CAM SEKTÖRÜNDE İÇ DENETİM UNSURLARININ DEĞERLENDİRLİMESİNE YÖNELİK BİR UYGULAMA

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 79 - 83, 30.07.2024

Burak Şahin Server Sevil Akyurek

https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2024.1912

Öz

Amaç- İç denetim, firmanın piyasadaki itibarı bakımından önem arz etmektedir. Yaşanan uluslararası finansal krizler ve özellikle skandallar, etkin bir iç denetim sisteminin gerekliliğini daha açık bir şekilde ortaya koymaktadır. İç denetim yönetim tarafından belirlenen politika ve prosedürlere uyulup uyulmadığını araştırarak daha etkin ve verimli bir yönetimin oluşmasına destek olabilmektedir. Etkili bir iç denetimin faaliyeti, kurum yönetimleri için değerli bir kaynak kabul edilmekte, iç denetçilerin objektifliği, yetenek ve bilgisi kurumun iç kontrol, risk yönetimi ve yönetişim süreçlerine değer katmaktadır. İç denetim unsurlarının, tarafsız ve alıcılara güvence sağladığında kurumun değerini artırdığı, iç denetim standartlarının planlanıp, raporlanıp ve yürütüldüğünde ise piyasada saygınlık kazandığı, ayrıca iç denetim unsurlarının işletmenin risk yönetimi ve kontrol süreçlerinin etkiliğine katkıda bulunmaktadır. Bu doğrultuda şirketlerin iç denetim unsurlarını içeren araştırmaların az sayıda olması nedeniyle süreçlerin güncel olarak incelenmesi gerekmektedir. Güncel veriler toplanarak sonuçlarının incelenmesi yoluyla sürecin kapsamlı bir değerlendirilmesi ile yeni öngörülere ve tartışmalara yer verilmesi bu araştırmanın önemli bir boşluğu doldurduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın konusu; güçlü bir iç denetim yapısı ile yurtiçi ve yurtdışı alıcılarının denetim ölçütlerinin yerine getirebilmesinde yaşanan süreçler ve çözüm önerilerini ortaya koymaktır. Bu araştırmanın amacı, değeri sürekli artan denetim ve iç denetimin, Türkiye’nin en büyük pazarlarından olan cam sektöründeuygulanması hususunda içinde bulunulan durum hakkında güncel bilgiler açığa çıkarmak ve çözüm odaklı yenilikçi öneriler sunmaktır.
Yöntem- Bu arştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Bu çerçevesinde cam sektöründeki 5 adet firmanın yöneticilerine ulaşılarak yarı-yapılandırılmış mülakat yoluyla veri toplanmıştır. Elde edilen veriler MAXQDA nitel veri analiz programı ile analiz edilmiştir.
Bulgular- Elde edilen sonuçlar doğrultusunda Türkiye’de cam sektöründe iç denetim unsurları etkin şekilde kullanıldığında incelenen işletmelerin faaaliyetlerini olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. İç denetimleri yetersiz olan şirketlerin ise işletme yapılarını geliştiremedikleri açığa çıkarılmıştır.
Sonuç- Sonuçlar, iç denetimin güçlü olduğu işletmelerin daha güçlü, iç denetimin zayıf olduğu işletmelerinin ise daha zayıf bir işletme yapısına sahip olduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda çeşitli öneriler sunulmuştur. Bu önerilerden ilki verilerin doğru bir şekilde toplanması, analizi ve yorumlanması işletmenin genel durumunun sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesine yardımcı olabilir. İkincisi; Süreç içinde elde edilen verilerin doğru bir şekilde toplanmasının ve güvenli bir şekilde saklanmasının iç denetimde başarı getireceği için dökümantasyon sürecine önem verilmesidir. Böylelikle etkin veri kullanımı ile daha güçlü bir yapıya ulaşılabilir. Dahası, tüm departmanların her ay denetlenmesiile hataların kaynağının daha hızlı bulunması mümkün olabilir.

Anahtar Kelimeler

İç denetim unsurları, İç denetim, cam, şirket yapısı, denetim

AN APPLICATION FOR EVALUATING INTERNAL AUDIT ELEMENTS IN THE GLASS INDUSTRY

Öz

Purpose- Internal audit is important for the company's reputation in the market. International financial crises and especially scandals more clearly reveal the necessity of an effective internal audit system. Internal auditing can support the creation of more effective and efficient management by investigating whether the policies and procedures determined by the management are followed. The activity of an effective internal audit is considered a valuable resource for corporate management, and the objectivity, talent, and knowledge of internal auditors add value to the organization's internal control, risk management, and governance processes. Internal audit elements increase the value of the institution when they are impartial and provide assurance to buyers, and gain respect in the market when internal audit standards are planned, reported, and executed, and internal audit elements contribute to the effectiveness of the enterprise's risk management and control processes. In this regard, due to the limited number of studies involving internal audit elements of companies, the processes need to be examined on an up-to-date basis. A comprehensive evaluation of the process by collecting current data and examining the results, as well as including new predictions and discussions, shows that this research fills an important gap. The subject of this study is; To reveal the processes and solution suggestions that enable domestic and international buyers to meet the audit criteria with a strong internal audit structure. The aim of this research is to reveal up-to-date information about the current situation regarding the implementation of auditing and internal auditing, whose value is constantly increasing, in the glass industry, one of Turkey's largest markets, and to offer solution-oriented innovative suggestions.
Methodology-Qualitative research design was used in this study. Within this framework, data was collected through semi-structured interviews by reaching the managers of 10 companies in the glass industry. The data obtained was analyzed with the MAXQDA qualitative data analysis program
Findings- In line with the results obtained, it has been concluded that when internal audit elements are used effectively in the glass industry in Turkey, they positively affect the activities of the examined enterprises.
Conclusion- . The results show that businesses with strong internal control have a stronger business structure, while businesses with weak internal control have a weaker business structure. Varioussuggestions have been presented in this direction. The first of these recommendations is that effective data collection, analysis, and interpretation can help to evaluate the general situation of the company in an expected way. The second; documentation process is crucial because collecting the data obtained during the process effectively and storing it securely will bring success in internal audit. Thus, a stronger company structure can be achieved with effective data use. Moreover, it may be possible to find the source of errors more quickly by auditing each department every month.

Anahtar Kelimeler

Internal audit elements, Internal audit, glass, company structure, audit

Kaynakça

• ASO (2012). Cam ve Cam Ürünleri Sektörü. www.aso.org.tr , 01.01.2012
• Bozkurt, P. (2016). Denetim kavramı ve denetim anlayışındaki gelişmeler. Denetişim,(12), 56-62.
• Doğan, S., & Burgazlıoğlu, E. (2015). İç kontrol sistemi ve özel bir hastanede uygulaması. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 18-33.
• Durmuş, A. F., Otlu, F., & Özkan, Ö. (2018). Denetim Kanıtı Kalitesinin Denetçi Görüşüne Etkisi: Literatür İncelemesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9(1), 66-88.
• Düredin, E. (2000). Denetim. Muhasebe Enstitüsü Yayınları , No: 62, 4. Baskı , s. 5.,İstanbul,Beta Yayınevi
• Gönen, G. (2014). Cam Boncuk Sanatı ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Bulununan Cam Boncuk Eserler Üzerine Bir Araştırma Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kahyaoğlu Bozkuş, S. (2016). Finansal Piyasalarda Denetim. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Çankaya, F., Dinç, E., & Kara, M. (2015). İç denetimin başarısını etkileyen denetim türleri: Türkiye tarım kredi kooperatifleri üzerinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39, 47-67.
• Kiracı, M. (2003). Faaliyet denetimi ile iç kontrol ilişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 67-78.
• Sabuncu, B. (2018). İç denetim anlayışındaki değişiklikler ve gelişmeler. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20, 779-789.
• SANAYİ (2022). Cam Sektör Raporu. www.sanayi.gov.tr , 01.01.2022
• Sağlar, Y. D. D. J., & Tuan, A. K. (2009). İşletmelerde iç denetim fonksiyonunun bağımsız dış denetim maliyeti üzerindeki etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 343-358.
• SİSECAM (2020). Cam Sektör Raporu. www.sisecam.com.tr , 01.01.2020
• Şenel, S. A., & Arslan, Ö. (2019). Muhasebe skandallarının önlenmesinde adli muhasebe mesleğinin rolü. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 293-308.
• Tosun, A. (2021). Muhasebe denetimi ve denetim türleri. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 102-103.
• Uğurlu, F., & Çukacı, Y. C. (2019). Kamu kurumlarında iç kontrol sisteminin yapısı, işleyişi : üniversitelere yönelik bir araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 10(1), 13-38.
• Vergi Raporu (2000). Türleri ve Fonksiyonları Bakımından Denetim Kavramı. www.vergirapru.com.tr , 15.03.2024