Natural And Cultural Values Of Ankara

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 108 - 138, 31.12.2019

Mehmet Tunçer

Öz

In this article; It will be emphasized that trying to summarize the natural, historical and cultural heritage Ankara has lost in history, these losses are an important "Cultural Memory Loss". The aim is to propose environmental, urban, social and cultural policies in order to prevent natural and historical loss of "Memory". Taking advantage of the Symposium Declaration titled “Natural and Historical / Cultural Environment: Problems and Solutions in Ankara in 90 Years” and the “CULTURAL MEMORY 2016” organized by Hacettepe University and my book “Cultural Heritage and Conservation from Past to Present (2017) and prepared by expanding. The article explains why and how Ankara's natural and historical / cultural environment, which has been preserved for centuries, has been destroyed by vineyards, streams, streams, historical environment and architecture of the Republican era. The purpose of this article; Trying to summarize the natural, historical and cultural heritage Ankara has lost in history is to emphasize that these losses are an important "Cultural Memory Loss". It is to propose environmental, urban, social and cultural policies in order to prevent memory loss.
Ankara has been the cradle and capital of various civilizations during 2000 of the known history. Areas in Ankara where various civilizations have been settled throughout history are complex and multilayered.
Ankara is a city formed as a result of thousands of years of accumulation. Archaeological finds in and around the city, the mounds are indications that we are on a rich layer of historical culture. The Augustus Shrine, the Roman Bath, Ankara Castle, and the Ancient Period Theater (Odeon) unearthed in recent years, and the ruins of monumental buildings used in the Fortress Walls, the capitals, are the indicators of Ankara's Roman (and later Byzantine) identity.
Historical cities, where humanity is experiencing and where many different events take place, are the most important indicators of the social, political, cultural and spiritual wealth of a community.
Ankara is a city formed as a result of thousands of years of accumulation. It goes back to the historical Galatians. The most important symbolic element considered together with Ankara is Kale and Çankaya. One of history, while the other symbolizes the Republic of Turkey. There is a rich cultural accumulation that has not been granted to many cities. It is the city where the ideal of creating a new, modern and modern “Capital” of the Republic has been realized.

Anahtar Kelimeler

Ankara, cultural, Natural, Historical, Environment, Disappearance

Ankara'nın Kaybolan Doğal ve Kültürel Değerleri

Öz

Bu makalede; Ankara'nın tarih içinde kaybettiği doğal, tarihsel ve kültürel mirası özetlemeye çalışılacak, bu kayıpların önemli bir "Kültürel Bellek Yitimi (kaybı)" olduğunu vurgulanacaktır. Amaç, doğal ve tarihsel "Bellek" yitiminin önüne geçebilmek amacıyla çevresel, kentsel, sosyal ve kültürel politikalar önermektir.
Yazıda, Ankara'nın yüzyıllarca korunmuş doğal ve tarihsel/kültürel çevresinin; bağlar, akarsular, dereler, tarihi çevre ve Cumhuriyet Dönemi Mimarisi'nin neden ve nasıl yok edildiği, neden korunamadığı açıklanmaktadır.
Ankara bilinen tarihinin 2000 yılı boyunca çeşitli medeniyetlere beşiklik ve başkentlik etmiştir. Ankara'da tarih boyunca çeşitli uygarlıkların yerleştiği alanlar karmaşık ve çok katmanlıdır.
Şehir içindeki ve çevresindeki arkeolojik buluntular, höyükler zengin tarihi kültür katmanlarının üzerinde bulunduğumuzun göstergeleridir. Günümüze kadar ulaşabilmiş Augustus Tapınağı, Roma Hamamı, Ankara Kalesi ve son yıllarda ortaya çıkarılan Antik Dönem Tiyatrosu ve Kale Surlarında kullanılan devşirme yapı kalıntıları, başlıklar, heykeller, Ankara'nın Roma (ve daha sonra Bizans) kimliğinin göstergeleridir.
İnsanlığın yaşadığı ve çok değişik olaylara sahne olan tarihi kentler, bir topluluğun toplumsal, siyasal, kültürel, ruhsal zenginliğinin en önemli göstergesidir.
Ankara binlerce yıllık birikim sonucu oluşmuş bir kenttir. Tarihi Galatlara kadar gitmektedir. Ankara ile birlikte düşünülen en önemli sembolik öğe Kale ve Çankaya'dır. Biri tarihi geçmişi, öbürü ise Cumhuriyet Türkiye'sini sembolize eder. Birçok kente nasip olmamış zengin bir kültür birikimi bulunmaktadır. Cumhuriyetin yeni, çağdaş, modern bir "Başkent" oluşturma idealinin gerçekleştiği kenttir.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Kültürel, Doğal, Tarihsel, Çevre, Yokoluş

Kaynakça

• “50 Yıllık Yaşantımız 1923-1933”, 1975, Cilt I, Milliyet Yay., Milliyet Ofset Tesisleri. http://www.asirproje.com.tr/projelerimiz Aktüre, S., 1978, “19. Yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekânsal Yapı Çözümlemesi”, Doktora Tezi, İTÜ Mim. Fak., ODTÜ Mimarlık Fak. Basım İşliği, Ank. Aktüre, S., 1998, "1830'dan 1930'a Ankara'da Günlük Yaşam", Tarih İçinde Ankara Semineri. Ankara Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ANKAMER) Yayın No: 1, Ankara Üniversitesİ Yayınları No: 412, Tıpkıbasımı 2015, Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara Vilayeti Salnamesi, 1902, Ank. Vilayet Matbaası. Aytekin, Ö., 2019, “Landscape Projects And Arrangements Around Augustus Temple And Hacıbayram Mosque”, WMCAUS 17-21 June, 2019- Prague (Czech Republic) Ankara, Türkiye. Ayverdi, E., H., 1953, “Fatih Devri Eserleri”. Bakırer, Ö., Madran, E., 1984, “Ankara Kent Merkezi’nde Özellikle Hanlar ve Bedesten’in Ortaya Çıkışı ve Gelişimi”, Tarih İçinde Ankara, Eylül 1981 Seminer Bildirileri, ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Basım İşliği, Ank. Bayhan, B. ,Théodore Leveau Tasarımı Çubuk Barajı Gazinosu da Yıkıldı, http://www.arkitera.com/haber/27072/cubuk-baraji-gazinosu-da-yikildi, Erişim; 12.02.2017 Bozyiğit, A., E., “Atatürk’lü Ankara ve Güreş Sporu”, I. Uluslararası Atatürk ve Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı e-Kitap. Candan, T., http://www.arkitera.com/haber/27072/cubuk-baraji-gazinosu-da-yikildi Cengizkan, A., 2004, “Ankara’nın İlk Planı 1924-25 Lörcher Planı”, Ankara Enstitüsü Vakfı, Arkadaş Yayını. Çadırcı, M., 1968, S.112. Ankara Şer’iye Sicillerinden 231 No’lu Defterin, 1830 tarihinde Ankara Sancağında yapılan sayımın kaydedildiği defter olduğunu belirtmektedir. Çağlar, N., 2006, "Hürriyet Meydanı: Bir Kentsel Mekanın Yenilik Ve Dönüşüm Öyküsü", Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Dergisi, Cilt 21, No 1, 177-182, http://www.mimdap.org/?p=19848 (Erişim 20.11.2016) Çubuk Barajı ve Emir Gölünün Makro ve Mikro Faunasının Mukayeseli İncelemesi, Ankara Üniv. Fen Fakültesi Yayını, 1949. Dereli, H., “Augustus Ankara Anıtı (Monumentum Ancyranum)”, Ekim 1999, Remzi Oğuz Arık'ın incelemesiyle, Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti. Erdoğdu, Ş., 1999, “Ankaram”, Kültür Bakanlığı Yay. 2250, Kültür Eserleri Dizisi 237. Evliya Çelebi Seyahatnamesi, “Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi”, Yapı Kredi Yayınları, Aralık 2011. Eyice, S., 1972, “Ankara’nın Eski Bir Resmi, Tarihi Vesika Olarak Resimler - Ankara’dan Bahseden Seyyahlar - Eski Bir Ankara Resmi”, Türk Tarih Kurumu, “Atatürk Konferansları” IV. Cilt’den Ayrıbasım, Ank., S. 61-124. Gölbaşı Bölge Parkı Kentsel Tasarım ve Peyzaj Proje Yarışması Alanına Ait Doğal ve Fiziki Veriler. Guillaume, B., http://1886.u-bordeaux- montaigne.fr/search?query=angora&submit_search=Search Günay, B., Ankara, Tale Of A Cıty Sunumu, 2016. Hür, A., Resmi tarihin yazmadığı 1916 Ankara Yangını, http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse- hur/resmi-tarihin-yazmadigi-1916-ankara-yangini-1374274/ Jansen, H., Ankara İmar Planı Raporu, 1937. Karaosmanoğlu, Y.K. (1972) Ankara, 1972, İstanbul. Remzi Kitabevi. (Dördüncü Baskı) Karay, R.H., 2010, “Ankara”, İnkılap Kitapevi, Hazırlayan: Ali Birinci. Kemal, M., 1983, Türkiye’nin Kalbi Ankara. Kinneir, J., M., 1918, Voyage dans l’AsieMineurre, Paris, 1918’den aktaran Madran, E.,Bakırer, Ö., 1981, s.111 Koşay, H.Z. 1935, "Ankara Budun Bilgisi", Ulus Basımevi, Ank. Mamboury, E., 1934, “Ankara Gezi Rehberi”, (Ankara Guide Touristique); Ankara Üniversitesi, Mustafa Bektaşoğlu, “Dünden Bugüne Ankara”, http://archive.is/3EzN, Erişim tarihi 31.01.2014 Ongan, H., 1958, “Ankara’nın I Numaralı Şer’iye Sicili”, T.T.K. Basımevi, A.Ü. DTCF Yay. No: 125, Ankara Şer’iye Sicili, Defter No: 184, Belge No: 67, Belge No: 227 Ongan, H., 1958, “Ankara’nın I Numaralı Şer’iye Sicili”, T.T.K. Basımevi, A.Ü. DTCF Yay. No: 125, “Hacıdoğan Mahallesi’nden olup, Sulu Han’da attarlık yaparken ölen..”, Ankara Şer’iye Sicili, 27 Zilkade 1217 (18 Şubat 1803), Defter No: 198, Belge No: 194. Ongan, H., 1958, “Ankara’nın I Numaralı Şer’iye Sicili”, T.T.K. Basımevi, A.Ü. DTCF Yay. No: 125, Ankara Şer’iye Sicili, Defter No: 217, Belge No: 41. Özdemir, Z., 2013, Kentlerin Akarsu İle Bütünleşme Sorunlarının Planlama Ve Tasarım Yönünden İrdelenmesi, Y. Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Şehir Ve Bölge Planlama Bölümü, S.298. Özkan, T., 2016, “Ankara’nın Turistik Potansiyeli Bağlamında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne Bir Öneri; Augustus Tapınağı”, VEKAM Soyak, A.,2015-2016, Çeşitli Ankara Fotoğrafları Ve Karşılaştırmalı Çalışmalar Tamur, E., 2012, “Suda Suretimiz Çıkıyor, Ankara Dereleri Üzerine Tarihi ve Güncel Bilgiler”, Kebikeç Yayınevi, Ank. Tamur, E., 2003, “Ankara Keçisi ve Ankara Tiftik Dokumacılığı”, Ankara Ticaret Odası Yay., Ank. TMMOB, Mimarlar Odası Ankara Şubesi Vd Kuruluşlar Basın Bildirisi, Temmuz 2016, Başkent ANKARA’daki yıkımlara DUR diyoruz! Tunçer, M., 1985, “A Research Within A Historical Perspective On Suluhan, Its Transformation and Relations With The City Center of Ankara”, Yayınlanmamış Y. Lisans Tezi, ODTÜ, Mim. Fak., Restorasyon Bölümü. Tunçer, M., 2001, “ANKARA (ANGORA) ŞEHRİ MERKEZ GELİŞİMİ (14.-20. YY), Kültür Bakanlığı Yayınları / 2603, 2001, Kültür Eserleri Dizisi No : 292 Tunçer, M., 2015, “Koru-Ma' nın Eko-Politikası” Korunması Gerekli Alanların Korunamamasının Nedenleri”, III. KORUMA VE PEYZAJ MİMARLIĞI SEMPOZYUMU Yayını, TMMOB Peyzaj Mimarlığı Odası, İzmir. Tunçer, M., 29 Şubat 2016, “Yıkmayın ayağa kaldırın”, Hürriyet Gazetesi, Eray Görgülü Röpörtajı, http://www.hurriyet.com.tr/yikmayin-ayaga-kaldirin-40061817 Tunçer, M., 8 Mayıs 2016, “Ankara'da utanç manzaraları”, Yusuf Yavuz Haberi, http://odatv.com/ankarada-utanc-manzaralari-0805161200.html Tunçer, M.,2009, Ankara Kent Kimliği ve Kent Amblemi, “Kent Ve Kent Kimliği: Ankara”, ANKARA’DA Belediye Hizmetleri Sempozyumu, Tüketici Hakları Derneği Ve Çankaya Belediyesi Ankara. Tunçer, M.,2015, “Çevresini Arayan Ankara” Alter Yayıncılık. Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler I, “Sulu Han Maddesi”, 1983. Türkyılmaz, M., 2012, “ESKİ ANKARA BAĞ EVLERİ YAŞANTISI”, Atılım Üniversitesi, Konferans metni. Uluiş, L., Anti-Modernist Ve Otoriter Eğilimleri Yansıtan Bir Şehir Tahayyülü, http://www.mimdap.org/?p=22066 Yavuz, Y., 08.05.2016, “Ankara'da Utanç Manzaraları”, Haber, OdaTv, https://odatv.com/ankarada-utanc-manzaralari-0805161200.html (Erişim 25.02.2018) Yücel, N.,Uybadin, R., 1957 Ankara İmar Planı İzah Notu. 5366 Sayılı ‘Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun’ http://www.asirproje.com.tr/bag-evi.htm http://www.mimarlarodasiankara.org/?id=9 http://lcivelekoglu.blogspot.com.tr/2013/11/3-kasim-77-yil-once-bugun-ankara-cubuk.html