişi, Çev. Akın Kösetorunu, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 1985.
  • JORGA, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, V, Çev. Nilüfer Epçeli, İstanbul 2005.
  • KAFLI, Kadircan, Şimali Kafkasya, Vakıt Matbaası, İstanbul 1942.
  • Kesbî Haşim Mehmet Efendi, Ahvâl-i Anapa ve Çerkez, Haz.Mustafa Özsaray, Kafkas Vakfı Yay., İstanbul 2012.
  • KUNDUKH, Aytek, Kafkasya Müridizmi (Gazavat Tarihi), Haz.Tarık Cemal Kutlu, Gözde Kitaplar Yay., İstanbul 1987.
  • KUTLU, Tarık Cemal, İmam Mansur, Bayrak Yay., İstanbul 1987.
  • Mütercim Ayıntâbî Ahmed Asım, Asım Tarihi, I, Ceride-i Havadis Matbaası, Dersaadet (Baskı tarihi belirtilmemiş).
  • ÖZSARAY, Mustafa, Osmanlı Belgelerinde Kafkasya, (Savaş ve Sürgün I, 1781-1919) , Kafkas Vakfı Yay., 2011.
  • SCHAEFER, Robert W., The Insurgency In Chechnya And The North Caucasus, Greenwood Publishing Group, 2010.
  • YAĞCI, Zübeyde Güneş, Ferah Ali Paşa’nın Soğucak Muhafızlığı (1781-1785), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun 1998.
  • YILDIZ, Muharrem, Dünden Bugüne Kafkasya, Yitik Hazine Yay., İstanbul 2006.
  • ZİNKEİSEN, Johann Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, VI, Çev. Nilüfer Epçeli, Yeditepe Yay., İstanbul 2011.
  • ZELKİNA, Anna, In Quest for God and Freedom: The Sufi Response to the Russian Advance in the North Caucasus, London 2000.

Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur

Yıl 2012, Sayı: 32, 171 - 200, 01.06.2012

Ahmet Yuksel

https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000607

Öz

Rusya Kırım’ı ilhak ettikten sonra gözünü Kafkas topraklarına dikmişti. Gürcistan’a kadar sokulunca vaziyet Kafkas halkları için tehlikeli bir boyut kazandı. Bu nedenle süratle harekete geçmek gerekiyordu. O güne kadar kimsenin egemenliği altında yaşamadıkları için Kafkasyalıların Ruslara karşı harekete geçmesi çok zor değildi. Mesele, sadece hareketin birliktelik içerisinde ve tek bir amaç doğrultusunda örgütlenmesiydi. Ortaya çıkan esrarengiz bir adam bunu kolaylıkla başardı. Rus yayılmasının sanıldığı kadar hızlı ve kolay olmayacağını ispatladı. O adam tarihî kaynaklarda bazen Şeyh kimi zamansa İmam olarak zikredilen Mansur’dan başkası değildi

Anahtar Kelimeler

Osmanlı istihbaratı İmam Mansur Kafkasya Rusya

Kaynakça

  • I) Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Belgeleri
  • (Dosya No/Gömlek No; Hicrî/Miladî tarih şeklinde gösterilmişlerdir. Tarihler metin içerisinde verildiğinden burada tekrar edilmelerine lüzum duyulmamıştır.)
  • Hatt-ı Hümâyûnlar: 3/74; 18/801; 20/941; 21/1011-A; 21/1011-B; 21/1011-C; 21/1011-D; 21/1011-E; 25/1246; 25/1247; 27/1305; 27/1305-A; 27/1308; 28/1348; 28/1351; 28/1351-A.
  • Bulgaristan Devlet Arşivlerinden (Kiril ve Methodiys Küyüphanesinden) Alınan Osmanlıca Belgeler (YB.04) : 6/26; 6/27. II) Basılı Eserler
  • Ahmed Câvid, Hadîka-i Vekâyi, Haz. Adnan Baycar, TTK Yay., Ankara 1998.
  • Ahmed Câvid, Osmanlı-Rus İlişkileri Tarihi (Ahmet Câvid Bey’in Müntehabâtı), Haz. Adnan Baycar, Yeditepe Yay., İstanbul 2004.
  • Ahmed Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, III, Matbaa-i Osmaniye, 2. Baskı, Dersaadet 1309.
  • Ahmed Vâsıf Efendi, Mehâsinü’l-Âsâr ve Hakâikü’l-Ahbâr, Haz. Mücteba İlgürel, TTK Yay., Ankara 1994.
  • AKMAZ, Ahmed, Rus Yayılmacılığı Karşısında Kafkasya Müridizm Hareketi (Doğuşu), Bizim Gençlik Yay., Kayseri 1994.
  • BADDELEY, John F., Rusların Kafkasya’yı İstilası ve Şeyh Şamil, Çev. Sedat Özden, Kayıhan Yay., İstanbul 1995.
  • BATIRHAN, B., “Şeyh Mansur”, Kafkasya, C.I, S.6, Başnur Matbaası, Ankara 1965, s.4- 8.
  • BATIRHAN, B., “Şeyh Mansur”, Kafkasya, C.I, S.7, Başnur Matbaası, Ankara 1965, s.21-22.
  • BENNİGSEN, Alexandre- Chantal Lemercier-Quelquejav, Sûfi ve Komiser Rusya’da İslâm Târikatları, Çev. Osman Türer, Akçağ Yay., Ankara 1988.
  • BERKOK, İsmail, Tarihte Kafkasya, İstanbul 1958.
  • BİCE, Hayati, Kafkasya’dan Anadolu’ya Göçler, Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1991.
  • EREL, Şerafeddin, Dağıstan ve Dağıstanlılar, İstanbul Matbaası, 1961.
  • GAMMAR, Moshe, The Lone Wolf and the Bear: Three Centuries of Chechen Defiance of Russian Rule, India 2006.
  • GÖKÇE, Cemal, Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Kafkasya Siyaseti, Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı Yay., İstanbul 1979.
  • GÜSAR, Vasfi, “Uşurman-Şeyh Mansur, 1722-1749”, Kafkas Dergisi, S.I, İstanbul 1957, s.6-9.
  • HAMMER, Büyük Osmanlı Tarihi, IX, Üçdal Neşr., İstanbul 1998.
  • HENZE, Paul. B., Kafkaslarda Ateş ve Kılıç, 19.Yüzyılda Kuzey Kafkasya Dağ Köylülerinin Direnişi, Çev. Akın Kösetorunu, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 1985.
  • JORGA, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, V, Çev. Nilüfer Epçeli, İstanbul 2005.
  • KAFLI, Kadircan, Şimali Kafkasya, Vakıt Matbaası, İstanbul 1942.
  • Kesbî Haşim Mehmet Efendi, Ahvâl-i Anapa ve Çerkez, Haz.Mustafa Özsaray, Kafkas Vakfı Yay., İstanbul 2012.
  • KUNDUKH, Aytek, Kafkasya Müridizmi (Gazavat Tarihi), Haz.Tarık Cemal Kutlu, Gözde Kitaplar Yay., İstanbul 1987.
  • KUTLU, Tarık Cemal, İmam Mansur, Bayrak Yay., İstanbul 1987.
  • Mütercim Ayıntâbî Ahmed Asım, Asım Tarihi, I, Ceride-i Havadis Matbaası, Dersaadet (Baskı tarihi belirtilmemiş).
  • ÖZSARAY, Mustafa, Osmanlı Belgelerinde Kafkasya, (Savaş ve Sürgün I, 1781-1919) , Kafkas Vakfı Yay., 2011.
  • SCHAEFER, Robert W., The Insurgency In Chechnya And The North Caucasus, Greenwood Publishing Group, 2010.
  • YAĞCI, Zübeyde Güneş, Ferah Ali Paşa’nın Soğucak Muhafızlığı (1781-1785), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun 1998.
  • YILDIZ, Muharrem, Dünden Bugüne Kafkasya, Yitik Hazine Yay., İstanbul 2006.
  • ZİNKEİSEN, Johann Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, VI, Çev. Nilüfer Epçeli, Yeditepe Yay., İstanbul 2011.
  • ZELKİNA, Anna, In Quest for God and Freedom: The Sufi Response to the Russian Advance in the North Caucasus, London 2000.
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ahmet Yuksel Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2012
Yayımlandığı Sayı Yıl 2012 Sayı: 32

Kaynak Göster

APA Yuksel, A. (2012). Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, 32(32), 171-200. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000607
AMA Yuksel A. Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. Haziran 2012;32(32):171-200. doi:10.1501/OTAM_0000000607
Chicago Yuksel, Ahmet. “Osmanlı Istihbarat ağı Ve İmam Mansur”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi 32, sy. 32 (Haziran 2012): 171-200. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000607.
EndNote Yuksel A (01 Haziran 2012) Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 32 32 171–200.
IEEE A. Yuksel, “Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur”, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, c. 32, sy. 32, ss. 171–200, 2012, doi: 10.1501/OTAM_0000000607.
ISNAD Yuksel, Ahmet. “Osmanlı Istihbarat ağı Ve İmam Mansur”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 32/32 (Haziran 2012), 171-200. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000607.
JAMA Yuksel A. Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 2012;32:171–200.
MLA Yuksel, Ahmet. “Osmanlı Istihbarat ağı Ve İmam Mansur”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, c. 32, sy. 32, 2012, ss. 171-00, doi:10.1501/OTAM_0000000607.
Vancouver Yuksel A. Osmanlı istihbarat ağı ve İmam Mansur. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 2012;32(32):171-200.