Post-Sinema Çağında Film Eleştirisinde Geleneksel Yaklaşımları Aşmak: Bütüncül Bir Film Eleştirisi Yaklaşımı

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 2 - 24, 29.06.2022

Nuray Hilal Tuğan

Öz

Geleneksel olarak görsel-işitsel bir sanat dalı ve kitle iletişim aracı olarak konumlandırılan sinema filmlerinin çözümlenmesi için gerek anlatı (içerik) temelinde gerekse görsel (biçim) olarak birçok çözümleme yöntemi tercih edilmektedir. Sinema filmleri çok katmanlı yapıları itibariyle bu anlamda hem anlattıkları öykü açısından hem de görsel özellikleri açısından ele alınabilirler. Bunun yanı sıra film anlatısının derininde olduğu varsayılan politik, ideolojik ve kültürel anlamlar bağlamında incelenebilirler. Ancak giderek karmaşıklaşan yapım, gösterim ve alımlama süreçleri, filmlerin geleneksel film eleştirisi yöntemleri ile incelenmesini güçleştirmekte, içinde bulunulan dönemde dijitalleşmenin de etkisiyle geleneksel film eleştirisi yaklaşımlarının tek başına kullanılması filmlerin ve bu filmleri alımlamayan seyircilerin hızla değişen doğasını açıklamakta yetersiz kalabilmektedir. Bu doğrultuda çalışmada film çözümlemesinde ihmal edildiği düşünülen çok boyutlu ve bütüncül bir yaklaşım olanağının özlü bir betimlemesinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada öncelikle geleneksel film eleştirisinin ana hatları ortaya konulmuş, ardından dijitalleşmeyle dönüşen sinema filmlerinin farklı yön ve boyutlarını içeren bir yaklaşımın nasıl geliştirilebileceği tartışılmış ve alternatif bir analiz modeli önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Film Eleştirisi, Söylem Analizi, Eleştirel Söylem Analizi, Dijital Sinema, Post-Sinema

Kaynakça

• An army of artists teams up ın the cloud (t.y.) https://www.autodesk.com/customer-stories/cinzia-angelini-virtual-animation-studio.
• Berger, A.A. (2018). Medya Çözümleme Teknikleri, Çev. Ed., N. Pembecioğlu, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bourse, M. Ve Yücel, H. (2020). Kültürel Çalışmalar Anlamak. (H. Yücel, Çev.). İletişim.
• Burton, G. (2008). Görünenden fazlası medya analizlerine giriş. (N. Dinç, Çev.). Alan Yayıncılık.
• Buckland. W. (2018). Sinemayı Anlamak. (T. Göbekçin, Çev.). Hayalperest.
• Butler, A. (2011). Film Çalışmaları. (H. Tanıttıran, Yay. Haz.) Kalkedon.
• Büker. S. (2012). Sinemada Anlam Yaratma. Hayalperest.
• Corrigan, T. (2007). Film Eleştirisi El Kitabı. (A. Gürata, Çev.). Dipnot.
• Denson, S. and Leyda, L. (2016). “Perspectives on Post-Cinema: An Introduction” in Denson and Leyda (eds), Post-Cinema: Theorizing 21st-Century Film (Falmer: REFRAME Books,2016). Web. <http://reframe.sussex.ac.uk/post-cinema/introduction/>. ISBN978-0-9931996-2-2 (online)
• Denson, S. ve Leyda, L. (2021). Post Sinema- 21. Yüzyıl Sinemasının Kuramsallaştırılması. (P. Fontini, Çev.). Nota Bene.
• Edgar-Hunt, R. Vd. (2015). Film Dili. (S. Aytaç, Çev.). Literatür.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.). Bilim ve Sanat.
• Giddens, A. (2018). Sosyoloji. (O. Özdemir, Gen.Yay. Yön.). Kırmızı.
• Gündeş, S. (2003). Film Olgusu: Kuram ve Uygulayım Yaklaşımları. İnkılap.
• İnceoğlu, Y. G. ve Çomak, N. A. (2009). Metin Çözümlemeleri. Ayrıntı.
• Jenkins, H. (2018). Medya Yöndeşmesinin Kültürel Mantığı. Filiz Aydoğan (Ed.), Yeni Medya Kuramcılarından Yeni Medya Kuramları içinde, s. 39-45. Der.
• Kabadayı, L. (2013). Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızda Örnek Çözümlemeler. Ayrıntı.
• Manovich, L. (1995). What is the Digital Cinema? http://manovich.net/index.php/projects/what-is-digital-cinema, Erişim Tarihi: 20.02.2022.
• Mutlu, E. (1998). İletişim Sözlüğü. Ark.
• Nelmes, J. (2012). Introduction to Film Studies Fifth Edition. Routledge.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I, (S. Özge, Çev.). Yayın Odası.
• Özden, Z. (2004). Film Eleştirisi Film Eleştirisinde Temel Yaklaşımlar ve Tür Filmi Eleştirisi. İmge.
• Ötgün, C. (2008). Sanat Yapıtına Yaklaşım Biçimleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (2),. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/20665/220451.
• Philips, P. (2012). Before Getting to the Bigger Picture. Jill Nelmes (Ed.), Introduction to Film Studies içinde. s.s. 60-79. Routledge.
• Pramaggiore, M. ve Wallis, T. (2011). Film A Critical Introduction. London: Laurence King Publisihing.
• Ryan, M. (2012). Eleştiriye Giriş Edebiyat Sinema Kültür. (E. S. Onat, Çev.) De Ki.
• Ryan, M. ve Lenos, M. (2012). Film çözümlemesine giriş. (E. S. Onat, Çev.) De Ki.
• Sezen, D. (2016). Dijital Sonrası Hayran Kültürünün Dönüşümü Üzerine. Dijital: Kavramlar, Olanaklar, Deneyimler içinde. N. Timisi (Der). s.s.161-187, İstanbul: Kalkedon. Smith, J. (1998). Film Criticism after Grand Theories.
• https://www.otago.ac.nz/deepsouth/0498/0498jo.htm#:~:text=In%20the%20introductory%20notes%20of,%2C%20history%2C%20language%20and%20psyche. Erişim Tarihi: 23.02.2022.
• Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman ve Ç. Asatekin, Çev.). Ayrıntı.
• Tuğan, N.H. Süper Kahraman Filmleri ve Transmedya Hikâye Anlatıcılığı: Avengers (Yenilmezler) Filmleri Örneği. Esmeray Karataş (Ed.), İletişim Bilimi Araştırmaları I içinde, s. 533-586. Hiperyayın.
• Zengin, F. (2018). Dijital Dönüşüm Çağında Dijital Sinemanın Avantajları ve Ortaya Çıkardığı Yeni̇ Sorunlar. Journal of Social and Humanities Sciences Research. 2018, Cilt:5, Sayı:21, ss.844-859