An Evaluation of Postgraduate Studies on Turkish Textbooks

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 147 - 162, 31.12.2021

Mehmet Temizkan

https://doi.org/10.35233/oyea.1011359

Cited By: 3

Öz

The aim of this study is to evaluate the postgraduate studies on Turkish textbooks in terms of year, type, university, department, subject, method, universe and sample data collection tools and data analysis techniques. In this study, document analysis, one of the qualitative research designs, was used. The data set of the research consists of master's and doctoral theses for Turkish textbooks. As a result of the scanning carried out to determine the data set, 6; 27 carried out in the field of teaching Turkish to foreigners; 2 in English; 1 study whose access was restricted by the author and 27 studies without access were excluded from the evaluation. Apart from these, 246 studies were determined as the data set of the research. Content analysis was used in the analysis of the data. In the digitization phase of the data obtained as a result of the content analysis, the "yes / no" format was used and reflected as frequency (frequency). As a result, postgraduate studies on Turkish textbooks have been carried out since 1993; it was determined that most of these studies (f=235) were at the graduate level. These studies were conducted in 32 different universities. Considering the subject, it has been determined that most of the studies are done on the texts in the textbooks, and there are also studies on vocabulary, grammar, activities, children's literature, and value transfer. These studies are 5-8 at most. It was carried out at the class level, using the screening method.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, textbooks, postgraduate thesis, content analysis.

Türkçe Ders Kitaplarına Yönelik Lisansüstü Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkçe ders kitaplarına yönelik gerçekleştirilen lisansüstü çalışmaları yıl, tür, üniversite, ana bilim dalı, konu, yöntem, evren ve örneklem veri toplama araçları, veri analizi teknikleri doğrultusunda değerlendirmektir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın veri setini Türkçe ders kitaplarına yönelik gerçekleştirilen yüksek lisans ve doktora tezleri oluşturmaktadır. Veri setini belirlemek amacıyla yapılan tarama sonucunda farklı ana bilim ve ana sanat dallarında yapılan 6; yabancılara Türkçe öğretimi alanında gerçekleştirilen 27; dili İngilizce olan 2; erişimi yazar tarafından kısıtlanan 1 ve erişimi bulunmayan 27 çalışma değerlendirme dışı bırakılmıştır. Bunların dışında kalan 245 çalışma araştırmanın veri seti olarak belirlenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizine başvurulmuştur. İçerik analizi sonucunda elde edilen verilerin sayısallaştırma aşamasında “var / yok” formatı kullanılmış ve frekans (sıklık) olarak yansıtılmıştır. Sonuç olarak Türkçe ders kitaplarına yönelik lisansüstü çalışmaların 1993 yılından bugüne kadar gerçekleştirildiği; bu çalışmaların 235’inin yüksek lisans düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Söz konusu araştırmalar 32 farklı üniversitede yapılmıştır. Konu olarak bakıldığında en fazla çalışmanın ders kitaplarında yer alan metinler üzerinde yapıldığı, bunun dışında söz varlığı, dil bilgisi, etkinlikler, çocuk edebiyatı, değer aktarımı konularında da çalışmalara yer verildiği tespit edilmiştir. Bu çalışmalar en fazla 5-8. Sınıf düzeyinde, tarama yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, ders kitabı, lisansüstü tez, içerik analizi.

Kaynakça

• Aslan, C. (2006). Türkçe ders kitaplarında “Türkçe olmayan sözcükler”in kullanımı üzerine bir inceleme. Dil Dergisi, (133), 7-20.
• Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), 215-231.
• Aytan, T., Çalıcı, M. A. ve Erdem, A. (2018). Türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metin kahramanlarının rol model olma durumları üzerine bir araştırma. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 634-652. https://doi.org/10.21733/ibad.435151
• Bağcı, H. ve Ünal, Y. (2013). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 12-28. https://doi.org/10.16916/aded.15997
• Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109-146. https//10.34234/ded.460042.
• Bora, A. ve Arslan, M. A. (2021). Türkçe ders (5, 6, 7, 8) kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10, 1, 222-236.
• Ceran, D. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitaplarına ilişkin metaforları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 121-140.
• Coşkun, H. ve Çetinkaya, V. (2020). Öğretmen görüşlerine göre Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin edebî zevk ve hoşa giderlik açısından değerlendirilmesi. Türk Kültürü ve Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 1(1), 255-272.
• Duman, T. ve Çakmak, M. (2004). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Nobel.
• Esen, Y. ve Bağlı, M. T. (2003). Ders kitaplarında insan hakları: İnsan haklarına duyarlı ders kitapları için. Tarih Vakfı Yurt.
• Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. In C. Cassell & G. Symon (Eds). Qualitative methods in organizational research: A practical guide (pp.83-106). Sage.
• Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
• Karadağ, Ö. (2019). Aynı sınıf düzeyi için hazırlanan Türkçe ders kitaplarının ortak sözvarlığı açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1130-1140. https://doi.org/10.16916/aded.616942.
• Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2010). 2005 Türkçe programına göre hazırlanmış ilköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (27), 423-436.
• Karagöl, E. ve Tarakçı, R. (2019). Söz varlığı öğretimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Milli Eğitim Dergisi, 48(222), 149-171.
• Küçükahmet, L. (2003). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Nobel Yayın Dağıtım.
• Küçükavşar, A. ve Hasırcı, S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin çocuğa göreliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 57-76.
• Lüle Mert, E. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerin çocuk yazınının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 73-93.
• MEB. (2012). Millî Eğitim Bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. MEB.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. MEB.
• Özbay, M. (2003). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Gölge Ofset.
• Sur, E. (2021). Türkçe ders kitaplarında yer alan öyküleyici metinlerin eleştirel düşünme becerisi kazandırma bağlamında incelenmesi. On Dokuz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 403-422. https//: 10.7822/omuefd.816068.
• Şakiroğlu, Y. (2020a). 6. sınıf Türkçe ders kitabının değer aktarımı bağlamında incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 145-161.
• Şakiroğlu, Y. (2020b). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin kelime–cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir inceleme, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1827-1834.
• Türkben, T. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 508-526. doi: https://doi.org/10.16916/aded.541659.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zorlu Kurtoğlu, Ö. (2021). Metinlerin temalara uygunluğu bakımından Türkçe ders kitapları üzerine bir inceleme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 7(1), 1-11. https://doi.org/10.24289/ijsser.797498