Ankara Ahilerinin Ticarî Faaliyetleri ve Baciyân-i Rûm Hakkında Bir Araştırma Commercial Activities of the Ahi Groups in Ankara and Baciyan-i Rum

Yıl 2005, Sayı: 18, 185 - 211, 01.01.2005

Mehmet Ali Hacıgökmen

https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000401

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Ankara Ahilerinin Ticarî Faaliyetleri ve Baciyân-i Rûm Hakkında Bir Araştırma

Öz

Ankara XIII. yüzyıl başından itibaren yoğun bir şekilde Türk göçüne maruz kalmıştır. Buraya göç eden nüfusun içerisinde birçok ahi bulunduğunu biliyoruz. Burada çoğunluğu elde eden Ahiler ticareti ellerinde tutmuşlardır. Ahiler, Selçuklu devletinin Ankara’da hâkimiyetini kaybettiğinde (XIV. yy. ilk yarısı) burada asayişi sağlamışlardır. Bu dönem Ahiler burada hem hükümet etmişler hem de asayişi sağlamışlar, beledî hizmetleri yerine getirmişlerdir. Ahilerin buradaki etkinliğini Osmanlı dönemi kayıtlarında da görebilmekteyiz. Ahilerin faaliyetlerinin yoğun olduğu bir bölgede bacıların olmaması mümkün değildir. Yine Osmanlı kayıtlarında birçok bacı ve hatun isimlerine rastlamaktayız. Bunun yanında Osmanlı kayıtlarında ahi unvanlı bacılara da rastlamaktayız

Anahtar Kelimeler

Ankara ahileri, Baciyan-i Rum, Bacı

Kaynakça

• TKKK, ED, 558 (1571):(Tapu Kadastro Kuyûd-ı Kadime, Evkaf Defteri)
• BOA, MAD, No:9: ( 867/1462): Ankara Livası Timarları Mufassal Defteri, (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maliyeden Müdevver).
• BOA, TD, No: 558/1123, (979 h /1571): Defter-i Liva-i Ankara (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tapu Defteri)
• Yayınlanmış Arşiv Belgeleri
• BOA, TD, No:438;(937h/1530): Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Muhasebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri, No:438.(438 Numaralı Muhasebi Vilayet-i Anadolu Defteri 937/1530 Kütahya Karahisar-ı sahip, Sultan önü, Hamid, Ankara livaları dizin ve tıpkıbasım İstanbul1993.)
• Andreasyan, P., Polonyalı Simeon Seyahatnamesi 1608–1619, İÜ. Edebiyat Fak. yay. İstanbul 1964.
• Aksarayî, Kerimüddin Mahmud, Müsameretü’l-Ahbâr, (nşr: Osman Turan) TTK yay. Ankara 1944.
• Ateş, A., “XII- XIV. “Asırlarda Anadolu’da Farsça Eserler” Türkiyat Mecmuas, VII- VIII/1945.
• Bar Hebraeus, Ebu’l Ferec Tarihi, II, TTK. yay. Ankara 1987.
• Bayram, M., “Baba İshak İsyanı ve Ahi Evren ile ilgisi”, (Baba İshak İsyanı...) Diyanet Dergisi, XVIII/2, (1979).
• Bayram, M., Ahi Evren ve Ahi Teşkilâtını Kuruluşu, Konya 1991.
• Cemal, A., Ankara (Vilayetimiz), İstanbul 1932.
• Dernschwamm, H. Tagebuch einer Reise nach Konstantinopel, und Kleinasien (1553–1555), (yay. F. Babinger) München- Leibzig 1923.
• Esterâbâdî, Bezm u Rezm, İstanbul 1928.
• Edhem, H., “Ankara Ahilerine Ait İki Kitabe” Tarih-i Osmanî Mecmuası, VII/41.
• Ergenç, Ö., XVI. Yüzyılda Ankara ve Konya, Ankara Tarih Enstitüsü Vakfı, Konya 1998.
• E. Çelebi, Seyahatnâme, C. II, İstanbul 1344.
• Gölpınarlı, A. B. “İslâm ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilâtı ve Kaynakları”, İÜİFM, C. XI/1-4 (Ekim 1949-1950).
• Hacıgökmen, M. Ali, “Ankara’da Ahi Hâkimiyeti (1330?-1361)”, Türkler, VI, Ankara 2002.
• Hacıgökmen, M. Ali, “Kadı Burhaneddin Zamanında Ahilerin Faaliyetleri”, IV. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri (10–11 Nisan 2003), Kayseri 2003.
• Hacıgökmen, M. Ali, “Ahiler Zamanında Ankara’da Sosyal, Kültürel ve İlmî Faaliyetler” S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7/2002.
• İbnü’l-Adim, Tarih-i Haleb, Damas 1958. Ankara 1957.
• Kaymaz, N., Muinü’-d-din Süleyman Pervane, Ankara 1976.
• Kutlu, Ş., “Ankara Ekonomisi”, Ankara Belediyesi Dergisi, 22/1959.
• Koşay, H.Zübeyr, Ankara Budun Bilgisi, Ankara 1935.
• Ocak, A.Yaşar, Babaîler İsyanı, İstanbul 1996.
• Özdemir, Rıfat, XIX Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Kültür Bakanlığı yay. Ankara 1986.
• Sümer, F., Yabanlu Pazarı, İstanbul 1985.
• Togan, Z.V., Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul 1970.