An Analyses on Social Dialogue and Participate to Management at the Shop Floor ‘Öz Gıda-İş Trade Union Industrial Relations Council’ Application:Advantages on the Way from Conflict to Peace

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 1, 59 - 80, 01.06.2012

Dr. Erdem Cam

Öz

In this article, social dialogue at the shop floor is analyzed. First of all, the emergence of social dialogue is explained and “why social dialogue was perceived as necessary in work and employment” question is answered. In the second part of this article, an Industrial Relations Council which was established supported a trade union in Turkey is examined. Not stumbling any other council resembled the selected one is the reason of our 'subject' choice. In this research, in depth interview technique is used. Interviews are made with the general secretary of the trade union who adduced this idea and apply it in the workplace and also with the workplace trade union representatives.

Anahtar Kelimeler

Social dialogue, industrial relations council, workers participation in management.

İşyerinde Sosyal Diyalog ve Katılmalı Yönetim Üzerine Bir İnceleme ‘Öz Gıda-İş Sendikası Endüstri İlişkileri Kurulu’ Uygulaması: Çatışmadan Uzlaşmaya Giden Yolda Kazanımlar

Öz

Bu çalışmada işyeri düzeyinde sosyal diyalog incelenmiştir. Makale içinde öncelikle sosyal diyaloğun ortaya çıkışı ve çalışma yaşamında neden bir ihtiyaç olarak algılandığı sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde Türkiye’de bir sendikanın girişimiyle kurulan Endüstri İlişkileri Kurulu uygulaması analiz edilmiştir. Söz konusu kurulun seçilmiş olmasının nedeni; Türkiye’de bir başka benzerine rastlanılmamış olmasıdır. Araştırmada derinlemesine mülakat tekniği kullanılmıştır. Mülakatlar, Endüstri İlişkileri Kurulu fikrini uygulamaya dönüştüren sendikacı ile Endüstri İlişkileri Kurulu’nun işletildiği fabrikadaki işyeri sendika temsilcileri ile yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal diyalog, endüstri ilişkileri kurulu, yönetime katılma.

Kaynakça

• Ataman, Berrin Ceylan (1999) İşgücü Piya- sasında Kurumsallaşma Avrupa Birliği Modeli ve Türkiye, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Yayın No: 583.
• Avrupa Komisyonu (2008) Türkiye 2008 İler- leme Raporu, Dışişleri Bakanlığı Tara- fından Yapılan Gayri Resmî Tercüme, [www.mfa.gov.tr/data/AB/2008-ab- ilerleme-raporu.pdf] (26.05.2011).
• Avrupa Komisyonu (2009) Türkiye 2009 İler- leme Raporu, Avrupa Birliği Genel Se- kreterliği Tarafından Yapılan Tercüme, [http://www.abgs.gov.tr] (26.05.2011).
• Avrupa Komisyonu (2010) Türkiye 2010 İler- leme Raporu, Avrupa Birliği Genel Se- kreterliği.
• Bakır, Onur ve Deniz Akdoğan (2009) Tür- kiye’de Sendikalaşma ve Özel Sektörde Sendikal Örgütlenme, Araştırma Ra- poru, Liman-İş Sendikası, Ocak 2009.
• Bauman, Zygmunt (1999) Küreselleşme Top- lumsal Sonuçları (Çeviren: Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Brand, J. ve Steadman, F. (2005) Joint Union - Management Negotiation Skills, Trai- ning for Social partners on Conflict Pre- vention and Negotiation Skills, Torino: International Training Centre of the ILO.
• Brown, Michelle ve Christina Cregan (2008) Organizational Change Cynicism: The Role of Employee Involvement, Human Resource Management, Winter 2008, Vol. 47, No. 4, 667-686.
• Bryson, Alex, Charlwood, Andy ve John Forth (2006) Worker voice, managerial response and labour productivity: an empirical investigation, Industrial Rela- tions Journal, 37: 5, 438-455.
• Cooke, William N. (1992) Product Quality Improvement Through Employee Par- ticipation: The Effects of Unionization and Joint Union-Management Admi- nistration, Industrial and Labor Relati- ons Review, 46: 1, 119-134.
• Darbaz, Burak ve Gökçe Uysal - Kolaşin (2009) Türkiye Toplu Sözleşmede AB’nin Çok Gerisinde, Bahçeşehir Üni- versitesi İktisadî ve Toplumsal Araştır- malar Araştırma Notu 28. İstanbul: betam
• Dereli, Toker (1997) Sosyal Diyalog: Ekono- mik ve Sosyal Konsey Hakkında, Eko- nomik Yaklaşım, Cilt 8, Sayı: 27, 113-130.
• Erkan, Hüsnü (1994) Bilgi Toplumu ve Eko- nomik Gelişme, Türkiye İş Bankası Kül- tür Yayınları, Genel Yayın No: 326, Bilim Dizisi: 8.
• Fişek, Kurthan (1979) Yönetim, Ankara Üni- versitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Ya- yınları, No: 437.
• Giddens, Antony (2005) Sosyoloji, Kısa Fakat Eleştirel Bir Giriş (Çeviren: Hayati Be- şirli), Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Guest, David; William Brown, Riccardo Pec- cei ve Katy Huxley (2008) Does part- nership at work increase trust? An analysis based on the 2004 Workplace Employment Relations Survey, Indus- trial Relations Journal, 39: 2, 124-152.
• Hardy, Stephen ve Nick Adnett (2006) Brea- king the ICE: workplace democracy in a modernized social Europe, The Inter- national Journal of Human Resource Management, 17: 6, June 2006, 1021- 1031.
• Hira, İsmail ve Şan, Mustafa Kemal (2003) Sanayi Sonrası Toplum Kuramları, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kon- gresi, Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 17-18 Mayıs 2003, Kocaeli.
• Hyman, Richard (2001) Understanding Eu- ropean Trade Unionism Between Mar- ket, Class and Society, London: Sage Publications.
• Işığıçok, Özlem (1999) Sosyal Diyalog, Temel Nitelikleri Ve Türkiye’de Sosyal Diya- loğa İlişkin Genel Bir Değerlendirme, “İş,Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, [www.isgucdergi.org] (22.04.2011)
• International Labour Organization (2011) [http://www.ilo.org/public/en- glish/dialogue/ifpdial/areas/social.ht m] (07.06.2011)
• İren, Ertan (2000) Avrupa Birliği ve Türk İş Hukukunda Üçlü Diyalog, Ankara: An- kara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, Avrupa Topluluğu Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Kağnıcıoğlu, Deniz (2005) Avrupa Sosyal Modelini Oluşturma Sürecinde Bir En- düstriyel Demokrasi Aracı Olan Yöne- time Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. Toker Dereli’ye Armağan, C. 55, S.1, 271-296. Rolü, İstanbul
• Kessler, Gerhard (1945) İçtimai Siyaset (Çe- viren: Orhan Tuna), İçtimai Eserler Se- risi, No: 2, İstanbul: Gençlik Kitabevi Neşriyatı.
• Koray, Meryem ve Aziz Çelik (2007) Avrupa Birliği ve Türkiye’de Sosyal Diyalog, Ankara: Belediye İş Yayınları - AB’ye Sosyal Uyum Dizisi.
• Kulualp, Süheyla (1998) Türkiye’de Sosyal Diyalog ve Ekonomik ve Sosyal Kon- sey, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sos- yal Ekonomici ve Endüstri İlişkileri Anabi- lim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Çalışma of Living and Working
• Öngen, Tülin (1995) İleri Teknoloji ve Ça- lışma İlişkilerinin Değişen Paradigması, SBF Dergisi, Ankara, Cilt: 50, Sayı: 1-2, 279-295.
• Özdemir, Süleyman (2007) AB Müzakere Sü- recinin Türk Çalışma Yaşamına Etkileri, Yerel İş Barışı Kongresi Tebliğleri, (Edi- tör: YERELSEN - Yerel Yönetimler Kamu İşverenleri Sendikası), 08 - 09 Eylül 2007, Kocaeli, 149 - 211.
• Özşuca, Şerife Türcan (2003) Esneklik ve Gü- venlik İkileminde Türkiye Emek Piya- sası, Ankara: İmaj Yayıncılık.
• Özgener, Şevki (2005) Çalışma Hayatında Esnekliğin İşletme Verimliliği Üzerine Etkileri, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 38, Sayı: 3, 51-79.
• Öz Gıda - İş (2011) [http://www.ozgidais.org.tr/index.p hp?option=com_content&view=ar- ticle&id=124&Itemid=92] (10.05.2011)
• Paçal, Mustafa (2011) Öz Gıda İş Sendikası Endüstri İlişkileri Toplantısı 2011 Su- numu.
• Poole, Micheal (2003) Industrial Relations - Origins and Patterns of National Diver- sity, London: Routlage.
• Riordan, Christine M.; Vandenberg, Robert J. ve Hettie A. Richardson (2005) Em- ployee Involvement Climate and Orga- nizational Resource Management, Winter 2005, Vol. 44, No. 4, 471-488. Human
• Rivest, Chantal (1996) Voluntary European Works Councils, European Journal of Industrial Relations, 1996: 2, 235-253.
• Süral, Nurhan A. (2007) A Pragmatic Analy- sis of Social Dialogue in Turkey, Middle Eastern Studies, Vol. 43, No. 1, 143-152.
• Silver, Beverly (2009) Emeğin Gücü 1870’ten Günümüze İşçi Hareketleri ve Küresel- leşme (Çeviren: Aslı Önal), İstanbul: Yordam Kitap.
• Şafak, Can (2009) İşçilerin sendikalaşma oranı [http://www.sendika.org/yazi.php?ya zi_no=21713#] (27.10.2009)
• Tannenbaum, R. ve F. Massarik (1951) Em- ployee Participation in the Decision- Making Process, Management Review, 40: 3 (1951: Mar.)
• Tokol, Aysen (2000) Çeşitli Boyutları ile Sos- yal Diyalog, Prof. Dr. Nusret Ekin’e Ar- mağan, Yayın No: 38, Ankara: TÜHİS Yayınları, 525-536.
• Uçkan, Banu (2007) From the perspective of EU integration: trade union rights in Turkey, South-East Europe Review, 4/2007, 107-126.
• Varçın, Recep (Editör) (2007) Sosyal Diyalog Mekanizmaları Çalışma Grubu Raporu (Nihai Rapor), Yenileşme ve Değişim İçin Türkiye’de Sosyal Diyaloğu Güç- lendirme Projesi, Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Proje Yayın- ları No: 1.
• Yıldırım, Engin (1998) Güç Kavramı ve En- düstri İlişkileri, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 4, 51-64.
• Yıldırım, Engin ve Şuayyip Çalış (2005) Eu- ropeanization or EU-Ishization? The Case of Social Dialogue in Turkey, 35. UACES Congress, 5-7 September 2005, Zagreb, Croatia.
• Yıldırım, Engin ve Şuayyip Çalış (2008) The impact of EU accession on Turkish in- dustrial relations and social dialogue, Industrial Relations Journal, 39: 3, 212- 228.
• Yorgun, Sayım (1992) Türkiye’de Sosyal Di- yalog ve Çalışma Barışı, İstanbul: İstan- bul Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve En- düstri İlişkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler
• Mülakat Yapılan Kişiler
• Öz Gıda-İş Sendikası Genel Sekreteri Mustafa Paçal
• Görüşme Tarihi: 31.07.2009
• Görüşme Tarihi: 02.06.2011
• İşyeri Sendika Temsilcileri (4 Kişi)
• Görüşme Tarihi: 27.08.2009