Comparison of the Basic Characteristics of the 16th Century Islamic Binding and the European Binding Endbands

Yıl 2023, Sayı: 4, 83 - 96, 28.09.2023

Mehmet Konuklar

Öz

Handmade books are classified in two main groups as Islamic and European books, since their structural and artistic features are quite different from each other. Endbands, which are an important element of the binding art, are the weaves found at the head and tail of the book spines, contributing to the structural integrity and artistic composition of the book. In this study, the construction phases and features of the resewed endbands within the scope of the restoration of two 16th century books in the style of the Islamic book and the European book, which were completely destroyed for different reasons, were compared. Considering the construction details of the endbands, their contribution to the structure of the book and their position in the artistic composition were determined and recorded. Furthermore by comparing the determined features of the Islamic and European endbands, the issues that should be considered in the preservation and repair of historical books were examined in this context.

Anahtar Kelimeler

Book Restoration, Endband, Islamic Binding, European Binding

16. Yüzyıl İslam Cildi ve Avrupa Cildi Şirazelerinin Temel Özelliklerinin Karşılaştırılması

Öz

El yapımı kitaplar, yapısal ve sanatsal özellikleri birbirinden oldukça farklı olması nedeniyle İslam cildi ve Avrupa cildi şeklinde iki ana grupta sınıflandırılmaktadır. Cilt sanatının önemli bir unsuru olan şirazeler, kitapların sırt kısmının baş ve etek uçlarında bulunan, kitabın yapısal bütünlüğüne ve sanatsal kompozisyonuna katkı sağlayan örgülerdir. Bu çalışmada farklı nedenlerle tamamen tahrip olmuş İslam cildi ve Avrupa cildi tarzında iki 16. yüzyıl kitabının restorasyonu kapsamında yeniden örülen şirazelerinin yapım aşamaları ve özellikleri karşılaştırılmıştır. Şirazelerin yapım ayrıntıları dikkate alınarak kitabın yapısına olan katkıları ve sanatsal kompozisyondaki konumları tespit edilerek kayıt altına alınmıştır. Ayrıca İslam cildi ve Avrupa cildi şirazelerinin tespit edilen özellikleri karşılaştırılarak tarihi kitapların korunması ve onarımında dikkat edilmesi gereken hususlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kitap Restorasyonu, Şiraze, İslam Cildi, Avrupa Cildi

Kaynakça

• ALPARSLAN, E. (2018). Türk Cilt Sanatında “Soğuk Şemse” Tekniği ve Kayseri Raşit Efendi Yazma Eser Kütüphanesinde Bulunan “Soğuk Şemse” Ciltler Üzerine Bir Araştırma: Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, C. 6, S. 21, S. 193-206.
• ANAMERİÇ, H. (2015). Yazma Eserlerin Kataloglanmasında Marc Standardı 500 Genel Notlar Alanı ve Bileşenlerinin Kullanımı. A.Ü. Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi. C. 55. S:2.
• ARITAN, S.A. (1993). “Ciltçilik: İslam Kitap Sanatlarının Klasik Çağını Osmanlılarda Yaşayan Bir Kolu”, İslam Ansiklopedisi, C. 7. İstanbul: TDV Yayınları.