TÜRKİYE’DE ORGANİZE LOJİSTİK KÜMELENMELER ÜZERİNE YAZILMIŞ TEZLERİN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 1, 1 - 26, 27.07.2023

Bilal Duran

Öz

Organize lojistik kümelenmeler, tedarik zinciri sürecinde yer alan tüm lojistik faaliyetlerin birçok farklı işletme tarafından yürütüldüğü bölgelerdir. Dünya ticaret hacminin sürekli artmasıyla birlikte organize lojistik kümelenmeler de gelişmekte ve önemini artırmaktadır. Lojistik kümelenmelerin geliştirilmesi, özellikle ticarete konu eşya/yük akışının ölçek, mesafe ve kapsam ekonomisi kapsamında yürütülmesi ve yönetilmesi açısından önemli faydalar sağlamaktadır. Türkiye'de organize lojistik kümelenmeler, TCDD tarafından 2006 yılında başlatılan lojistik köy çalışmaları ile birlikte akademik çalışmalarda ele alınmaya başlanmıştır. Çalışmanın amacı Türkiye’de organize lojistik kümelenmeler üzerine yapılan çalışmaların mevcut durumunu ve yönünü belirlemektir. Bu bağlamda akademik yazında organize lojistik kümelenmeler üzerine 2023 yılı Ocak ayına kadarki süreçte yapılan 111 lisansüstü tez çalışması çeşitli parametreler ışığında incelenmiştir. Çalışmanın verilerine YÖK Ulusal Tez Merkezi sisteminden ulaşılmıştır. Elde edilen veriler bibliyometrik yöntemle analiz edilmiş, oluşturulan tablo, grafik ve kelime bulutu gibi biçimlerle istatistiki veri haline getirilmiştir. Araştırma sonucuna göre, Türkiye'de konunun son yıllarda ele alınmaya başlandığı belirlenmiş, henüz yeni sayılabilecek olan bu konunun uzun süre güncel kalacağı öngörülmüştür. Organize lojistik kümelenmelerle ilgili yapılan lisansüstü tez çalışmalarında bu bölgelerin mevcut durum analizi ve uygun yer seçimi ile ilgili oldukça fazla çalışma yapıldığı buna rağmen bu bölgelerin tasarımı, işletilmesi, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri, hukuki alt yapısı, çok modlu taşımalara uygunluğu, uluslararası ulaşım koridorlarına erişimi, ticareti kolaylaştırıcı etkileri gibi konular üzerine daha fazla odaklanılabileceği tespit edilmiştir. Bugüne kadar Türkiye'de organize lojistik kümelenmelerle ilgili yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analiz yöntemiyle incelendiği bir çalışmanın yapılmamış olması nedeniyle yapılan çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Organize lojistik kümelenme, lojistik merkez, lojistik köy, lojistik üs, bibliyometrik analiz

Kaynakça

• Afandizadeh, S. & Moayedfar, R. (2008). The feasibility study on creation of freight village in Hormozgan province. Transport, 23(2), 167-171.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2014). Türkiye’de illerin lojistik merkez yatırım düzeylerinin bulanık mantık yöntemiyle belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (43), 1-36.
• Charvet, F. F., Cooper, M. C. & Gardner, J. T. (2008). The intellectual structure of supply chain management: A bibliometric approach. Journal Of Business Logistics, 29(1), 47-73.
• Duran, G. & Çelikkaya, S. (2019). Türkiye’de lojistik üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. GÜ İslahiye İİBF Uluslararası E-Dergi, 3(3), 152-167.
• Elgün, M. N. (2011). Ulusal ve uluslararası taşıma ve ticarette lojistik köylerin yapılanma esasları ve uygun kuruluş yeri seçimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-226.
• Elgün, M. N. & Elitaş, C. (2011). Yerel, ulusal ve uluslararası taşıma ve ticaret açısından lojistik köy merkezlerinin seçiminde bir model önerisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 630-645.
• Elgün, M.N. (2011). Uluslararası Taşıma ve Ticarette Lojistik Köylerin Sağladığı Rekabet Avantajları: Bir Model Önerisi, Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar, 36-37, 101
• Erdal, H. & Aydoğmuş, H. Y. (2019). Analitik hiyerarşi süreci ile lojistik merkezi yeri seçimi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), 129-136.
• Erturgut, R. & Oğuz, S. (2022). Lojistik merkezlerin ihracata etkisi: AB ülkeleri üzerine yatay kesit veriler ile regresyon analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 423-430.
• Europlatforms, E. (2004). Logistics Centres Directions for Use. Erişim: https://unece.org Jaržemskis, A. (2007). Research on public logistics centre as tool for cooperation. Transport, 22(1), 50-54.
• Kara, M., Tayfur, L. & Basık, H. (2009). Küresel ticarette lojistik üslerin önemi ve Türkiye/The importance of logistics centers in global trade and Turkey. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 69-84.
• McBurney, M. K. & Novak, P. L. (2002). What is bibliometrics and why should you care? In Proceedings. IEEE international professional communication conference (pp. 108-114). IEEE.
• MUSİAD, (2015). İstanbul Lojistik Sektör Analizi Raporu. Erişim: https://musiad.org.tr/uploads/yayinlar/arastirmaraporlari/pdf/lojistik_sektor_analizi_1_1.pdf
• Öztürkel, M. (2021). Afet Yönetimi, Afet Lojistiği ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Tarsus Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mersin.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25(4): 348-349.
• Qaiser, F. H., Ahmed, K., Sykora, M., Choudhary, A. & Simpson, M. (2017). Decision support systems for sustainable logistics: A review and bibliometric analysis. Industrial Management & Data Systems.
• Raçlı, S. (2010). Lojistik köyler ve dünyadaki durumu. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dış Ticaret Programı Mesleki Uygulama Çalışması, 1, 61.
• Suvacı, B. (2016). Sosyal bilimler veri tabanında yayımlanan lojistik ve tedarik zinciri makalelerinin bibliyometrik profili. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 263-281.
• Ünal, A. (2013). Lojistik Merkez Yönetimi: İstanbul İli Potansiyel Lojistik Merkez Alanları Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Wang, D. F., Dong, Q. L., Peng, Z. M., Khan, S. & Tarasov, A. (2018). The green logistics impact on international trade: Evidence from developed and developing countries. Sustainability, 10(7), 1-19