KÜLTÜREL PEYZAJ DEĞERİNİN ÖNEMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA; ŞİRİNCE(İZMİR)ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 19 - 27, 30.06.2021

Selvinaz Gülçin Bozkurt

Öz

Kültürel miras alanlarının yönetimi son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmıştır. Özellikle tarihi ve kültürel açıdan zengin kültürel peyzaj alanları kentsel kimlik ve sürdürülebilirlik açısından yerel ve tüzel yönetimler tarafından öncelikli olarak korunmaya başlamıştır. Bu nitelikleri taşıyan ve çalışma alanı olarak seçilen Şirince’nin de kültürel peyzaj özelliklerinin belirlenmesi, korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Çalışmada kullanılan yöntem ise Şirince’ye tarihi süreçte değer katan ve kimlik kazandıran kültürel değerlerin belirlenmesine dayanmaktadır. İlk aşamada konuyla ve alanla ilgili literatür araştırması yapılmış, daha sonra bu değerlerin bölge açısından güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri (GZTF) analiz edilmiştir. Bu analizlerde; Şirince’nin kültürel kaynaklar açısından çok önemli değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Ancak bu değerlerin süreç içerisinde değişim ve bozulmaya maruz kaldığı, özellikle tarımsal faaliyetler ile geleneksel konutların giderek terk edildiği ve yerini turizm faaliyetlerine bıraktığı görülmüştür. Sonuç olarak çalışmada Şirince’nin kültürel peyzaj değerlerinin önemi belirlenmiş ve bu değerlerin korunarak kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültürel miras, kültürel peyzaj, kırsal peyzaj, sürdürülebilirlik, Şirince

A RESEARCH ON THE İMPORTANCE AND SUSTAİNABİLİTY OF CULTURAL LANDSCAPE VALUES; EXAMPLE OF ŞİRİNCE (İZMİR)

Öz

Management of cultural heritage sites has become more and more important in recent years. Especially the culturally rich cultural landscape areas have started to be protected primarily by local and legal administrations in terms of urban identity and sustainability. Determining, preserving and sustaining the cultural landscape characteristics of Şirince, which has these qualities and has been chosen as a working area, constitutes the main purpose of this study. The method used in the study is based on the determination of cultural values that add value and identity to Şirince in the historical process. In the first stage, a literature search was conducted on the subject and the field, and then the strengths and weaknesses of these values in terms of the region and their opportunities and threats (GZTF) were analyzed. In these analyzes; It has been determined that Şirince has very important values in terms of cultural resources. However, it was observed that these values were subject to change and deterioration in the process, especially agricultural activities and traditional residences were gradually abandoned and replaced by tourism activities. As a result, the importance of the cultural landscape values of Şirince was determined in the study and suggestions for the preservation of these values were presented

Anahtar Kelimeler

Cultural heritage, cultural landscape, rural landscape, sustainability, Sirince

Kaynakça

• Anonim, 2002. http://www.selcuk.bel.tr/Files/dosyalar/imar/Sirince_Koruma_.pdf, [Erişim tarihi: 20-04-2021].
• Anonim, 2012-2016. http:// www.lozanmubadilleri.com, [Erişim tarihi: 20-04-2021].
• Anonim, 2020. https://www.nufusune.com/194659-izmir-selcuk-sirince-mahallesinufusu#: [Erişim tarihi: 20-04-2021].
• Akyüz E (1995) Şirince. Arredamento Dekorasyon 10:116-118.
• Akdoğan K N (2007) Şirince Köyü Yönetim Planı, https://www.hdm.lth.se/fileadmin/hdm/alumni/papers/CMHB_2007/Turkey.pdf. [Erişim tarihi: 20-04-2021].
• Güler K (2019) Kırsal Peyzajları Hatırla(t)mak: 2019 Yılı ICOMOS Anıtlar ve Sitler Günü Türkiye Etkinlikleri. Mimarlık 408:16-18.
• ICOMOS ve IFLA (2017) Principles Concerning Rural Landscapes as Heritage, http://www.icomos.org [Erişim tarihi: 20-04-2021].
• Kaya (Köşklük) N (2012) Şirince Köyü Örneğinde Kırsal Mimari Mirasın Kırsal Turizmin Gelişmesine Katkısının Tartışılması. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 14 (22): 119-123, ISSN: 1309-9132.
• Kılıçaslan Ç, Malkoç E, Özkan MB, Tunçalp G, Aydın AO (2012) Kentsel sit yerleşimlerinde dış mekan yaşantısının değerlendirilmesi: Şirince köyü, Selçuk. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 49 (3): 265-274, ISSN 1018 – 8851.
• Koca G (2019) Evaluation of Traditional Şirince Houses According to Sustainable Construction Principles. International Journal of Architecture & Planning Volume 7 Issue 1 pp: 30-49, DOI: 10.15320/ICONARP.2019.65-E-ISSN: 2147-9380.
• McClelland LF, Keller JT, Keller GP, Melnick RZ (1999) National Register Bulletin 30: Guidelines for Evaluating and Documenting Rural Historic Landscapes. Department of the Interior National Park Service Cultural Resources, Washington DC.
• Nemutlu F, Uzun O, Çetinkaya G, Dilek F, Açıksöz S, (2012) Determination of the cultural landscape values of Lake Suğla in Turkey. Journal of Food, Agriculture & Environment Vol.10 (2): 949-955.
• Öztürk E ve Nemutlu F (2018) Kültürel Peyzaj Değerlerinin Kentsel Tasarımda Kullanımı: Lapseki (Çanakkale) İlçesi Örneği, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20 (1): 14-25, DOI: 10.24011/barofd.378077.
• Semenderoğlu A ve Oban R (2007) Şirince’de Kültürel turizmin gelişimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 22:174-184.
• Sayın Ö (1997). Şirince Köyü’ne Sosyolojik Bir Bakış. Birinci Uluslararası Geçmişten Günümüze Selçuk Sempozyumu, 4- 6 Eylül 1997, Selçuk, s: 293 – 296.
• Tekdamar D (2017). Tarihi ve arkeolojik mirasın sürdürülebilirliği bağlamında kültürel peyzaj koridorlarının planlanması ve tasarımı: Amasra örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• UNESCO, (2015). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention, UNESCO World Heritage Centre, Paris.