BibTex RIS Kaynak Göster

Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam'daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi

Yıl 2019, Sayı: 47, 1 - 20, 01.01.2019

Öz

Amsterdam şehri, on sekizinci yüzyıldan itibaren Osmanlı topraklarından gelen bir Rum nüfusa ev sahipliği yapmıştır. Bu göçün beraberinde getirdiği Avrupalılaşma, milliyetçilik ve kimlik oluşumu gibi mefhumların yakından temas ettiği alanlardan biri de bu kişilerin muhayyilesindeki mekân kavramıdır. Avrupa’ya giden Osmanlı gayrimüslimleri hakkındaki genel algıya katkıda bulunan bir yaklaşıma göre, bu kişiler Avrupa’daki deneyimleri esnasında Aydınlanma ve milliyetçilik gibi fikir akımlarından haberdar olmuştur. Böylelikle zihinlerinde Osmanlı düzenine alternatif bir dünya görüşü oluşturmaya başlayan Avrupa’daki Osmanlı Rumları bağımsız bir Yunanistan devleti kurmanın yollarını aramaya başlamışlardır. Peki, bu kişilerin zihninde, günümüzde görece daha kolayca tanımlayabileceğimiz, Avrupa, Osmanlı, Yunanistan gibi kavramlar ne ifade ediyordu? Dahası, bu iç içe geçmiş ve farklı mekânlar ile söz konusu şahısların muhayyilelerindeki ve icraatlarındaki kimlik arasındaki ilişki nasıldı? Bu makale merkezine Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarının kendi yazıları ile icraatlarını takip etmemizi mümkün kılan Osmanlı, Hollanda ve Yunan arşiv kaynaklarını alarak, mekân ve kimlik arasındaki sorunlu ilişkiyi incelemektedir

Kaynakça

  • “Le buste de Coray”, Journal des débats politiques et literaires, 7 Nisan 1895, s. 3.
  • ANDRIOTIS, N. (ed.). “Το Χρονικό του Άμστερδαμ”, Νέα Eστία, 10 (1931), s. 846- 853, 914-920.
  • BEAUJOUR, Felix, “Primitive Industry: The Spun Red Cotton of Ambelakia, Thessaly”, The Movement for Greek Independence, 1770-1821, (ed.) Richard Clogg, The Macmillan Press, Londra ve Basingstoke 1976, s. 32-36.
  • ILIOU, Filippos (ed.), Γράμματα από το Αμστερνταμ, Ekdotiki Ermis, Atina 1976.
  • MEROUSIS, Konstantinos I. (ed.), Βίος Αδαμαντίου Κοραή συγγραφείς παρά του ιδίου, Periferia Voreiou Aigaiou Perifereiaki Enotita Chiou, Sakız 2013.
  • NANNINGA, J. G. (ed.), Bronnen tot de Geschiedenis van den Levantschen Handel, 1765– 1826, Martinus Nijhoff, Lahey 1966.
  • RALLI, Pandeli (ed.), Koray’s Letters Written from Paris, 1788-92, Hatchards, Londra 1898.
  • BAĞIŞ, Ali İhsan, Osmanlı Ticaretinde Gayri Müslimler: Kapitülasyonlar, Avrupa Tüccarları, Beratlı Tüccarlar, Hayriye Tüccarları, 1750-1839, Turhan Kitabevi, Ankara 1998.
  • CENTRAAL BUREAU VOOR GENEALOGIE EN HERALDIEK, Nederland’s Patriciaat: Centraal Bureau voor Genealogie en Heraldiek, Lahey 1919.
  • ÇOLAK, Hasan ve Elif BAYRAKTAR-TELLAN, The Orthodox Church as an Ottoman Institution: A Study of Early Modern Patriarchal Berats, The Isis Press, Istanbul 2019.
  • ÇOLAK, Hasan, “Amsterdam’s Greek merchants: Protégés of the Dutch, beneficiaries of the Russians, subjects of the Ottomans and supporters of Greece”, Byzantine and Modern Greek Studies, Sayı 42/1 (2018), s. 115-133.
  • ÇOLAK, Hasan, “Aydınlanmanın Osmanlı Dünyasındaki Erken Etkileri ve Ioannis Pringos (1725-1789)”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 29 (2018), s. 79-102.
  • DE GROOT, Alexander H. “The Netherlands and Turkey: Four Hundred Years of Political, Economical, Social and Cultural Relations”, ed. Alexander H. de Groot, The Netherlands and Turkey: Four Hundred Years of Political, Economical, Social and Cultural Relations. Selected Essays, Artpress: İstanbul 2007, s. 8-28.
  • FINDLEY, Carter V. “The foundation of the Ottoman Foreign Ministry: the beginnings of bureaucratic reform under Selim III and Mahmud II”, International Journal of Middle East Studies, Sayı 3/4 (1972), s. 388-416.
  • KADI, İsmail Hakkı, “On the edges of an Ottoman world: non-Muslim Ottoman merchants in Amsterdam”, The Ottoman World, ed. Christine Woodhead, Routledge, Londra 2011, s. 276-288.
  • KADI, İsmail Hakkı, Ottoman and Dutch Merchants in the Eighteenth Century: Competition and Cooperation in Ankara, Izmir, and Amsterdam, Brill, Leiden 2012.
  • KAPANIARIS, Alexandros G. ve Nikos G. TSOUKAS, Ήρθαν τα καράβια τα ζαγοριανά: όψεις και μνήμες της ναυτιλίας και του εμπορίου στο Ανατολικό Πήλιο (1600-1960), Magniton Kivotos, Volos 2015.
  • KOSTER, Daniël, “Dutch Philhellenism and the Greek merchants of Amsterdam”, Pharos, Journal of the Netherlands Institute at Athens, Sayı 6 (1998), s. 25-61.
  • KOSTER, Daniël, To Hellen’s Noble Land... Dutch Accounts of travelers, geographers and historians on Greece (1488-1854) / Στην ‘Ενδοξη Ελλάδα... Ολλανδικές αφηγήσεις περιηγητών, γεωγράφων και ιστορικών για την Ελλάδα, The Netherlands Institute at Athens, Atina 1995.
  • KREMMYDAS, Vasillis, “Ο Κοραής στο Άμστερδαμ. Η μύηση στους κόσμους του Διαφωτισμού και οι αντιστάσεις”, in Christos Loukos (ed.), Κοινωνικοί αγώνες και Διαφωτισμός: Μελέτες αφιερωμένες στον Φίλιππο Ηλιού, Panepistimiakes Ekdoseis Kritis, Irakleio 2007, s. 1-13.
  • MASTERS, Bruce, “The Sultan’s entrepreneurs: The Avrupa Tüccarıs and the Hayriye Tüccarıs in Syria”, International Journal of Middle East Studies, Sayı 24/4 (1992), s. 579-597.
  • MİLLAS, Herkül, Yunan Ulusunun Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul 2015.
  • PETMEZAS, Sokratis D. Recherches sur l’Economie et les Finances des villages du Pélion, région d’industries rurales, ca 1750-1850, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Hélène Antoniadis-Bibicou, Paris 1989.
  • SCHUTTE, O. Repertorium Der Nederlandse Vertegenwoordigers, Residerende in het Buitenland, 1584-1810, Martinus Nijhoff: Lahey 1976.
  • SKOUVARAS, Vangelis, Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789): Η ελληνική παροικία του Άμστερνταμ, η σχολή και η βιβλιοθήκη Ζαγοράς), Istoriki kai Laografiki Etaireia ton Thessalon: Atina 1964.
  • SLOT, Ben J. “Commercial activities of Koraïs in Amsterdam”, Ο Ερανιστής, Sayı 16 (1980), s. 55-139.
  • SLOT, Ben J. ve Daniël KOSTER (ed.) Dutch Archives and Greek History: A Guide to Dutch Archives and Libraries Concerning the History of the Greeks and the Greek World between 1250 and 1940, Netherlands Institute in Athens: Atina 2007.
  • SLOT, Ben J. “Oλλανδοί πρόξενοι Μήλου-Κιμώλου”, Κιμωλιακά, Sayı 8 (1978), s. 157- 267.
  • TABAKI, Anna, “Adamantios Korais (Smyrna 1748-Paris 1833): Ideology, Philosophy, Philology, Comparison and the Notion of Hellenic ‘Regeneration’”, The (In)comparable in the European Litteratures: Contributions in Honour of Professor Roumiana L. Stantcheva, ed. Rusana Beyleri, Fotiny Christakoudy- Konstantinidou, Borislava Ivanova, Sofia University St. Kliment Ohridski, Sofya 2018, s. 29-38.
  • VAN DEN BOOGERT, Maurits H. “Ottoman Greeks in the Dutch Levant trade: collective strategy and individual practice (c. 1750-1821)”, Oriente Moderno, Sayı 86 (2006), s. 129-147.
  • VAN DEN BOOGERT, Maurits H. Kapitülasyonlar ve Osmanlı Hukuk Sistemi: 18. yüzyılda kadılar, konsoloslar ve beratlılar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008.

Where is Homeland, Where is Foreign Land? Relationship Between Space and Identity in the Ottoman Greek Orthodox in Amsterdam

Yıl 2019, Sayı: 47, 1 - 20, 01.01.2019

Öz

The city of Amsterdam housed a Greek Orthodox population coming from the Ottoman lands since the eighteenth century. One of the spheres closely related to the phenomena such as Europeanization, nationalism, and identity formation which was brought about by this migration was the concept of space in the imagination of these individuals. According to a perspective which contributed to the general wisdom about the Ottoman non-Muslims who went to Europe, the latter became aware of the intellectual currents such as the Enlightenment and nationalism. As such, beginning to formulate an alternative worldview to the Ottoman order, the Ottoman Greek Orthodox began to seek for an independent Greek state. If, then, what the concepts such as Europe, Ottoman Empire, Greece mean in the minds of these people, concepts which we can define relatively more easily today? Furthermore, that was the relationship between these entangled and separate spaces and the identity in the imaginations and actions of the individuals in question? Taking the Ottoman Greeks’ personal writings and the Ottoman, Dutch, and Greek archival resources at its center, this article analyzes the complex relationship between space and identity.

Kaynakça

  • “Le buste de Coray”, Journal des débats politiques et literaires, 7 Nisan 1895, s. 3.
  • ANDRIOTIS, N. (ed.). “Το Χρονικό του Άμστερδαμ”, Νέα Eστία, 10 (1931), s. 846- 853, 914-920.
  • BEAUJOUR, Felix, “Primitive Industry: The Spun Red Cotton of Ambelakia, Thessaly”, The Movement for Greek Independence, 1770-1821, (ed.) Richard Clogg, The Macmillan Press, Londra ve Basingstoke 1976, s. 32-36.
  • ILIOU, Filippos (ed.), Γράμματα από το Αμστερνταμ, Ekdotiki Ermis, Atina 1976.
  • MEROUSIS, Konstantinos I. (ed.), Βίος Αδαμαντίου Κοραή συγγραφείς παρά του ιδίου, Periferia Voreiou Aigaiou Perifereiaki Enotita Chiou, Sakız 2013.
  • NANNINGA, J. G. (ed.), Bronnen tot de Geschiedenis van den Levantschen Handel, 1765– 1826, Martinus Nijhoff, Lahey 1966.
  • RALLI, Pandeli (ed.), Koray’s Letters Written from Paris, 1788-92, Hatchards, Londra 1898.
  • BAĞIŞ, Ali İhsan, Osmanlı Ticaretinde Gayri Müslimler: Kapitülasyonlar, Avrupa Tüccarları, Beratlı Tüccarlar, Hayriye Tüccarları, 1750-1839, Turhan Kitabevi, Ankara 1998.
  • CENTRAAL BUREAU VOOR GENEALOGIE EN HERALDIEK, Nederland’s Patriciaat: Centraal Bureau voor Genealogie en Heraldiek, Lahey 1919.
  • ÇOLAK, Hasan ve Elif BAYRAKTAR-TELLAN, The Orthodox Church as an Ottoman Institution: A Study of Early Modern Patriarchal Berats, The Isis Press, Istanbul 2019.
  • ÇOLAK, Hasan, “Amsterdam’s Greek merchants: Protégés of the Dutch, beneficiaries of the Russians, subjects of the Ottomans and supporters of Greece”, Byzantine and Modern Greek Studies, Sayı 42/1 (2018), s. 115-133.
  • ÇOLAK, Hasan, “Aydınlanmanın Osmanlı Dünyasındaki Erken Etkileri ve Ioannis Pringos (1725-1789)”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 29 (2018), s. 79-102.
  • DE GROOT, Alexander H. “The Netherlands and Turkey: Four Hundred Years of Political, Economical, Social and Cultural Relations”, ed. Alexander H. de Groot, The Netherlands and Turkey: Four Hundred Years of Political, Economical, Social and Cultural Relations. Selected Essays, Artpress: İstanbul 2007, s. 8-28.
  • FINDLEY, Carter V. “The foundation of the Ottoman Foreign Ministry: the beginnings of bureaucratic reform under Selim III and Mahmud II”, International Journal of Middle East Studies, Sayı 3/4 (1972), s. 388-416.
  • KADI, İsmail Hakkı, “On the edges of an Ottoman world: non-Muslim Ottoman merchants in Amsterdam”, The Ottoman World, ed. Christine Woodhead, Routledge, Londra 2011, s. 276-288.
  • KADI, İsmail Hakkı, Ottoman and Dutch Merchants in the Eighteenth Century: Competition and Cooperation in Ankara, Izmir, and Amsterdam, Brill, Leiden 2012.
  • KAPANIARIS, Alexandros G. ve Nikos G. TSOUKAS, Ήρθαν τα καράβια τα ζαγοριανά: όψεις και μνήμες της ναυτιλίας και του εμπορίου στο Ανατολικό Πήλιο (1600-1960), Magniton Kivotos, Volos 2015.
  • KOSTER, Daniël, “Dutch Philhellenism and the Greek merchants of Amsterdam”, Pharos, Journal of the Netherlands Institute at Athens, Sayı 6 (1998), s. 25-61.
  • KOSTER, Daniël, To Hellen’s Noble Land... Dutch Accounts of travelers, geographers and historians on Greece (1488-1854) / Στην ‘Ενδοξη Ελλάδα... Ολλανδικές αφηγήσεις περιηγητών, γεωγράφων και ιστορικών για την Ελλάδα, The Netherlands Institute at Athens, Atina 1995.
  • KREMMYDAS, Vasillis, “Ο Κοραής στο Άμστερδαμ. Η μύηση στους κόσμους του Διαφωτισμού και οι αντιστάσεις”, in Christos Loukos (ed.), Κοινωνικοί αγώνες και Διαφωτισμός: Μελέτες αφιερωμένες στον Φίλιππο Ηλιού, Panepistimiakes Ekdoseis Kritis, Irakleio 2007, s. 1-13.
  • MASTERS, Bruce, “The Sultan’s entrepreneurs: The Avrupa Tüccarıs and the Hayriye Tüccarıs in Syria”, International Journal of Middle East Studies, Sayı 24/4 (1992), s. 579-597.
  • MİLLAS, Herkül, Yunan Ulusunun Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul 2015.
  • PETMEZAS, Sokratis D. Recherches sur l’Economie et les Finances des villages du Pélion, région d’industries rurales, ca 1750-1850, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Hélène Antoniadis-Bibicou, Paris 1989.
  • SCHUTTE, O. Repertorium Der Nederlandse Vertegenwoordigers, Residerende in het Buitenland, 1584-1810, Martinus Nijhoff: Lahey 1976.
  • SKOUVARAS, Vangelis, Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789): Η ελληνική παροικία του Άμστερνταμ, η σχολή και η βιβλιοθήκη Ζαγοράς), Istoriki kai Laografiki Etaireia ton Thessalon: Atina 1964.
  • SLOT, Ben J. “Commercial activities of Koraïs in Amsterdam”, Ο Ερανιστής, Sayı 16 (1980), s. 55-139.
  • SLOT, Ben J. ve Daniël KOSTER (ed.) Dutch Archives and Greek History: A Guide to Dutch Archives and Libraries Concerning the History of the Greeks and the Greek World between 1250 and 1940, Netherlands Institute in Athens: Atina 2007.
  • SLOT, Ben J. “Oλλανδοί πρόξενοι Μήλου-Κιμώλου”, Κιμωλιακά, Sayı 8 (1978), s. 157- 267.
  • TABAKI, Anna, “Adamantios Korais (Smyrna 1748-Paris 1833): Ideology, Philosophy, Philology, Comparison and the Notion of Hellenic ‘Regeneration’”, The (In)comparable in the European Litteratures: Contributions in Honour of Professor Roumiana L. Stantcheva, ed. Rusana Beyleri, Fotiny Christakoudy- Konstantinidou, Borislava Ivanova, Sofia University St. Kliment Ohridski, Sofya 2018, s. 29-38.
  • VAN DEN BOOGERT, Maurits H. “Ottoman Greeks in the Dutch Levant trade: collective strategy and individual practice (c. 1750-1821)”, Oriente Moderno, Sayı 86 (2006), s. 129-147.
  • VAN DEN BOOGERT, Maurits H. Kapitülasyonlar ve Osmanlı Hukuk Sistemi: 18. yüzyılda kadılar, konsoloslar ve beratlılar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Hasan Çolak Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Ocak 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Sayı: 47

Kaynak Göster

APA Çolak, H. (2019). Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi(47), 1-20.
AMA Çolak H. Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. Ocak 2019;(47):1-20.
Chicago Çolak, Hasan. “Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân Ve Kimlik İlişkisi”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, sy. 47 (Ocak 2019): 1-20.
EndNote Çolak H (01 Ocak 2019) Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 47 1–20.
IEEE H. Çolak, “Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi”, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, sy. 47, ss. 1–20, Ocak 2019.
ISNAD Çolak, Hasan. “Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân Ve Kimlik İlişkisi”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 47 (Ocak 2019), 1-20.
JAMA Çolak H. Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 2019;:1–20.
MLA Çolak, Hasan. “Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân Ve Kimlik İlişkisi”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, sy. 47, 2019, ss. 1-20.
Vancouver Çolak H. Neresi Sıla, Neresi Gurbet? Amsterdam’daki Osmanlı Rumlarında Mekân ve Kimlik İlişkisi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 2019(47):1-20.