AESTHETICS OF LANDSCAPE ARCHITECTURE AND QUANTIFICATION OF AESTHETICS: A COMPARATIVE METHOD PROPOSAL

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 32 - 41, 31.12.2023

Alper Uzunali , Cengiz Acar

https://doi.org/10.56629/paud.1406007

Öz

Landscape architecture is a professional discipline that has begun to form since humanity's transition to settled life, develops day by day according to human and environmental needs, and designs natural and cultural resources in line with the needs of humans and living things. Even though the designs are ecological, environmentally friendly and serve human needs, they are also driven by aesthetic concerns. The discipline of landscape architecture is evaluated from an ecological perspective as well as from an aesthetic perspective. Aesthetics is an important term with a history extending from ancient times to the present day, and there are many evaluation methods. However, there is no single accepted method. The fact that the evaluation methods used are quantitative or qualitative identifies the shortcomings of the results obtained. The purpose of this study is to create a comparative method network and evaluation scale to determine aesthetics by digitizing it. In this way, it is planned to make the examination of the aesthetic dimension of visual images more reliable. The measurability of aesthetics will be evaluated based on entropy-based and gestalt principles using both quantitative and qualitative methods, and the obtained values will be comparable in terms of "bits". By applying the method obtained within the scope of this study, it will be easier to detect the aesthetic deficiencies of existing urban spaces and the aesthetic evaluation of future planned projects will be ensured in advance with three-dimensional modeling.

Anahtar Kelimeler

Aesthetic, Landscape Architecture, Quantification of aesthetic, Entropy

PEYZAJ MİMARLIĞINDA ESTETİK VE ESTETİĞİN SAYISALLAŞTIRILMASI: KARŞILAŞTIRMALI BİR YÖNTEM ÖNERİSİ

Öz

Peyzaj mimarlığı insanlığın yerleşik hayata geçişinden beri oluşmaya başlamış ve her geçen gün insan ve çevre ihtiyaçlarına göre olgulaşan, doğal ve kültürel kaynakları insan ve canlıların gereksinimleri doğrultusunda tasarlayan meslek disiplinidir. Yapılan tasarımlar ekolojik, çevreye uyumlu ve insan ihtiyacına hizmet este bile aynı zamanda estetik kaygı da güdülmektedir. Peyzaj mimarlığı bilim dalı ekolojik açıdan değerlendirildiği gibi estetik açıdan da değerlendirilmektedir. Estetik antik çağlardan günümüze kadar uzanan bir tarihe sahip önemli bir terim olmasının yanında bir çok değerlendirme yöntemi de göze çarpmaktadır. Fakat Kabul görmüş tek bir yöntem bulunmamaktadır. Kullanılan değerlendirme yöntemlerinin nicel veya nitel olması ortaya çıkan sonuçların eksikliklerini tespit etmektedir. Bu çalışmanın amacı estetiğin sayısallaştırılarak tespit edilmesi için karşılaştırmalı bir yöntem ağı ve değerlendirme cetveli oluşturmaktır. Bu sayede görsel imgelerin estetik boyutunun incelenmesi daha güvenilir hale gelmesi planlanmaktadır. Estetiğin ölçülebilirliği hem nicel hem de nitel yöntemler kullanılarak entropi tabanlı ve gestalt ilkelerine bağlı olarak değerlendirilebilecek ve elde edilen değerler “bit” cinsinden karşılaştırılabilir olacaktır. Bu çalışma kapsamında elde edilen yöntemin uygulanması ile mevcut kentsel mekanların estetik açıdan eksikliklerini tespit etmek kolaylaşacak ve ileride planlanan projelerin üç boyutlu modellemeleri ile önceden estetik olarak değerlendirilmesi sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Estetik, Peyzaj mimarlığı, Estetiğin sayısallaştırılması, Entropi

Kaynakça

• Acar, C., & Uzunali, A. (2021). Analysis of The Effect of Urban Change on Urban Silhouettes by Entropy Method. Fresenius Environmental Bulletin, 30(9), 10633-10642.
• Akdoğan, G. (1974). Bahçe ve Peyzaj Sanat Tarihi,. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Albay, A. (2014). Meydan Tasarımında Estetik Boyut. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
• Aydınlı, S. (1993). Mimarlıkta Estetik Değerler. İstanbul: İTÜ.
• Baeyer, E. v. (2010). The Development And Hıstory Of Hortıculture. In Encyclopedia of Life Support Systems - World Environmental History .
• Balocco, C., & Grazzini, G. (2000). Thermodynamic Parameters for Energy Sustainability of Urban Areas. Solar Energy, 69(4): 351–356.
• Basut, L. L. (2012). Being and Knowledge: Plato and Aristotle. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi. Bejan, A. v. (2016). Complexity, organization, evolution, and constructal law. Journal of Applied Physics, 119: 1-20.
• Bostancı, S. H. (2008). Kent Siluetlerinin Entropi Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi. Şehir Bölge Planlama. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Bowie, A. (2003). Aesthetics and Subjectivity from Kant to Nietzsche. Manchester and New York: Manchester University Press.
• Birkhoff, G. D. (1933). Aesthetic Measure. Cambridge, Harvard University Press.
• Cushman, S. A. (2015). Thermodynamics in landscape ecology: The importance of integrating measurement and modeling of landscape entropy. Landscape Ecology, 30, 7–10.
• Dinçer, A. A. (2011). Görsel Peyzaj Kalitesinin ‘Biçimsel Estetik Değerlendirme Yaklaşımı’ İle İrdelenmesi Üzerine Bir Araştırma . Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Dinçer, G. (2015). Entropi Kavramının İstatistikteki Bazı Uygulamaları. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi. Erzen, J. N. (1976). Eğitimin Estetik Süreç Olarak Yorumu Ve Mimarlık Eğitimi. METU, Cit 2 Sayı 2: 175-185.
• Filchakova, N., Robinson, D., & Scartezzini, J. L. (2007). Quo vadis thermodynamics and the city: A critical review of applications of thermodynamic methods to urban systems. International Journal of Ecodynamics, 2, 4: 222–230.
• Fistola, R., & La Rocca, R. A. (2014). The Sustainable City and the Smart City: measuring urban entropy first, . The sustainable city IX, 537-548.
• Geiger, M. (2015). Estetik Anlayış. Ankara: Doğu Batı Yayınları çvr. Tomris Mengüşoğlu.
• Gobattoni, F., Pelorosso, R., Lauro, G., Leone, A., & Monaco, R. (2011). A procedure for mathematical analysis of landscape evolution and equilibrium scenarios assessment. Landscape and Urban Planning, 103(3): 289–302.
• Hagerhall, C. M., Purcell, T., & Taylor, R. (2004). Fractal dimension of landscape silhouette outlines as a predictor of landscape preference. Journal of Environmental Psychology.
• Ho, M.-W. (2013). Circular thermodynamics of organisms and sustainable systems. Systems, 1(3), 30–49. Hobhouse, P. (1992). Plants in Garden History: An Illustrated History of Plants and Their Influence on Garden Styles-From Ancient Egypt to the Present Day.
• Huntürk, H. Ö. (2015). Heykel Değerlendirilmeside Estetik ve Anti-Estetik Tartışması. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
• Koçak, Z. F., İşler, N., & Atmaca, S. P. (2009). Estetik ve Matematik. The First International Congress of Educational Research Symposium.
• Kondepudi, D., & Prigogine, I. (2015). Modern thermodynamics: From heat engines to dissipative structures.
• Korcan, G. Ç. (1997). Ankara Kent Yeşil Kuşak Çalışmalarının Yabancı Ülke Örnekleri Açısından İrdelenmesi ve Yeşil Kuşak Sistemi İçin Öneriler. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Kuban, D. (1990). Mimarlık Kavramları. İstanbul: Yem Yayınevi. Mamut, M., & Barış, M. E. (2012). Çin Bahçesi ve Çin Bahçe Sanatı. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 47-52.
• Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. Harper & Row Publishers.
• Naveh, Z. (1987). Biocybernetic and thermodynamic perspectives of landscape functions and land use patterns. Landscape Ecology, 1, 75–8.
• Nurlu, E., & Erdem, Ü. (1994). Peyzaj Sanat Tarihi. İzmir: Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
• Oktay, H. E. (2017). Bitkisel Peyzaj Tasarımlarının Değerlendirilmesinde Estetik: Antalya Konyaaltı Bölgesi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Özdoyran, G. (2013). An Inquıry Into The Nature Of Aesthetıc Theory In Its Relatıon To Theory Of Knowledge In Kant’s Crıtıcal Phılosophy. Ankara: Middle East Technical University.
• Özkan, D. G. (2011). Kentsel Açık Mekanda Kullanım Sonrası Değerlendirme: Trabzon Sahil Bandı Örneği. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özkan, D. G. (2017). Kampüs Açık Mekan Çevresel Özelliklerinin Yere Bağlılık Duygusu Üzerindeki Etkileri: K.T.Ü. Kanuni Kampüsü Örneği. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Öztürk, K. (1978). Mimarlıkta – Tasarım Sürecinde – Cephelerin Estetik Ağırlıklı Sayısal / Nesnel Değerlendirilmesi İçin Bir Yöntem Araştırması. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Pallasmaa, J. (2011). Tenin Gözleri. İstanbul: YEM Yayın.
• Pelorosso, R., Gobattoni, F., & Leone, A. (2017). The low-entropy city: A thermodynamic approach to reconnect urban systems with nature. Landscape and Urban Planning, 23-24.
• Pesen, C. (2002). Matematiğin Estetiği Üzerine. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22; 130-134. Polat, A. T., & Kurtaslan, B. Ö. (2010). Japon Bahçe Sanatı Dönemleri ve Japon Bahçelerinde Sembolizm . Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 110-123.
• Redman, C. L. (1999). Human Impact on Ancient Environments. Arizona: University of Arizona Press. Temiz, G. (2009). Konutta Değişim: Mekânsal Ve Estetik Kalitenin İzmir Örneği Üzerinde İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Thompson, C. W. (2002). Urban Open Space in The 21st Century. Landscape and Urban Planning, 60; 59–72. Timuçin, A. (2002). Estetik. Bulut Yayıncılık.
• Uzunali, A. (2017) Kentsel Gelişmenin Kent Silüetlerine Etkisi; Trabzon / Boztepe Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Vaughan, J., & Ostwald, M. J. (2010). Using fractal analysis to compare the characteristic complexity of nature and architecture: re-examining the evidence. Architectural Science Review.
• Yerli, Ö., & Kaya, S. (2015). Bahçe Sanatının Tarihsel Gelişimi. Çukurova Üniversitesi 1. Uluslararası Sanat Araştırmaları Sempozyumu. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Ying, L. (2015). Twin universes: Universal laws of thermodynamics. American Journal of Modern Physics, 4: 1-4. Yüksel, F. (2012). Mekanın Algılanmasında Estetik Bütünlük Açısından Kompozisyon. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.