YEŞİL ÇATI SİSTEMLERİNDE YETİŞTİRME ORTAMI DERİNLİĞİNİN YÜZEYSEL AKIŞA OLAN ETKİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 16 - 23, 30.12.2019

Mert Ekşi , Adnan Uzun

Öz

Günümüzde dünyada yaşanan sosyal,
kültürel ve ekonomik değişimler sonucunda kentlere olan yönelim artmış ve
kentleşme süreci hızlanmıştır. Kentleşme, fiziksel çevrede büyük miktarda
geçirimsiz yüzeylerin ortaya çıkmasına ve suyun doğal döngüsünün bozularak
yüzeysel akışa dönüşmesine neden olmaktadır. Bu kapsamda yeşil çatı sistemleri,
kentleşmiş alanlarda su yönetimi amaçlı geliştirilen yeşil altyapı çözümleri
içerisinde önemli bileşenlerden biri olarak değerlendirilmektedir. Yeşil çatı
sistemlerinin yüzeysel akış yönetimine olan katkıları çalışma kapsamında
değerlendirilmiştir. Bu kapsamda üç farklı derinlikte (4, 7, 10 cm) iki farklı
yetiştirme ortamı karışımının su tutma ve su tahliye özellikleri
değerlendirilmiştir. Çalışma sırasında, ticari bir yetiştirme ortamı (tuğla
kırığı %45%, ponza % 45% ve organik madde %10) ve % 90 oranında kaba taneli
ponza (10-20 mm) ile %10 oranında evsel atık kompostu karışımı kullanılmıştır.
Bu yetiştirme ortamlarına, Marmara bölgesi (A2) karesinde doğal yayılışa sahip
4 bitki türü (Achillea milefolium,
Armeria maritima, Sedum acre ve Sedum
album) dikilmiştir. Açık alan koşullarında 27 haftalık bir süre boyunca
yapılan bu çalışma sonucunda yeşil çatı sistemlerinin su tutma ve akış
özellikleri, bitki büyüme düzeyleriyle birlikte değerlendirilmiştir. Çalışma
sonucunda yetiştirme ortamı derinliği ile yüzeysel akış miktarı arasında ters
bir orantı tespit edilmiş, bu durum bitki gelişimine de olumlu yönde etki
etmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Yeşil çatı sistemleri, yetiştirme ortamı, yüzeysel akış, su yönetimi, İstanbul

Destekleyen Kurum

İstanbul Üniversitesi (İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa) Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

45661; 10207

Teşekkür

Bu çalışmanın mali desteği İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından (45661 ve 10207 numaralı projeler) ile sağlanmıştır. Yazarlar çalışma sırasındaki değerli yardımları için çalışma sırasında İÜC Peyzaj Mimarlığı öğrencileri olan Ayşe Irmak Güloğlu, Şeyma Kırca, Mihriban Başbay, Nigar Küçük, Pavel İokhim, Gizem Öğüt ve Sümeyya Akdağ’a teşekkür eder.

Kaynakça

• Berndtsson, JC, Emilsson, T, Bengtsson, L (2006). The influence of extensive vegetated roofs on runoff water quality, Sci Total Environ, 355, 48-63.
• Bousselot, J M, Klett, JE, Koski, RD (2011). Moisture content of extensive green roof substrate and growth response of 15 temperate plant species during dry down, HortScience, 46(3), 518-522.
• Butler, C, Orians, CM (2011). Sedum cools soil and can improve neighboring plant performance during water deficit on a green roof, Ecological Engineering, 37(11), 1796-1803.
• Dietz, ME, Clausen, JC (2008). Stormwater runoff and export changes with development in a traditional and low impact subdivision. J. Environ. Manage. 87, 560–566. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2007.03.026.
• Dunnett, N, Nagase, A, Booth, R, Grime, P (2008). Influence of vegetation composition on runoff in two simulated green roof experiments, Urban Ecosystems, 11(4), 385-398.
• Eksi, M, Rowe, DB (2019). Effect of Substrate Depth and Type on Plant Growth for Extensive Green Roofs in a Mediterranean Climate. Journal of Green Building, 14(2), 29-44.
• Ekşi, M (2013). A field study to evaluate the runoff quantity and stormwater retention of a typical extensive green roof in Bahcekoy, Istanbul. Environment Protection Engineering 39.4 (2013): 79-89.
• Ekşi, M, Uzun, A (2016). Yeşil çatı sistemlerinin su ve enerji dengesi açısından değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 66(1), 119-138.
• Fioretti, R, Palla, A, Lanza, LG, Principi, P (2010). Green roof energy and water related performance in the Mediterranean climate, Building and Environment, 45(8), 1890-1904.
• Kato, S, Yamaguchi, Y (2005). Analysis of urban heat-island effect using ASTER and ETM+ Data: Separation of anthropogenic heat discharge and natural heat radiation from sensible heat flux. Remote Sens. Environ. 99, 44–54. https://doi.org/10.1016/j.rse.2005.04.026.
• Lancaster, B, Marshall, J (2008). Rainwater harvesting for drylands and beyond (Vol. 1). Rainsource Press.
• Lavenhar, S, Kong, AY, McGuire, K, Reid, D (2013). The Effect of Varied Fertilizer Treatments on the Abundance of Total and Nitrogen-cycling Bacteria in Urban Rooftop Farming Systems.
• McKinney, ML (2002). Urbanization, Biodiversity, and Conservation. Bioscience 52, 883–890.
• Miller, LE, Heim, AE, Lundholm, J (2014). Green roof vegetation type affects germination and initial survival of colonizing woody species. Urban For. Urban Green. 13, 892–899. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2014.10.001.
• VanWoert, ND, Rowe, DB, Andresen, JA, Rugh, CL, Xiao, L (2005). Watering regime and green roof substrate design affect Sedum plant growth, HortScience, 40(3), 659-664.
• Wang, L, Lyons, J, Kanehl, P (2001). Impacts of Urbanization on Stream Habitat and Fish Across Multiple Spatial Scales. Environ. Manag. V 28, 255–266. https://doi.org/10.1007/s002670010222.
• Yuan, F, Bauer, ME (2007). Comparison of impervious surface area and normalized difference vegetation index as indicators of surface urban heat island effects in Landsat imagery. Remote Sens. Environ. 106, 375–386. https://doi.org/10.1016/j.rse.2006.09.003