Öz
Macaristan coğrafyasında Osmanlılar tarafından 1541 yılında Budin, 1552 yılında ise Tımışvar vilayetleri kurulmuştur. Budin yaklaşık 145 yıl, Tımışvar ise 164 yıl Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Bu çalışmada, yeni bilgi ve belgeler ışığında Budin ve Tımışvar vilayetleri/eyaletlerini yöneten paşalar önceki çalışmalardaki bir kısım eksiklikler giderilerek güncellenmiştir. Ancak bu çalışmanın temel amacı, sadece Budin ve Tımışvar paşalarını tespit etmeye yönelik değildir. Daha önce Rumili ve Kıbrıs paşaları ile başlattığımız ve Osmanlı eyaletlerini yöneten paşaları farklı bir yöntem ve bakış açısı ile birçok bakımdan bir analize tabi tuttuğumuz metot, bu çalışmada Budin ve Tımışvar için mukayeseli olarak birlikte uygulanmıştır. Bahse konu eyaletleri yöneten paşaların doğum yerleri, milliyeti, Osmanlı bürokrasisinin hangi kaynağından geldikleri, rütbeleri beylerbeyi/vezir , atanma, ibka ve azil tarihleri, eyaleti tasarruf usulleri, görev süreleri, gelirleri, önceki ve sonraki görev yerleri ve bölgesel bağlantıları olabildiğince tespit edilmiş ve tablolara dökülerek sistematik bir analiz yapılmıştır. Bu iki eyaletin yönetici profilinin tespitinin, sadece Osmanlı paşaları hakkında yapılacak genel değerlendirmelere katkı sağlamayacağı, Osmanlı Devleti’nin Macaristan topraklarını idare prensiplerine de ışık tutacağı düşünülmektedir. Araştırmanın temel kaynakları; eyalet, sancak ve alaybeylik tevcih defterleri, mühimme defterlerindeki atama ile ilgili kayıtlar, ruus kayıtları ve tevcih beratları gibi arşiv kaynakları ile dönemi yansıtan kroniklerdir. Çağdaş Macar ve Osmanlı tarihçileri tarafından yapılan ve bu araştırmaya ışık tutacak eserlere de müracaat edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Öz
In Hungary, the Ottomans established the provinces of Buda Budin in 1541 and Timişoara Tımışvar in 1552. Buda remained under Ottoman rule for 145 years and Timişoara for 164 years. In this study, in the light of new information and documents, the pashas of the Buda and Timişoara provinces were updated by eliminating some deficiencies in the previous studies. However, the main purpose of this study is not only to identify the Pashas of Buda and Timişoara. The method, which we started with the pashas of Rumili and Cyprus and analyzed the pashas governing the Ottoman provinces with a different method and point of view in many respects, was applied together in comparison with Buda and Timişoara in this study. The birth places, nationality, origin of the Ottoman bureaucracy, ranks, appointments, renewal and dismiss dates, province saving procedures, mission times, salaries, previous and next assignments and regional connections had been determined as much as possible and tables were systematically analyzed. It is thought that the determination of the administrative profile of these two provinces will not only contribute to the general evaluations about the Ottoman Pashas, but will also shed light on the principles of the Ottoman State's administration of Hungary. Basic sources of research are archival sources such as province, sanjaks and alaybegs registries, registrations related to appointments in muhimme registers, ruus registries and certificates of attorney, chronicles reflecting the period. The works of contemporary Hungarian and Ottoman historians were used to shed light on this research.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ocak 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Sayı: 46 |