Hemodiyaliz Yapılan Kronik Böbrek Hastalarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 38 Sayı: 2, 51 - 61, 02.05.2016

Ayse Özkaraman , Güler Alparslan , Burcu Babadağ , Serap Gökçe , Handan Gölgeli Özlem Derin Muzaffer Bilgin

Öz

Bu çalışma kronik böbrek hastalığı nedeniyle hemodiyaliz yapılan hastaların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır.Çok merkezli tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, 1 Şubat 2014-31 Aralık 2014 tarihleri arasında Eskişehir, Ankara ve Aydın illerinden beş diyaliz merkezinde kronik böbrek hastalığı ile hemodiyaliz uygulanan hastalarla yapılmıştır. Çalışma hemodiyaliz yapılan toplam 192 hasta ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Özellikler Anket Formu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II kullanılarak toplanmıştır. Veriler SPSS-IBM 21 paket program kullanılarak değerlendirilmiştir.Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II toplam puan ortalaması; 137.34±25.38; alt boyut puan ortalamalarından sağlık sorumluluğu 25.66±4.92; fiziksel aktivite 13.86±5.26; beslenme 23.48±4.90; manevi gelişim 25.28±5.80; kişiler arası ilişkiler 25.80±5.01; stres yönetimi 21.16±4.69 saptanmıştır. Araştırmada hastaların ortalama hastalık süresi, hemodiyaliz süresi ve beden kitle indeksi ile SYBDÖ-II toplam puanları ve alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenirken; sosyo-demografik verilerin karşılaştırma analizleri incelendiğinde; kadınlara göre erkeklerin ortalama toplam puanları, fiziksel aktivite, beslenme ve stres yönetimi puanları yüksek (p˂0.05); evlilere göre bekarların toplam puanları, fiziksel aktivite, beslenme, manevi gelişim ve stres yönetimi puanları düşüktür (p˂0.05). Araştırmada hastalık süresi ve hemodiyaliz süresi arasında pozitif yönde anlamlı ilişki saptanırken (p˂0.001,r=0.819); beden kitle indeksi ve hemodiyalize süresi arasında negatif yönde zayıf bir ilişki belirlenmiştir (p˂0.05, r=-0.189)Hemodiyaliz yapılan kronik böbrek hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları farklılıklar gösterebilmekte, hemşirelik bakım sürecinde bu farklılıkların dikkate alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kronik böbrek hastalığı, hemodiyaliz, sağlıklı yaşam biçimi

EVALUATION OF HEALTHY LIFE STYLE BEHAVIOURS IN PATIENTS WITH CHRONIC KIDNEY DISEASE WHO WAS MADE HEMODIALYSIS

Öz

The aim of the investigation was to evaluation of healthy life style behaviors in patients with chronic kidney disease who was made hemodialysis.This multicenter descriptive study was carried out with 192 chronic kidney disease patients who was made hemodialysis in five dialysis centers in Ankara, Eskişehir and Aydın between 1 February-31 December 2014. The research instruments were used a Descriptive Characteristics Questionnaire and Healthy Life Style Behavior Scale II. Data were evaluated by using licensed IBM SPSS20.0. The total average score of Healthy Life Style Behavior Scale of patients was 137.34±25.38; the avarage of subscale score was 25.66±4.92 for health responsibility; 13.86±5.26 for physical activity; 23.48±4.90 for nutrition; 25.28±5.80 for spiritual development; 25.28±5.01 for interpersonal relationships and 21.16±4.69 for stress management. Comparison analyzes between the scale scores and sociodemographic datas (sex, marital status, education-level, income-level) and the associated with the disease datas (disease duration, hemodıalysıs duration) were conducted. The physical activity, nutrition, stress management subscales mean scores and the total mean score of the male patients is significantly higher than female patients (p˂0.05).The physical activity, nutrition, spiritual development, interpersonal relationships subscale scores and total scores of were non-married cases lower than married cases (p˂0.05). There were positive correlations between disease duration with hemodialysis duration (p˂0.001,r=0.819) but there were negative correlations body mass index with hemodialysis (p˂0.05, r=-0.189).Healthy lifestyle behaviors of patients with chronic kidney disease who was made hemodialysis could be vary and this differences should be consider when planning nursing care. 

Anahtar Kelimeler

Chronic kidney disease, hemodialysis, healthy lifestyle behavior