MUSTAFA ÇELEBİ VE KÜÇÜK MUSTAFA İSYANLARININ OSMANLI DEVLETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2024, Sayı: 56, 25 - 55, 20.11.2024

Süleyman Abdullah Gürbüz

Öz

Yıldırım Bayezid, Anadolu’da toprak birliğini sağlamak için
yoğun bir askerî harekâta girişmiştir. Bu girişiminde başarılı olan
Bayezid, birçok Türk beyliğini ilhak ederek Osmanlı Devleti’nin
sınırlarını Fırat Nehrine kadar genişletmiştir. Bu tarihlerde Büyük
Selçuklular’ın ve İlhanlılar’ın mirasını üstlenmek isteyen ve bu
sebeple Anadolu üzerinde hâkimiyet kurmak isteyen Timur tehlikesi
ortaya çıkmıştır. Taraflar Ankara yakınındaki Çubuk Ovası’nda karşı
karşıya gelmiş ve Ankara Savaşı (28 Temmuz 1402) meydana
gelmiştir. I. Bayezid, Timur’a karşı savaşı yaptığı kaybetmiş ve esir
düşmüştür. Savaştan sonraki yıllarda Fetret Devri olarak
adlandırılan ve Bayezid’in oğulları arasında taht mücadelelerine
sahne olan bir dönem yaşanmıştır.
Başta Bizans olmak üzere dış etkenlerin de etkili olduğu bu
dönem I. Mehmed’in hakimiyeti sağlaması ile sona ermiştir.
Yıldırım Bayezid’in oğlu olduğunu iddia eden Mustafa Çelebi’nin
Osmanlı tahtına çıkmak için ilk hareketi Sultan I. Mehmed’in
dönemine isabet eder. Mustafa Çelebi’nin ikinci hareketi ise I.
Mehmed’in ölümü sonrası tahta çıkan II. Murad’a karşı olmuştur.
Bu çalışmada ilk olarak Mustafa Çelebi’nin iki kez yaşanan taht mücadelesini ele alacağız. Ardından, 1422 yılında II. Murad’ın
başlattığı İstanbul kuşatmasının kaldırılmasına yol açan Küçük
Mustafa isyanını değerlendireceğiz. Son olarak, bu isyanların
Osmanlı Devleti üzerindeki etkilerini analiz edeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Çelebi, Yıldırım Bayezid, I. Mehmed, II. Murad, Küçük Mustafa

Kaynakça

• Anonim Osmanlı Kroniği, çev. Necdet Öztürk, Bilge Kültür Sanat, İstanbul, 2015. Aşıkpaşaoğlu, Aşıkpaşaoğlu Tarihi, Hazırlayan: Hüseyin Nihal Atsız, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2021. BALFOUR, David, Politico-historical works of Symeon. Politico-Historical Works of Symeon, Archbishop of Thessalonica (1416/17 to 1429), Österreichische Akademie der Wissenschaften, Vienna, 1979. BARKER, John W., Manuel II Paleologus (1391-1425): A Study in Late Byzantine Statesmanship, Rutgers University Press, New Brunswick 1969. BAŞAR, Fahameddin, "Mihaloğulları", TDV İslâm Ansiklopedisi, Cilt 30, İstanbul 2005, s. 24-25.