Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 21
https://doi.org/10.56629/paud.1590264

Öz

Bu çalışma, Trabzon kent merkezinde kentsel dönüşüme giren eski terminal binası ve yakın çevresini ele alır. Sürdürülebilirlik kavramına dayalı bir yaklaşımla kentsel eşitsizlikleri gidermeyi amaçlayan bir dönüşüm modelini ve buna bağlı peyzaj tasarım stratejilerinin neler olabileceğini örneklendirir. Önerilen peyzaj tasarımının genel yaklaşımı; (1) Alandaki yeşil yüzeylerin ve elemanların miktarının en üst seviyeye çıkarılmasını, (2) Alanın yerel özellikleri ve belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda peyzaj bileşenlerinin en üst düzeyde çeşitliliğinin (doğal ışık, rüzgâr, temiz hava, su yüzeyleri, topoğrafya, estetik sesler, renkler, biçimler/dokular, diğer donatılar) ve işlevsel etkinliğinin sağlanması, (3) Oluşturulması hedeflenen sosyal bağlam doğrultusunda alanda kent sakinlerinin her kesimini kapsayan, kullanıcılarda ve kullanımlarda çeşitliliği en üst seviyeye çıkaran, canlılık ve çekicilik ile sonuçlanan bir sosyal ekosistemin oluşturulması, alandaki kentsel hayat aracılığıyla sosyal uyum ve toplumsal aidiyetin oluşturulması, (4) Alanın sağladığı yüksek kalite ile kullanıcılar ve çevrede yaşayanların yaşam kalitesinin yükseltilmesi, (5) Alanın içereceği hareketlilik ve yüksek imaj ile iş gücünün ve ekonomik hareketliliğin alana çekilmesi stratejilerini ortaya koymuştur. Bu stratejiler doğrultusunda yapıya ve yakın çevresinin peyzaj tasarımına dair tasarım hedefleri ve tasarım ürünü ortaya koyulmuş, görselleştirmeler ile örneklendirilmiştir. Sonuç olarak sürdürülebilirlik kavramı eski otogar binası ve yakın çevresi peyzaj tasarımı için kentsel eşitliği; ekolojik, sosyal ve ekonomik bileşenleri ile tanımlamak için bir çerçeve oluşturmuş, alanın yakın çevresinden başlayarak kent ölçeğine kadar açılan tasarım stratejilerini tanımlamayı mümkün kılmıştır.

Proje Numarası

TÜBİTAK 2209-A/1919B012311788

Kaynakça

  • Abu-Ghazzeh T M (1996) Reclaiming public spaces in space: the ecology of neighborhood open the town of Abu-Nuseir, Jordan. Landscape and Urban Planning 36, 197-216.
  • Ambrose G, Das K, Fan Y, Ramaswami A (2020) Is gardening associated with greater happiness of urban residents? A multi-activity, dynamic assessment in the Twin-Cities region, USA. Landscape and Urban Planning, 198, 103776.Avrupa Birliği, 2010
  • Avrupa Komisyonu (2020) Farm to Fork Strategy: For a fair, healthy and environmentally-friendly food system. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52020DC0381
  • Avrupa Komisyonu (2021) Delivering the European Green Deal. https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal/delivering-european-green-deal_en Birleşmiş Milletler (2015) The 2030 Agenda for sustainable development: Sustainable development goals. https://sustainabledevelopment.un.org/sdgs
  • Birleşmiş Milletler (2022) United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. World population prospects 2022: Summary of results. UN DESA/POP/2022/TR/NO.3. Washington, DC: United Nations. https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/wpp2022_summary_of_results.pdf
  • Bojović M, Rajković I, Perović S K (2022) Towards resilient residential buildings and neighborhoods in light of COVID-19 pandemic—the scenario of Podgorica, Montenegro. Sustainability, 14(3), 1302. https://doi.org/10.3390/su14031302
  • Campbell L K, Svendsen E S, Johnson M, Plitt, S (2022) Not by trees alone: Centering community in urban forestry. Landscape and Urban Planning, 224, 104445.
  • Carr S, Francis M, Rivlin L G, Stone A M (1992) Public Space. Cambridge University Press, New York.
  • Chang H Y (2002) Human Behavior Patterns in Office Building Plaza: Three Case Studies in Downtown Dallas. Yüksek Lisans Tezi, the University of Texas Arlington.
  • Colléony A, Clayton S, Shwartz A (2022) Impacts of nature deprivations during the COVID-19 pandemic: A pre-post comparison. Biological Conservation, 268, 109520. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2022.109520
  • Cutter S (1995) Race, class & environmental justice. Progress in Human Geography, 19 (1), 111–122.
  • Fagerholm N, Eilola S, Arki V (2021) Outdoor recreation and nature’s contribution to well-being in a pandemic situation - Case Turku, Finland. Urban Forestry & Urban Greening, 64, 127257. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2021.127257
  • Fetting C (2020) The European Green Deal. ESDN Report, December 2020, ESDN Office, Vienna. Francis M (2003) Urban Open Space; Designing for User Needs. Landscape Architecture Foundation, Island Press, Washington.
  • Gehl J (2010) Cities for people. Island Press, Washington.
  • Gomez-Baggethun E, Barton D N (2013) Classifying and valuing ecosystem services for urban planning. Ecological Economics, 86, 235–245. https://doi.org/10.1016/j. ecolecon.2012.08.019.
  • Grabowski Z J, McPhearson T, Pickett S T (2023) Transforming US urban green infrastructure planning to address equity. Landscape and Urban Planning, 229, 104591.
  • Gradinaru S R, Onose D A, Oliveira E, Slave A R, Popa A M, Gravrilidis A A (2023) Equity in urban greening: Evidence from strategic planning in Romania. Landscape and Urban Planning, 230, 104614.
  • Heris M P, Middel A, Muller B (2020) Impacts of form and design policies on urban microclimate: Assessment of zoning and design guideline choices in urban redevelopment projects. Landscape and Urban Planning, 202, 103870.
  • Horrouk C (22 May 2020) A multidisciplinary landscape architecture competition generates a biodiversity corridor for Montreal. Archdaily. https://www.archdaily.com/939801/a-multidisciplinary-landscape-architecture-competition-generates-a-biodiversity-corridor-for-montreal
  • Hoyle H E, Sant’Anna C G (2023) Rethinking ‘future nature’through a transatlantic research collaboration: climate-adapted urban green infrastructure for human wellbeing and biodiversity. Landscape Research, 48(4), 460-476.
  • Jalaladdini S, Oktay D (2012) Urban Public Spaces and Vitality: A Socio-Spatial186 Analysis in the Streets of Cypriot Towns. Procedia-Social and Behavioral Sciences 35, 664-674.
  • Kiani B, Thierry B, Fuller D, Firth C, Winters M, Kestens Y (2023) Gentrification, neighborhood socioeconomic factors and urban vegetation inequities: A study of greenspace and tree canopy increases in Montreal, Canada. Landscape and Urban Planning, 240, 104871.
  • Lee A C, Maheswaran R (2011) The health benefits of urban green spaces: A review of the evidence. Journal of Public Health, 33(2), 212–222.
  • Meerow S, Newell J P (2017) Spatial planning for multifunctional green infrastructure: Growing resilience in Detroit. Landscape and Urban Planning, 159, 62–75. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.10.005 Mehta V (2014) Evaluating Public Space. Journal of Urban Design, 19(1), 53-88.
  • Mell I (2023) Rethinking the ‘green city’–contemporary research, teaching, and practice in urban greening. Landscape Research, 48(4), 453-459.
  • Mintz K K, Ayalon O, Nathan O, Eshet T (2021) See or be? Contact with nature and well-being during COVID-19 lockdown. Journal of Environmental Psychology, 78, 101714. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2021.101714
  • Mouratidis K (2021) How COVID-19 reshaped quality of life in cities: A synthesis and implications for urban planning. Land Use Policy, 111, 105772. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105772
  • Nghiem L T, Zhang Y, Oh R R Y, Chang C C, Tan C L, Shannahan D F, ... Carrasco L R (2021) Equity in green and blue spaces availability in Singapore. Landscape and Urban Planning, 210, 104083.
  • Nordbø E C A, Nordh H, Raanaas R K, Aamodt G (2018) GIS-derived measures of the built environment determinants of mental health and activity participation in childhood and adolescence: A systematic review. Landscape and Urban Planning, 177 (1432), 19–37. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2018.04.009
  • Özbilen A (1991) Kent İçi Açık Alanlar ve Dağılımı, Tarihi Eserler ve Gelişen Yeni Yapılaşma; Trabzon Kentinde Bir Uygulama Örneği, Karadeniz Teknik Üniversitesi Basımevi, Trabzon.
  • Patino J E, Martinez L, Valencia I, Duque J C (2023) Happiness, life satisfaction, and the greenness of urban surroundings. Landscape and Urban Planning, 237, 104811.
  • Pérez-Urrestarazu L, Kaltsidi M P, Nektarios P A, Markakis G, Loges V, Perini K, Fernández-Cañero R (2021) Particularities of having plants at home during the confinement due to the COVID-19 pandemic. Urban Forestry & Urban Greening, 59, 126919. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126919
  • Pouso S, Borja Á, Fleming L E, Gómez-Baggethun, E, White M P, Uyarra M C (2021) Contact with blue-green spaces during the COVID-19 pandemic lockdown beneficial for mental health. Science of The Total Environment, 756, 143984. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.143984
  • Project for Public Spaces (2000) How to Turn a Place Around: A Handbook for Creating Successful Public Places. Project for Public Spaces Inc., New York.
  • Russette H, Graham J, Holden Z, Semmens E O, Williams E, Landguth E L (2021) Greenspace exposure and COVID-19 mortality in the United States: January–July 2020. Environmental Research, 198, 111195. https://doi: 10.1016/j.envres.2021.111195.
  • Salem D S B, Amin A M, Gammaz S A (2024) A value chain approach towards managing sustainable productive urban landscape in Egypt. Landscape Research, 49(1), 80-101.
  • Samuelsson K, Barthel S, Colding J, Macassa G, Giusti M (2020) Urban nature as a source of resilience during social distancing amidst the Coronavirus pandemic. OSF Prepr. https://doi.org/10.31219/osf.io/3wx5a
  • Samus A, Freeman C, Dickinson K J, Van Heezik Y (2022) Relationships between nature connectedness, biodiversity of private gardens, and mental well-being during the Covid-19 lockdown. Urban Forestry & Urban Greening, 69, 127519. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2022.127519
  • Solecki W D, Rosenzweig C, Parshall L, Pope G, Clark M, Cox J, Wiencke M (2005) Mitigation of the heat island effect in urban New Jersey. Global Environmental Change Part B Environmental Hazards, 6, 39–49.
  • Suárez M, Rieiro-Díaz A M, Alba D, Langemeyer J, Gómez-Baggethun E, Ametzaga-Arregi I (2024) Urban resilience through green infrastructure: A framework for policy analysis applied to Madrid, Spain. Landscape and Urban Planning, 241, 104923.
  • Tokazhanov G, Tleuken A, Guney M, Turkyilmaz A, Karaca F (2020) How is COVID-19 experience transforming sustainability requirements of residential buildings? A review. Sustainability, 12(20), 8732. https://doi.org/10.3390/su12208732
  • Tzoulas K, Korpela K, Venn S, Yli-Pelkonen V, Kazmierczak A, Niemela J, James P (2007) Promoting ecosystem and human health in urban areas using green infrastructure: A literature review. Landscape and Urban Planning, 81(3), 167–178. doi:10.1016/j.landurbplan.2007.02.001 Ugolini vd., 2021
  • Van Kamp I, Leidelmeijer K, Marsman G, De Hollander A (2003) Urban environmental quality and human well-being: Towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and urban planning, 65(1-2), 5-18.
  • Vos S, Bijnens E M, Renaers E, Croons H, Van Der Stukken C, Martens D S, Plusquin M, Nawrot T S (2022) Residential green space is associated with a buffering effect on stress responses during the COVID-19 pandemic in mothers of young children, a prospective study. Environmental research, 208, 112603.
  • Wood L, Hooper P, Foster S, Bull F (2017) Public green spaces and positive mental health – investigating the relationship between access, quantity and types of parks and mental wellbeing. Health & Place, 48, 63–71. https://doi.org/10.1016/j. healthplace.2017.09.002
  • Xiang W N, Stuber R M, Meng X (2011) Meeting critical challenges and striving for urban sustainability in China. Landscape and Urban Planning, 100(4), 418-420.
  • Yutian L U, Running C H E N, Bin C H E N, Jiayu W U (2024) Inclusive green environment for all? An investigation of spatial access equity of urban green space and associated socioeconomic drivers in China. Landscape and Urban Planning,
Toplam 47 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Peyzaj Tasarımı, Yeşil Yapılar ve Çevreler
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Özlem Arslan Bu kişi benim 0009-0002-6118-1856

Sema Mumcu 0000-0002-5198-9117

Proje Numarası TÜBİTAK 2209-A/1919B012311788
Erken Görünüm Tarihi 31 Aralık 2024
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 23 Kasım 2024
Kabul Tarihi 31 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Arslan, Ö., & Mumcu, S. (2024). SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ. Peyzaj Araştırmaları Ve Uygulamaları Dergisi, 6(2), 1-21. https://doi.org/10.56629/paud.1590264
AMA Arslan Ö, Mumcu S. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ. PAUD. Aralık 2024;6(2):1-21. doi:10.56629/paud.1590264
Chicago Arslan, Özlem, ve Sema Mumcu. “SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ”. Peyzaj Araştırmaları Ve Uygulamaları Dergisi 6, sy. 2 (Aralık 2024): 1-21. https://doi.org/10.56629/paud.1590264.
EndNote Arslan Ö, Mumcu S (01 Aralık 2024) SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi 6 2 1–21.
IEEE Ö. Arslan ve S. Mumcu, “SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ”, PAUD, c. 6, sy. 2, ss. 1–21, 2024, doi: 10.56629/paud.1590264.
ISNAD Arslan, Özlem - Mumcu, Sema. “SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ”. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi 6/2 (Aralık 2024), 1-21. https://doi.org/10.56629/paud.1590264.
JAMA Arslan Ö, Mumcu S. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ. PAUD. 2024;6:1–21.
MLA Arslan, Özlem ve Sema Mumcu. “SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ”. Peyzaj Araştırmaları Ve Uygulamaları Dergisi, c. 6, sy. 2, 2024, ss. 1-21, doi:10.56629/paud.1590264.
Vancouver Arslan Ö, Mumcu S. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAKLAŞIMIYLA EŞİTSİZLİĞE KARŞI PEYZAJ TASARIM STRATEJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ. PAUD. 2024;6(2):1-21.