Avrupa Peyzaj Sözleşmesi (APS) kapsamında her ülke, peyzajlarını tanımlamalı, sınıflamalı, planlamalı, korumalı, yönetmeli ve değişime yol açan baskıları analiz ederek değerlendirmelidir. Peyzaj değerlendirme çalışmalarında genellikle mevcut doğal ve kültürel peyzajlar ele alınırken, peyzajların tarihi kimliği ve değerini ortaya koyan, tarihsel gelişimlerini izleyen değerlendirmeler eksiktir. Özellikle peyzaj planlama süreçlerinde, peyzajların miras yönetimi ve tarihi boyutları yeterince dikkate alınmamaktadır. Bu bağlamda, insan faaliyetleri ile doğal süreçlerin etkileşimlerini inceleyen ve peyzaj üzerindeki insan etkilerini analiz eden Tarihi Peyzaj Değerlendirmesi (TPD) önem kazanmaktadır. APS’e göre; peyzaj, doğal ve/veya insan faaliyetlerinin etkileşimleri sonucu şekillenen ve insanlar tarafından algılanan bir alan olarak tanımlanır ve TPD ile doğrudan ilişkilidir. Bu çalışma, TPD hakkındaki yanlış algıların düzeltilmesini amaçlamaktadır. Dün, bugün ve geleceğe yönelik peyzaj değerlendirme yöntemleri ele alınarak, zamansal derinliği olan ve değişimlere direnç göstermiş tarihi peyzajların biyografisini tanımlayan TPD’nin önemi vurgulanmaktadır. TPD, peyzajların tarihini değil, günümüze ulaşabilen peyzajların derinliğini değerlendirir. Bu çalışma, mevcut yanlış algıların düzeltilmesine katkı sağlayarak, TPD’ye farklı bir bakış açısı getirmeyi amaçlamaktadır.
Tarihi peyzaj değerlendirmesi peyzaj biyografisi zamansal derinlik
Under the European Landscape Convention (ELC), each country is required to identify, classify, plan, protect, and manage its landscapes while analyzing the pressures causing changes. Landscape assessment studies have primarily focused on existing natural and cultural landscapes. However, evaluations that reveal historical identity, historical value, and trace their development and transformation processes are insufficient. Specifically, the historical and heritage dimensions of landscapes are often inadequately addressed in landscape planning. In this context, the Historical Landscape Assessment (HLA), which analyzes long-term interactions between human activities and natural processes, and examines the traces left by human influence, has gained significant importance. According to ELC, landscape is an area perceived by people, shaped by the interaction of natural and/or human factors, and is closely related to HLA. The aim of this study is to highlight common misunderstandings about HLA. By discussing landscape assessment methods focused on the past, present, and future, this study emphasizes the importance of HLA, which defines the biography of historical landscapes that have endured over time, possess temporal depth, and demonstrated resilience to change. HLA evaluates the temporal depth of landscapes that have survived to the present day, focusing on more than just their history. Addressing the similarities and differences between HLA and landscape character assessment, this study proposes an integrated and holistic approach to landscape evaluation. By contributing to the correction of misunderstandings, this study can set an example approach for promoting a different perspective on HLA.
Landscape historical assessment landscape biography temporal depth
I sincerely thank Prof. Dr. Öner DEMİREL, Prof. Dr. Şükran ŞAHİN, Prof. Dr. Osman UZUN, and Prof. Dr. Engin NURLU for their valuable scientific contributions to the HLA topic.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Spesifik Alanların Tarihi (Diğer) |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1 |