KENTTE MEKÂN KİMLİK ETKİLEŞİMİNE DAİR BİR ÇÖZÜMLEME

Yıl 2017, Cilt: 13 Özel Sayı: 1, 47 - 64, 20.11.2017

SEVCAN Güleç Solak , KEMAL Görmez

Öz

Öz

Coğrafi faktörler, din, inanç, sanayi, teknoloji İktidar, sermaye,
kültür gibi çeşitli faktörler kentsel mekâna ve kentsel yaşama yansımaktadır.  Bu çalışmada bu faktörlerin etkisiyle mekânın
yeniden oluşturulma süreci incelenmiştir. Çalışma, kimliğin
mekânı nasıl inşa ettiğini ve dönüştürdüğünü, buna karşın mekânın da kimliğe
dolaysıyla toplumsal yaşama hangi yollardan nüfuz ettiğini anlamaya yönelik bir
sorgulamayı içermektedir. Bu çalışma, mekân ve kimlik arasındaki ilişkiyi
irdeleyen, her iki olgu arasındaki inşacı ilişkiyi tanımlayıcı ve yorumlayıcı
bir çabaya dayanmaktadır. Ağırlıklı olarak literatür araştırması üzerinden şekillenen
bu çalışmada mekân ve kimlik arasındaki ilişki, toplumsal ilişkilerin mekânsal
izdüşümü olan kent ve kentsel mekân üzerinden yapılmaya
çalışılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Mekân, Kimlik, Kentsel Mekân, Mekân-Kimlik
Etkileşimi 

Abstract

Geographical factors,
religion, belief, industry, technology, capability, capital and culture
factors’ reflection to urban space and urban life. Also, a new formulation of
the space was examined with the effects of these factors. The study includes
questioning towards how the identitiy builds space and how the identity
transforms into the space, comprehension of the space and identitiy’s
penetration of social life in various ways. This study is based on efforts
which is scrutinizing constructive relationship between both two facts: space
and identity and interpretive efforts. The relationship between space and
identity which is shaped with mainly the literature research, was tried to be
composed on an urban city and urban space which is an urban projection of
social relationships of urban.

Key
Words :
Space, Identity, Urban space, The Interaction of Space and Identity

Anahtar Kelimeler

Mekân, Kimlik, Kentsel Mekân, Mekân-Kimlik Etkileşimi

Kaynakça

• Akbulut Gülpınar (2011). “Türkiye’de Yer Değiştiren Yerleşmelere Bir Örnek: Arguvan İlçe Merkezi (Malatya)”, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 24, ss. 471-492.
• Alver Köksal (2007). Siteril Hayatlar, 1. Basım, Ankara: Hece Yayınları
• Ayhan Niyazi (2013). İktidarın Kamuya Yansıma Biçimleri Üzerinden Sokak Adlandırmalar: Bişkek Kenti Toponomi Denemesi.Global Media Journal: Turkish Edition,3(6).
• Aymard, Maurice. (2007). “Mekânlar”. Braudel, Fernand Akdeniz: Mekân, Tarih, İnsanlar Ve Miras. Çev: Necati Erkurt Ve Aykut Derman İstanbul: Metis Yayınları
• Baran, Mine ve Yıldırım, Mücahit (2008). “Geleneksel Türk Evi Ve Renk Kullanımı”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. , Cilt :7, Sayı:26.
• Bilgin, Nuri (2011) Eşya ve İnsan, 2. Basım, İstanbul: Gündoğan Yayınları,
• Birol Gaye. (2005). “Çağdaş Alışveriş Merkezlerinde Kent Dokusunun Yeniden Yorumlanması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi. Dergisi, Cilt 20, No 4, ss. 421-427.
• Bozdoğan, Sibel (2008). Modernizm Ve Ulusun İnşası Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Mimari Kültür, Çev: Tuncay Birkan, 2. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları
• Braudel, Fernand (2006). Uygarlıkların Grameri, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Kitabevi
• Cansever, Turgut (2013). İslam’da Şehir Ve Mimari, 8. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları
• Çamlıbel, Doruk (2010). “Pierre Bourdieu: Düşünümsellik/Habitus/Entelektüeller”, Günümüzde Yeni Siyasal Yaklaşımlar, Ed: Hilal Onur İnce, Ankara: Doğu Batı Yayınları
• Çoban Savaş (2012), “Gramsci, Hegemonya ve Kapitalizm”, https://www.academia.edu/1250610/Gramsci_Hegemonya_ve_Kapitalizm, (Erişim) 19 Ekim 2013
• Çubukçu, İbrahim Agah (1988) “Kültürümüzde Din”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:30, Sayı:1.
• Ergin, Nilüfer (2001). “Ortak Yaşam Alanı Olarak Heykel”, 21.Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan, Haz. F.Gümüşoğlu,. İstanbul: Bağlam Yayınları
• Ergün, Elif (2013) “Foucault Düşüncesinde Mekân’ın Politikası –Hapishane Ve Tımarhane Bağlamında-”, Felsefelogos, Fesotoder Yayınları, Yıl:17, Sayı:50, İstanbul.
• Erman, Tahire (2010) “Kent Çeperlerindeki Bir “Devrimci” Mahalle:1970’lerden 2000’lere Mahallenin Değişen Anlamı”, İdealkent, Sayı:2, Aralık
• Erman, Tahire (2010) “Kent Ve Gecekondu”, Türkiye Perspektifinden Kent Sosyolojisi Çalışmaları, Der: Örgen Uğurlu, N. Şirin Pınarcıoğlu, Ayşegül Kanbak ve Makbule Şiriner, İstanbul: Örgün Yayınevi
• Eşkinat, Yüksel (1992). “Kent Planlama ve Tasarım Arasında Gerekli Ara Ölçek: Kentsel Tasarım”, 2. Kentsel Tasarım ve Uygulamaları Sempozyumu Post-Urbanizm ve Kentsel Tasarım. Mimar Sinan Üniversitesi
• Foucault, Michel (2012) İktidarın Gözü, Çev: Işık Ergüden, 3. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Geray Cevat. (2008). “Şehirciliğimiz ve Ankara”, Mülkiye Dergisi, Cilt: XXXII, Sayı:261.
• Görmez, Kemal (2004). Bir Metropol Kent Ankara, Sosyal Yapı, Kimlik Yaşam, Ankara: Odak Yayınevi
• Gülensoy Tuncer (1998). “Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış”, Folkloristik, Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara, http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20DILI/tuncer_gulensoy_anadolu_yer_adlarina_genel_bir_bakis.pdf, (Erişim) 7 Eylül 2013, ss.41-48.
• Günal Veysi, M.Sait Şahinalp ve Abdulkadir Güzel (2011). “Coğrafi Ortamın Şehirsel Mekân Adlarına Etkisi: Şanlıurfa Şehri Örneği”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:10, Cilt:1.
• Gürkan Ülker (1988). “Montesqueeu Ve Kanunların Ruhu (Hukuk Sosyolojisi Açısından Bir Değerlendirme)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, Cilt: 40, Ankara.
• Hançerlioğlu, Orhan (1995). Düşünce Tarihi Dört Bin Yıllık Düşünce Sanat Ve Bilim Tarihinin Klasik Yapıtları Üzerine Eleştirel İnceleme Düşünce Tarihi, 6.Basım, Ankara: Remzi Kitabevi
• Harvey David (2003). “Kapitalizmin Krizi ve Kentsel Mücadele”, http://haber.sol.org.tr/kent-gundemleri/david-harvey-antikapitalist-mucadele-kent-merkezlerinde-orgutlenecek-haberi-55875, (Erişim) 16 Nisan 2013.
• Harvey, David (2006) Postmodernliğin Durumu, Çev: Sungur Savran, 4. Basım, İstanbul: Metis Yayınları, Işık, Oğuz, (1994) “Değişen Toplum/Mekân Kavrayışları: Mekânın Politikleşmesi, Politikanın Mekânsallaşması”, Toplum ve Bilim, Sayı:64-65
• İbn Haldun (2007). Mukaddime, Cilt I, Haz: Süleyman Uludağ, 5. Baskı, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Karpat, Kemal (2005)“Göçler ve Türkiye”, Da Diyalog Avrasya, Sayı.10
• Keleş, Ruşen ve Duru, Bülent (2008) “Ankara’nın Ülke Kentleşmesindeki Etkilerine Tarihsel Bir Bakış”, Mülkiye Dergisi, , Cilt: XXXII, Sayı:261.
• Keskinok, H.Çağatay (2012). “Siyasi İktidar, Kentsel Rantlar Ve “Çılgın Projeler”, Dosya 28 Çılgın Projeler. TMMOB Ankara Şubesi Yayını
• Kılınç, Kıvanç (2009) “Öncü Halk Sağlığı Projelerinin Kamusal Mekânı Olarak Sıhhıye” Başkent Üzerine Mekân Politik Tezler Ankara’nın Kamusal Yüzleri, Der: Güven Arif Sargın, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları,
• Kopp, Anatole (1970) Town And Revolution Soviet Architecture And City Plannig 1917-1935, Translated By: Thomas E. Burton, Newyork, Published By George Braziller,
• Köse Abdullah (2005). “Türkiye’de Geleneksel Kırsal Konut Planlarında Göçebe Türk Kültürü İzleri” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt VII, Sayı 2.
• Lefebvre, Henri (1995) The Production Of Space, Çev: Donald Nicholson Smith, Oxford, Blackwell.
• Macionis, John, J. (2012) Sosyoloji, Çev Ed: Vildan Akan, Ankara: Nobel Yayınları,
• Mumford, Lewis (2007) Tarih Boyunca Kent Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, Çev: Gürol Koca ve Tamer Tosun, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1. Basım
• Mutlu, Belkıs (2001) Mimarlık Tarihi Ders Notları 1, 2. Baskı, Mimarlık Vakfı Enstitüsü Yayınları
• Nahya, Z. Nilüfer (2011). “Değişen İnsanlar, Değişen Mekânlar: Dinsel Değişim Yaşayan İnsanlar Ve Mekânlar”, Mekân Ve Kültür, Der: Emine Onaran İncirlioğlu Ve
• Barış Kılıçbay, Ankara: TÜBİTAK, TEDRAGON Ve Kültür Araştırmaları Derneği
• Rabinow, Raul (1984). “Michel Foucault İle Söyleşi: Mekân Bilgi Erk”, Çev: Mehmet Adam, Mimarlık Dergisi, 84/7-8, Yıl:22, Sayı:205-206
• Ragon, Michel (2010). Modern Mimarlık ve Şehircilik Tarihi, Çev: Murat Aykaç Erginöz, İstanbul: Kabalcı Yayınları
• Sargın, Güven Arif (2009) “ Kamu, Kent Ve Politika” Başkent Üzerine Mekân Politik Tezler Ankara’nın Kamusal Yüzleri, Der: Güven Arif Sargın, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
• Sennett, Richard (2010) Kamusal İnsanın Çöküşü, 3. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Sennett. Richard, (2002). Ten ve Taş, Batı Uygarlığında Beden ve Şehir, Çev:Tuncay Birkan, Metis Yay., İstanbul.
• Simmel, Georg (2000) “Metropol Ve Zihinsel Yaşam”, Şehir ve Cemiyet, Haz: Ahmet Aydoğan, İstanbul: İz Yayıncılık
• Tekeli, İlhan (2008) Göç ve Ötesi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Tuncel, Metin (1981). Türkiye’de Doğal Olaylar Sonucunda Yer Değiştiren Kentler. İst. Earth. Sc. Rev, 1(2), 115-124
• Tuncel, Metin (1990). “Türkiye’de Yer Değiştiren Şehirler Ve Gümüşhane Örneği” Geçmişte Ve Günümüzde Gümüşhane Sempozyumu, Ankara ss.. 29-33
• Uçar, Özlem Mumcu ve ÖZSOY, Ahsen, (2006) “Sınır Kavramına Mekânsal Bir Yaklaşım: Bahçelievler Örneği”, İTÜDERGİSİ/A Mimarlık, Planlama, Tasarım, Cilt:5, Sayı:2 Kısım:1
• Wirth, Louis (2002) “Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme”, 20. Yüzyıl Kenti, Ed: Bülent Duru ve Ayten Alkan, Ankara: İmge Kitabevi
• Yalım, İnci (2009) “Ulus Devletin Kamusal Mekânda Meşruiyet Aracı: Toplumsal Belleğin Ulus Meydanı Üzerinden Kurgulanma Çabası” Başkent Üzerine Mekân Politik Tezler Ankara’nın Kamusal Yüzleri, Der: Güven Arif Sargın, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
• Yılmaz Ali, Kemalettin Şahin, M. Hazım Şahin (2013). “Depreme Bağlı Yeri Değiştirilen Bir Şehir: Erbaa, Tokat”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 24, Kış 2013, ss.414-425.
• Yırtıcı Hakkı (2009), Çağdaş Kapitalizmin Mekânsal Örgütlenmesi, Bilgi Üniversitesi Yayınları 2. Baskı, İstanbul.
• Yörükhan, Ayda ve Yörükhan, Turhan (2006) Şehir Sosyolojisinin ve İnsan Ekolojisinin Teorik Temelleri, Ankara: Nobel Yayınevi