SOSYAL MEDYA REKLAM ALGISININ ONLINE ALIŞVERİŞ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 42 - 66, 25.07.2024

Didem Tetik Küçükelçi , Gizem Varol , Buket Çalkan , Buse Bulut , Meryem Ceren Terzi

Öz

Gelişen teknoloji sayesinde internetin yaygın kullanımı ve sosyal medya platformları tüketici davranışlarını doğrudan etkilemektedir. Sosyal medya platformlarında yayınlanan ürün ve hizmet reklamları, tüketiciyle doğrudan iletişime geçmek için etkili bir araç haline gelmiştir. Tüketiciler, artık geleneksel alışveriş yöntemlerini geride bırakarak, sosyal medya platformlarında gördükleri reklamlara daha fazla ilgi göstermekte ve alışverişlerini online platformlar üzerinden gerçekleştirmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, sosyal medya reklam algısının online alışveriş üzerindeki etkilerini derinlemesine araştırmaktır. Bunun yanında, medya platformları üzerinde paylaşılan reklamların, tüketiciler tarafından nasıl algılandığı ve bu algıların sonucunda yapılan online alışverişin etkisi ele alınmıştır. Araştırma, online anket aracılığı ile İstanbul ilindeki 260 tüketicinin katılımı sağlanarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, sosyal medya reklam algısının online alışverişe etkisinin; cinsiyet, yaş, çalışma durumu, ekonomik durum ve eğitim durumu gibi demografik değişkenlerin yanı sıra, çevrimiçi alışveriş bağımlılığı ölçeği ve sosyal medya reklamlarına yönelik algı ve tutum ölçeklerini içeren bir anket formu kullanılarak birincil veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler, Jamovi programı ile detaylı olarak analiz edilmiştir. Bu sayede, sosyal medya reklamlarının tüketici davranışları üzerindeki kapsamlı etkileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal Medya Reklamcılığı, Online Alışveriş, Sosyal Medya Reklam Algısı

Kaynakça

• KAYNAKÇA Akıncı Vural, Z. B., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382.
• Akkaya, D. T. (2013). Sosyal medya reklamlarında tüketici algılarının tutum, davranış ve satın alma niyeti üzerine etkisi (Doktora tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Akyüz, A. (2013). Sosyal medyada müşteri etkileşimi ve firmalar açısından önemi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 5-22.
• Alikılıç, Ö., Ve Onat, F. (2007). Bir halkla ilişkiler aracı olarak kurumsal bloglar. Journal of Yaşar University, 2(8), 899-927.
• Berthon, P. R., Pitt, L. F., Plangger, K., Ve Shapiro, D. (2012). Marketing meets Web 2.0, social media, and creative consumers: Implications for international marketing strategy. Business Horizons, 55(3), 261-271.
• Beşer, M. U. (2019). Fijital pazarlama kapsamında artırılmış gerçeklik kullanılan reklamlarda tüketici algıları: Yalova Üniversitesi'nde bir araştırma. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Close, A. G. (2012). Online consumer behavior: Theory and research in social media, advertising and e-tail. Routledge.
• Çalışkan, M., & Mencik, Y. (2015). Değişen dünyanın yeni yüzü: Sosyal medya. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi (50), 254-277.
• Çepni Şener, B. (2023). Sosyal medyada marka bilinirliği: Tüketicilerin tutumları ve niyetleri üzerine bir araştırma. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi (11), 76-99. https://doi.org/10.56676/kiad.1264832
• Dilmen, N. E. (2012). Sosyal paylaşım ağlarının reklam ve pazarlama disiplinleri içerisinde kullanımı. Sosyal Medya/Akademi, Beta Yayıncılık, İstanbul. Erdem, M. T. (2012). Sosyal medya araçlarının işe alım süreçlerinde uygulamaları: Bir işletme örneği (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Fraccastoro, S., Gabrielsson, M., & Chetty, S. (2021). Social media firm-specific advantages as enablers of network embeddedness of international entrepreneurial ventures. Journal of World Business, 56(3), 101164.
• Kaplan, A. M., Ve Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53, 59-68.
• Kayapınar, Ö., Yürük Kayapınar, P., Ve Tan, Ö. (2017). The role of brand attitude in relationship between consumer perceptions towards social media ads and e-loyalty. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 472-494.
• Kerpen, D. (2011). Likeable social media: How to delight your customers, create an irresistible brand, and be generally amazing on Facebook (and other social networks). McGraw- Hill Books.
• Kırcova, İ. Ve Enginkaya, E. (2015). Sosyal medya pazarlaması (1st ed.). Beta Yayıncılık.
• Koçak, N. G. (2012). Bireylerin sosyal medya kullanım davranışlarının ve motivasyonlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir’de bir uygulama (Yayımlanmış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Koçarslan, H., & Kılınç, H. (2019). Dijital Pazarlamada Tüketici Algısı, İnternette Alışveriş Üzerine Bir Araştırma. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17).
• Nazlı, E. (2021). Z kuşağının Youtube ile kurduğu ilişki ve içerik tüketimi (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Kayseri.
• Nolcheska, V. (2017). The influence of social networks on consumer behavior. Cataloging-In- Publication Data, 95-108.
• Ök, F. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve motivasyonları (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. Pulat, D. (2015). Online alışveriş değerleri ve reklam ilişkisi: Özel alışveriş sitelerinin reklamlarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Yüksek Lisans Programı.
• Rathee, R., Rajain, P., Ve Tejaswini, M. (2021). Impact of YouTube as a social media marketing tool. Schlosser, A. E., Shavitt, S., Ve Kanfer, A. (1999). Survey of internet users’ attitudes toward internet. Journal of Interactive Marketing, 13(3), 35-36.
• Talih Akkaya, D. (2013). Sosyal medya reklamlarında tüketici algılarının tutum, davranış ve satın alma niyeti üzerine etkisi (Doktora tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Tekinay, A. (2000). E-Tailing rüzgârı. Capital, Mayıs, 124-126.
• Topaloğlu, C. (2009). Tüketicinin satın alma davranışını etkileyen alışveriş motivasyonları: Online alışveriş üzerine bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Ünal, S., Erciş, A., Ve Keser, E. (2011). Attitudes towards mobile advertising: A research to determine the differences between the attitudes of youth and adults. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 361-377.
• Wang, Y., Ve Sun, S. (2010). Examining the role of beliefs and attitudes in online advertising: A comparison between the USA and Romania. International Marketing Review, 27(1), 87-107.
• Yaprak, İ. (2020). Tüketicilerin sosyal medya reklamlarına yönelik tutumlarının plansız satın alma davranışı üzerindeki etkisi: Algılanan kalite ve marka sadakatinin aracılık rolü (Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Yavuz, M. C., Ve Haseki, M. İ. (2012). Konaklama işletmelerinde e-pazarlama uygulamaları: E-medya araçları temelinde bir model önerisi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 116-137. Yıldız, D., ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1.
• Yılmaz, A. (2020). Reklam mecrası Instagram: TOGG ve GÜNSEL elektrikli otomobil markaları üzerine ampirik bir araştırma. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• We Are Social. (2022, January 26). Digital 2022: Another year of bumper growth. We Are Social UK. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of- bumper-growth-2/