Bir Üniversite Hastanesine Başvuran 45 ve Üzeri Yaş Grubu Kadınlarda Osteoporoz Riski ve Osteoporoz Farkındalığının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 46 Sayı: 5, 720 - 728, 12.09.2024

Mine Tepetaş , Alaettin Ünsal , Ali Kılınç , Sevda Sungur , Zehra Akdağ , Erman Kavlu , Didem Arslantaş

https://doi.org/10.20515/otd.1470504

Öz

Osteoporoz, kemiklerin mikro mimari yapısını bozan metabolik bir hastalıktır. Yaşam süresi uzadıkça osteoporoz sıklığı da artmaktadır. Osteoporoz önlenebilir bir hastalıktır ve ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bu çalışmanın amacı kadınlarda osteoporoz riskini ve farkındalığını değerlendirmek ve ilişkili olduğu düşünülen değişkenleri incelemektir. Bu kesitsel çalışma 45 yaş ve üzeri 451 kadın üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada Osteoporoz Risk Ölçeği (ORÖ) ve Osteoporoz Farkındalık Ölçeği (OFÖ) kullanılmıştır. Çalışma grubu, yaş ortalaması 57,8 ± 9,3 yıl olan 45-85 yaş arası kadınlardan oluşmaktadır. Bu çalışmada 402 kadının osteoporoz açısından risk altında olduğu tespit edilmiştir. Kadınların ORÖ skorları 5 ila 40 arasında değişmekte olup ortalama 19,6 ± 4,2 puandır. OFÖ skorları 27 ile 107 arasında değişmekte olup ortalama skor 57,7 ± 15,0'dir. ORÖ skorları ile OFÖ skorları arasında zayıf bir negatif korelasyon bulunmuştur. Bu çalışmada kadınların %89,1'inin osteoporoz riski altında olduğu bulunmuştur. Obez olmayan, postmenopozal dönemde osteoporoz için ilaç kullanmayan ve tıbbi olarak teşhis edilmiş kemik hastalığı olmayan kadınlarda osteoporoz riski daha yüksekti. Kadınların osteoporoz konusundaki farkındalığı orta düzeydeydi. Önlenebilir bir hastalık olan osteoporozdan korunmaya yönelik her türlü farkındalık hareketi bireylerin kendi risk faktörlerini tanımasını ve bunları azaltmak için önlem almasını sağlayarak osteoporoza karşı toplumu koruyacaktır.

Anahtar Kelimeler

Osteoporoz, kadın, 45 yaş ve üstü, osteoporoz riski, osteoporoz farkındalığı

Evaluation of Osteoporosis Risk and Awareness in Women Aged 45 and Over Admitted to a University Hospital

Öz

Osteoporosis is a metabolic disease that disrupts the microarchitecture of the bone. As life expectancy increases, so does the frequency of osteoporosis. Osteoporosis is a preventable disease and its progression can be slowed. The aim of this study is to assess the risk and awareness of osteoporosis in women and to investigate the variables thought to be associated with it. This cross-sectional study was conducted on 451 women aged 45 years and older. The Osteoporosis Risk Scale (ORS) and the Osteoporosis Awareness Scale (OAS) were used in this study. The study group consisted of women aged 45 to 85 years, with an average age of 57.8 ± 9.3 years. In this study, 402 women were found to be at risk for osteoporosis. The women's ORS scores ranged from 5 to 40, with an average of 19.6 ± 4.2 points. OAS scores ranged from 27 to 107, with an average of 57.7 ± 15.0. A weak negative correlation was found between ORS scores and OAS scores. This study found that 89.1% of women were at risk for osteoporosis. Women who were not obese, were not taking medication for osteoporosis in postmenopause and did not have a medically diagnosed bone disease had a higher risk of osteoporosis. Women's awareness of osteoporosis was moderate. Any educational movement to protect against osteoporosis, a preventable disease, will protect society from osteoporosis by empowering individuals to recognize their own risk factors and take steps to reduce them.

Anahtar Kelimeler

Osteoporosis, women, 45 years and above, osteoporosis risk, osteoporosis awareness

Kaynakça

• 1. Rachner TD, Khosla S, Hofbauer LC. Osteoporosis: now and the future. Lancet. 2011;377(9773):1276–87.
• 2. Kling JM, Clarke BL, Sandhu NP. Osteoporosis prevention, screening, and treatment: a review. J women’s Heal. 2014;23(7):563–72.
• 3. Eroğlu K, Karaöz S, Akkuzu G. Osteoporoz için risk faktörleri ve önlenmesi. SDÜ Tıp Fakültesi Derg. 1997;4(2).
• 4. International Osteoporosis Foundation. Epidemiology Of Osteoporosis And Fragility Fractures [Internet]. [cited 2023 Aug 8]. Available from: https://www.osteoporosis.foundation/facts-statistics/epidemiology-of-osteoporosis-and-fragility-fractures
• 5. Endicott RD. Knowledge, health beliefs, and self-efficacy regarding osteoporosis in perimenopausal women. J Osteoporos. 2013;2013(1).
• 6. Kanis JA, Norton N, Harvey NC, Jacobson T, Johansson H, Lorentzon M, et al. SCOPE 2021: a new scorecard for osteoporosis in Europe. Arch Osteoporos. 2021;16(1):82.
• 7. Tüzün Ş. Epidemiyoloji Türkiye Çalışması Fracturk. Osteoporozda Tanı ve Tedavi İstanbul Galenos Yayınevi. 2012;22–34.
• 8. Johnell O, Kanis JA. An estimate of the worldwide prevalence and disability associated with osteoporotic fractures. Osteoporos Int. 2006;17:1726–33.
• 9. Pınar G, Pınar T, Doğan N, Karahan A, Algıer L, Abbasoğlu A, et al. Kırk beş yaş ve üstü kadınlarda osteoporoz risk faktörleri. Dicle Med Journal/Dicle Tip Derg. 2009;36(4).
• 10. Crans GG, Silverman SL, Genant HK, Glass E V, Krege JH. Association of severe vertebral fractures with reduced quality of life: reduction in the incidence of severe vertebral fractures by teriparatide. Arthritis Rheum. 2004;50(12):4028–34.
• 11. Guzon-Illescas O, Perez Fernandez E, Crespí Villarias N, Quirós Donate FJ, Peña M, Alonso-Blas C, et al. Mortality after osteoporotic hip fracture: incidence, trends, and associated factors. J Orthop Surg Res. 2019;14(1):1–9.
• 12. Tuzun S, Eskiyurt N, Akarirmak U, Saridogan M, Senocak M, Johansson H, et al. Incidence of hip fracture and prevalence of osteoporosis in Turkey: the FRACTURK study. Osteoporos Int. 2012;23:949–55.
• 13. Heiman GW. Basic statistics for the behavioral sciences. Houghton Mifflin Boston, MA; 1992.
• 14. Tella SH, Gallagher JC. Prevention and treatment of postmenopausal osteoporosis. J Steroid Biochem Mol Biol. 2014;142:155–70.
• 15. Kaze AD, Rosen HN, Paik JM. A meta-analysis of the association between body mass index and risk of vertebral fracture. Osteoporos Int. 2018;29:31–9.
• 16. Van der Voort DJM, Geusens PP, Dinant GJ. Risk factors for osteoporosis related to their outcome: fractures. Osteoporos Int. 2001;12:630–8.
• 17. Piñar-Gutierrez A, García-Fontana C, García-Fontana B, Muñoz-Torres M. Obesity and bone health: a complex relationship. Int J Mol Sci. 2022;23(15):8303.
• 18. Gandham A, Zengin A, Bonham MP, Winzenberg T, Balogun S, Wu F, et al. Incidence and predictors of fractures in older adults with and without obesity defined by body mass index versus body fat percentage. Bone. 2020;140:115546.
• 19. Compston JE, Watts NB, Chapurlat R, Cooper C, Boonen S, Greenspan S, et al. Obesity is not protective against fracture in postmenopausal women: GLOW. Am J Med. 2011;124(11):1043–50.
• 20. Gambacciani M, Levancini M. Hormone replacement therapy and the prevention of postmenopausal osteoporosis. Menopause Rev Menopauzalny. 2014;13(4):213–20.
• 21. Ji MX, Yu Q. Primary osteoporosis in postmenopausal women. Chronic Dis Transl Med. 2015;1(1):9–13.
• 22. Kaplan S, Sergek E, Sertbaş G. Postmenapozal dönem kadınlarda kalkaneus kemik mineral yoğunluğunu etkileyen risk faktörlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilim Derg. 2010;8(3):76–89.
• 23. Umay E, Tamkan U, Gündoğdu İ, Umay S, Çakcı A. Osteoporoz risk faktörlerinin kemik mineral yoğunluğuna etkisi. Turk J Osteoporos. 2011;17(2):0.
• 24. Elsabagh HM, Aldeib AF, Atlam SA, Saied SM. Osteoporosis knowledge and health beliefs among employees of Tanta University. Am J Res Commun. 2015;3(12):62–77.
• 25. Barzanji AT, Alamri FA, Mohamed AG. Osteoporosis: a study of knowledge, attitude and practice among adults in Riyadh, Saudi Arabia. J Community Health. 2013;38:1098–105.
• 26. Bayındır Çevik A, Pekmezci H, Koçan S. Sağlık eğitimi alan kız öğrencilerin osteoporoz risk faktörleri ve farkındalıklarının değerlendirilmesi. 2016;
• 27. Lewiecki EM, Leader D, Weiss R, Williams SA. Challenges in osteoporosis awareness and management: results from a survey of US postmenopausal women. J drug Assess. 2019;8(1):25–31.