Moral Maturity Levels of Imam Hatip High School Students: The Case of Ortakoy District

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 3, 42 - 52, 01.09.2017

Naciye Güven

https://doi.org/10.17220/ijpes.2017.03.004

Öz

The aim of this research is to determine the moral maturity levels of the Imam Hatip High School students. It is also to analyze whether the level of moral maturity differs according to gender, class level and place they stayed. The study was carried out on 220 students of the İmam Hatip High School in the district of Ortakoy in Aksaray in the academic year 2016-2017. The study is a descriptive screening model. The '' Moral Maturity Scale '' developed by Şengün and Kaya 2007 and the '' personal information form '' created by the researcher were used as data collection tools in the study. Scale is a likert type measure of 66 items. The reliability of the scale is 0.89. As a result of the study, it was determined that 55 % of the Imam Hatip High School students had a moral maturity level above the average. In addition, gender, class level, and place they stayed did not make a significant difference on the level of moral maturity.

Anahtar Kelimeler

Morality, Moral maturity, İmam hatip high school

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile genel özyeterlik düzeyleri arasındaki ilişki [The relationship between university students’ moral maturity levels and their general self- efficacy perceptions]. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5 (1), 1-16.
• Ağır, M.S. (1994). Normal lise ve İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin denetim odakları üzerine bir inceleme. [A review of the focus of the normal high school and Imam Hatip High school students] Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aktaş, H. and Kartopu, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin dindarlık eğilimlerine göre ahlaki olgunluk düzeylerinin incelenmesi: Gümüşhane Üniversitesi örneği [Analysis of moral maturity level according to tendency of religiosity of university students: A case study in the university of Gumushane]. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (35), 121-143.
• Aslan, A. (2013). Üsküdar Anadolu İmam Hatip Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Mesleki İlgileri [Vocational choices of Uskudar religious vocational school]. Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aşlamacı, İ. (2014). Türkiye’nin İslam eğitim modeli: İmam-hatip okulları ve temel özellikleri [A model İslamic Education of Turkey: Imam Hatip Schools and basic features]. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 265-278.
• Ateş, P. (2016). İmam Hatip Lisesi’nde okuyan öğrencilerin imam hatip lisesi’ni tercih nedenleri ve beklentileri [İmam Hatip High school students’ reasons for preference imam hatip high school and expectations]. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Auger, G.A. and Gee, C. (2016). Developing moral maturity: An Evaluation of the media ethics course using the Defining Issues Test 2 (DIT-2). Journalism & Mass Communication Educator, 71(2), 146-162. doi: 10.1177/1077695815584460
• Aydın, Ö. (2008). Sorumluluk ve yardımseverlik odaklı karakter eğitimi programının 7. Sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyine etkisi [The effects of Helpfullness and Responsibility Character Education program on student’s moral maturity level]. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
• Bakar, A.R., Mujtaba, B.G. and Medjedel, A. (2015). Ethical maturity scores of future arab business leaders based on gender, age, seniority, management, and ethics training, Open Ethics and Law Journal, 1, 8- 16.
• Bakioğlu, F. (2013). Kültürlerarası tolerans ile ahlaki olgunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi [The relationship between intercultural tolerance levels and moral maturity levels of university students]. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Bayraktaroğlu, E. (2016). Lise öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile mizah tarzları ve şiddet eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Study on the relationship between moral maturity levels of high school students with humor style trends and tendency to violence]. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bulut, İ. (2014). İDKAB öğrencilerinin bireysel yenilikçilik ve ahlaki olgunluk düzeyleri üzerine kelam dersinin etkisi [The effect of teaching theology (Kalam) on the relation between the ındividual ınnovativeness levels and their moral maturity levels]. Kelam Araştırmaları, 12(2), 55-100.
• Buyuk, A. (2016). İmam hatip lisesinde okuyan öğrencilerin ebeveyn tutumları ile benlik kontrolleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Analysis of the relationship between imam hatip high school students' self-control and parental attitudes in terms of certain variables]. Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. And Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri [Scientific research methods]. 8. Baskı, Ankara: Pegem.
• Cihan, M. (2016). Nurettin Topçu ve ahlak eğitimi, [Nurettin Topçu and moral education]. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED). 56,1387-1398.
• Çekin, A. (2013). Öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri [Moral maturity level of teacher candidates]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1035-1048.
• Çelebi, Ç.D. and Sezgin, O. (2015). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ile ahlâkî olgunluk seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Relationship between subjective well-being and moral maturity levels of high school students]. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (2), 99-146.
• Çelen, N. (2000). Kohlberg’in ahlak gelişimi üzerine görüşleri [Kohlberg’s views on moral development]. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 13.
• Çinemre, S. (2013). Bir ahlak eğitimcisi olarak Lawrence Kohlberg [Lawrence Kohlberg: As a moral educator]. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), 143-164.
• Demir, B. (2008). Adalet ve saygı içerikli karakter eğitimi proğramının 7. sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyine etkisi [The effects of justice and respect character training programme on student’s moral maturity level]. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dikbayır, C. and Bölükbaşı, A. (2016). Eyüp Kız Anadolu İmam-Hatip Lisesi son sınıf öğrencilerinin üniversite yönelimleri üzerine bir değerlendirme [An evaluation on the university orientations of the senior students of Eyüp Anatolian Vocational Religious High School for girls]. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(33), 183-200.
• Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması [Giving the human value education program to 4th and 5th grade students of primary schools and evaluation of the efficiency of the program using moral maturity scale]. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dokter, A.P.H.M. (2011). Moral maturity and environment as predictors of undesired behavior. Bachelor Thesis Psychology, University of Twente.
• Dündar, F.G. (2008). Çocuklarını İmam Hatip Lisesine gönderen anne babaların imam hatip liselerini tercih nedenleri ve beklentileri-Yozgat İli Örneği [The expectations of the parents who chose imam hatip high schools for the education of their children and the motives behind their choice-Yozgat City Sample], Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Emiroğlu, A. (2016). Türkiye’de din eğitimi bağlamında İmam Hatip Okulları 1924-1980 [Religious Vocational Schools in Turkey on the context of Religious Education 1924-1980]. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Falkenberg, A.W. (2010). An international perspective on the moral maturity of marketers. Australasian Marketing Journal, 18, 186-189.
• Ferguson, N. and Cairns, E. (2002). The impact of political conflict on moral maturity: A cross-National perspective. Journal of Adolescence, 25, 441-451. doi: 10.1006/jado.2002.0495
• Green, J.G. (2012). Ethical decision making in small commercial firms: An investigation of ethical maturity. Doctoral Dissertation, Capella University Philosophy.
• Gündüz, T. (2000). Ergenlerde ahlâk gelişimi ve cinsellik. [Moral Development and sexuality in adolescents]. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 9(9), 715-753.
• Güngör, A. (2004). “Ahlaki (törel) gelişim” [Moral development], Editör: ULUSOY A. In Gelişim ve öğrenme [Development and learning].3. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık, s.81.
• Gürses, P. (2009). Çubuk İmam Hatip Lisesi 9. sınıf öğrencilerinin dinleme becerilerinin geliştirilmesi [Developing listening skills of 9th year students at Cubuk Imam Hatip High School]. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hardy, S.A., Walker, L.J., Olsen, J.A., Skalski, J.E., and Basinger, J.C. (2011). Adolescent Naturalistic Conceptions of Moral Maturity. Wiley Online Library. doi: 10.1111/j.1467-9507.2010.00590.x
• Hart, D. and Carlo, G. (2005). Moral development in adolescence. Journal of Research on Adolescence, 15(3), 223–233.
• Hatunoğlu, H.K.A, (2003). Farklı ahlaki gelişim düzeylerinde bulunan üniversite öğrencilerinin kendilerinin ve toplumun ahlak düzeylerini değerlendirmeleri ve psikolojik belirti düzeylerinin karşılaştırılması [A comparation between self and public evalution of moral levels, and psychological symptom levels among college students who were at different moral development levels]. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kakcı, K. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile duygu zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kanal, İ. (2008). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin çok yönlü olarak incelenmesi- İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği [researching the violence tendency of Imam-Hatip High School students-Istanbul Anatolian Side Sample]. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kardaş, S. (2013). 6. Sınıf öğrencilerinin demokratik tutumları ile ahlaki olgunluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Kadıköy İlçesi Örneği) [The relationship between democratic attitude and moral maturity of sixth grade students]. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karateke, T. (2010). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin sorun ve beklentileri- Batman ili örneği [Imam Hatip High School Students’ problems and expeciations-Batman City sample]. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Kaya, M. (1993). Bazı değişkenlere göre üniversite öğrencilerinin ahlaki yargıları [According to some variables, moral judgments of university students]. Doktora Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, F. (2000). 15-16 yaş imam-hatip lisesi ergenlerinde sorumluluk ve dini sorumluluk seviyelerinin incelenmesi [Examination of the level of the religious responsibility and responsibility in the adolescence at the age of 15-16 in religious high school]. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, M. and Aydın, C. (2011). Üniversite öğrencilerinin dini inanç ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [The investigation relations between religious belief and moral maturity levels of students at university]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30, 15-42.
• Kımter, N. (2016). Namaz ve ahlaki olgunluk ilişkisi [Relationship between prayer and ethical maturity]. Dini Araştırmalar, Temmuz-Aralık, 19(50), 103-133. doi: 10.15745/da.280602
• Kurt, H. (2014). Anadolu İmam Hatip Liseleri’nin tarihi gelişim süreci ve öğrencilerinin kelam dersine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi -Bartın Anadolu İmam Hatip Lisesi örneği [The historical development of Anatolian Imam Hatip High Schools and the evaluation of their students’ opinions on the Kalam course - The case of Bartın Anatolian Imam Hatip School]. International Journal of Social Science, 24, 73-91. doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2276
• Öcal, M. (2007). From the Past to the Present: Imam and Preacher Schools in Turkey—An Ongoing Quarrel, Religious Education, 102(2), 191-205. doi: 10.1080/00344080701285477
• Özen, Y. and Gülaçtı, F. (2006). Genel lise ve imam hatip lisesi son sınıf öğrencilerinin meslekleri prestij yönünden algılamaları ve algılamalarını etkileyen bazı faktörler [Perceptions of general high school and religious high school seniors toward different professional careers in terms of their prestige: factors affecting prestige of professional careers]. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 49-68.
• Özkara, N. (2010). Ortaöğretim son sınıf öğrencilerinin ahlaki yargı yetenek düzeyleri, sosyal destek algıları ve psikolojik belirtilerinin incelenmesi [The moral judgment abilities, social support perceptions and psychological symptoms of high school seniors]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özüdoğru, H.N. (2003). Imam Hatip Lisesi öğrencilerinin dini inanç ve tutumları ile sosyokültürel beklenti ve sorunları. [Religious beliefs, attitudes, sociocultural expectations and problems of Imam Hatip High School students]. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özyer, H. (2015). Öğretmen adaylarının narsisistik kişilik özellikleri ve ahlaki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [The narcissistic personality traits of the candidates of teaching and the study of moral maturity in terms of some variables]. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Sarıçam, H., Çelik, İ., Arıcı, N. and Kaya, M.M. (2014). Ergenlerde insani değerler ve ahlaki olgunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi [The examination of relationship between human values and moral maturity in adolescence]. International Journal of Human Sciences, 11 (1), 1325-1342. doi: 10.14687/ijhs.v11i1.2888
• Sarpkaya, R. (2008). Köy Enstitüleri’nden sonra imam hatip liseleri [Imam-Hatip High Schools after the Village Institutes]. Toplum ve Demokrasi, 2(3): 1–28.
• Sevinç, M. (2017). İmam Hatip Liselerinde dinî mûsikî eğitiminin tarihsel süreci ve öğretim programlarının karşılaştırılması [Historical process and comparison of curriculums of religious music education in İmam-Hatip High Schools]. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(11), 153-184.
• Seyrek, Ö.D. (2014). Akademik personelin ahlaki olgunluk düzeylerine göre duyarlık durumu [Compassion analysis of academic staff according to their moral maturity levels]. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Sumner, J. (2010). Reflection and moral maturity in a nurse’s caring practice: a critical perspective. Nursing Philosophy ,11, 159–169. doi: 10.1111/j.1466-769X.2010.00445.x.
• Süslü, H. (2006). Din ve ahlak ilişkisine sosyolojik bir yaklaşım: İncesu örneği [A sociological approach to relation between religion and moral values-In town of Incesu]. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Şemin, R. (1979). Çocukta ahlaki davranış ve ahlaki yargı [Moral behavior and moral judgment in a child]. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası.
• Şengün, M. and Kaya, M. (2007). Ahlaki Olgunluk Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [The Scale of Moral Maturity: The study of its validity and reliability]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 24-25, 51-64.
• Şengün, M. (2008). Lise öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi [The examination of moral maturity levels of high school students in terms of some individual variables], Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Şengün, M. (2013). Anne baba tutumuna göre lise öğrencilerinin ahlâki olgunluk düzeyleri [The attitudes of parents affecting moral maturity levels of high school students]. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(23), 203-215.
• Şengün, M. (2015). Anne-babanın mesleğine ve ekonomik düzeyine göre gençlerde ahlaki olgunluk [Moral maturity of high school students in terms of some economic variables]. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 2(44), 213-225.
• Taluk, A. (2014). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinde Allah tasavvuru [The God’s description of the Religious Vocational High School students]. Yüksek Lisans Tezi, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Topçu, N. (2016). Türkiye’nin maarif davası [Turkey's education case]. 23. Baskı, İstanbul: Dergah.
• Turğut, E. (2015). Dunning-Kruger etkisinin ortaöğretim öğrencilerinin akademik mantıksal çıkarım becerisi, ahlaki olgunluk düzeyi ve yaşam pozisyonları ile ilişkisinin incelenmesi [Analysis of the influence of Dunning- Kruger effect to the high school students' academic logical reasoning ability, moral maturity level and life position]. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Ünal, G. (2016). Küçük şehirlerde ve megakentlerde yaşayan bireylerin ahlaki olgunluk düzeyi, yaşam kalitesi ve umutluluk düzeyi açısından incelenmesi [Examination of individual’s who lives in small cities and megacities in terms of moral maturity level, life quality and hope level]. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vural, A. (2016). İmam Hatip Lisesi son sınıf öğrencilerinin mesleki yeterlik algısı [The Perception of professional proficiency of last grade students of Imam and Preacher High School]. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Yaman, G. (2016). Anadolu İmam-Hatip Lisesi öğrencilerinin Arapça öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri: Isparta ili örneği [Arabic self-efficacy perceptions of the students attending Anatolian İmam-Hatip High Schools: Isparta city case]. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yeşilkayalı, E. (2014). Ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumları ile ilköğretim öğrencilerinin ahlaki olgunluk ve hoşgörü eğilimleri arasındaki ilişki [The relationship between parents’ attitudes towards children’s rights and primary students moral maturity and tolerance tendencies]. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yıldırım, Y. (2014). Ortaokul 5. ve 6. Sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyi ile sosyal tutumlarının incelenmesi [Analysis of moral maturity levels and social attitudes of the 5th and 6th graders of secondary school]. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Yılmaz, S. (2016). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin akran ilişkilerinin, insani değerler ve öznel iyi oluş düzeyleri açısından incelenmesi [Examination of the relationships of Imam Hatip High School students in terms of human values and subjective well-being levels]. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yüksel, G. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin karakter eğitimi yetkinlik inançları ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişki [The relationship of elementary school teachers' competence beliefs in character education and their ethical maturity levels]. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.