Evaluation of Kirklareli City Center Children’s Playgrounds in Terms of Landscape Design Principles

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 84 - 100, 30.12.2023

Tuğba Arslan , Burçin Ekici

https://doi.org/10.51552/peyad.1352990

Cited By: 1

Öz

Children’s playgrounds, primarily within the framework of safety and healty, robust and harmless, created using structural and vegetal materials, needs to be areas where children can play freely. In this research, children’s playground in the central district of Kırklareli has been examined. There are 64 parks in the city center, covering total area of 76.537 square meters. The areas evaluated within the scope of the study, were randomly selected among the 10 neighborhoods forming the boundaries of the center in order to show positive or negative examples in terms of the location and landscape desing applications. For each area that was examined for design creteria, an observation form was filled to see the current situation of the children’s playground. As a result of this observation, the result came out that only one specific traditional design was used to make all playgrounds. In the fields where area was suitable for childrends to feel themself like they are in their natural enviroment was not processed. In the center of Kırklareli, considering crowdedness of buildings and the topographic structure, areas for playgrounds must be designed more consciously, planned using right creterias and designs should focus on child development.

Anahtar Kelimeler

Childrens playground, landscape design, Kırklareli

Kırklareli Kent Merkezi Çocuk Oyun Alanlarının Peyzaj Tasarım İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Çocuk oyun alanları, öncelikle güvenlik- sağlık çerçevesinde; sağlam- zararsız, yapısal- bitkisel materyaller kullanılarak oluşturulan; çocukların özgürce oynayabildikleri alanlar olmalıdır. Bu araştırmada, Kırklareli merkezinde yer alan çocuk oyun alanları incelenmiştir. Kent merkezinde 64 adet park, toplamda 76.537 metrekare alan kaplamaktadır. Çalışma kapsamında değerlendirilen alanlar, konum ve peyzaj tasarım uygulamaları açısından olumlu ve olumsuz örneklerin gösterilmesi amacıyla merkez sınırlarını oluşturan 10 mahalle arasından birbirinin temsil niteliği olan 21 park rastgele seçilmiştir. Tasarım kriterleri doğrultusunda incelen her alan için alan gözlem formu doldurularak çocuk oyun alanlarının mevcut durumları ortaya konmuştur. Yapılan incelemeler sonucu tek tip geleneksel oyun alanları düzenine gidildiği gözlenmiştir. Arazi yapısı elverişli sahalarda çocuğun kendisini doğal bir ortamda hissedebileceği alan tasarımlarına ait bir uygulama görülmemiştir. Kırklareli kent merkezinde yoğun yapılaşmaya dayanarak ve yer seçiminde topografik yapısı göz önüne alınarak, çocuk oyun alanları için ayrılan alanların daha bilinçli ve doğru planlama kriterleri doğrultusunda tasarlanması ve çocuk gelişimlerinin ön planda tutulduğu bir peyzaj tasarımına gidilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Oyun Alanı, Peyzaj Tasarım, Kırklareli

Teşekkür

Bu çalışma, ikinci yazarın danışmalığında tamamlanan, birinci yazarın ‘‘Kırklareli Kent Merkezi Çocuk Oyun Alanlarının Peyzaj Tasarım İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi’’ başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Yazarlar herhangi bir çıkar çatışmasının olmadığını beyan eder.

Kaynakça

• Acar, H. (2003). Çocuk oyun alanlarında kullanıcıların bitki tercihlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Trabzon kenti örneği (Yüksek Lisans Tezi), KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Trabzon.
• Aklıbaşında, M., Tırnakçı, A. ve Özhancı, E. (2018). Çocuk oyun alanlarının önemi ve tasarım kriterlerinin Nevşehir kenti örneğinde irdelenmesi, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi 2018, Araştırma Makalesi, Sayfa 59-71, ISSN: 1309-9876
• Akman, Y., Ketenoğlu, O., Kurt, L., Güney, K., Hamzaoğlu, E. ve Tuğ, N. (2007). Angiospermae (Kapalı Tohumlular). Palme Yayıncılık, ISBN: 9944- 341- 21- 5.
• Altan, T. (2000). Doğal Bitki Örtüsü. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 2353, Ders Kitapları Yayın No: A- 76, Adana.
• Anşin, R. ve Terzioğlu, S. (1998). Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Özellikle Trabzon Yöresinin Egzotik Ağaç ve Çalıları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Genel Yayın No: 192, Fakülte Yayın No: 29, Trabzon, 132 s.
• Anonim, (2006). Spor Bilim, sayfasına bağlı olarak. “Çocuk ve spor” http://www.sporbilim.com/sayfa.asp?mdl=haber&param=110 (Erişim Tarihi: 02.06.2021)
• Aslan, F., Ateş, O., Yaşar, M. (2020). Kentsel mekan ve morfoloji ilişkisi: Kırklareli ili Yayla mahallesi örneği, Kırklareli University Journal of Engineering and Science 6-2(2020) 165-184, DOI: 10.34186/klujes.772981, Geliş Tarihi: 24.07.2020, Kabul Tarihi: 31.12.2020
• Arslan, A. ve Dilci, T. (2017). Çocuk Oyuncaklarının Çocukların Gelişim Alanlarına Yönelik Etkilerinin Günümüz Bağlamında İncelenmesi (Sivas İli Örneklemi) Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı:13, Haziran, 2017.
• Arslan, M. ve Çelem, H. (2001). Ankara’nın Egzotik Ağaç ve Çalıları. TÜBİTAK Yayınları, Ankara.
• Arslan Muhacir, E. S., Yavuz Özalp, A. (2016). Planlama ve tasarım süreçleri bağlamında çocuk oyun alanlarına ilişkin temel kalite kriterlerinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, Sayfa: 220-230.
• Bal, A. (2005). Zonguldak kenti yeşil alan sistemindeki çocuk oyun alanlarının durumunun peyzaj mimarlığı ilkeleri açısından irdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Bartın
• Beckwith, J. (1985). When children play, Association for Childhood Education lnternational, US.
• Beyaztaş, H. S. (2012). Mimari Tasarımda Ekolojik Bağlamda Biçim ve Doğa İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Mimari Tasarım Programı, 2012
• Beyli, K. N. ve Yeşil, M. (2019). Mahalle Parkları Özelinde Kalite Kriterleri ile Kullanım Potansiyeli Arasındaki İlişkinin İrdelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(3), 485-497, Kasım 2019. Geliş Tarihi: 05.09.2019 / Düzenleme Tarihi: 17.10.2019 / Kabul Tarihi: 13.11.2019
• Brickell, C. (1996). A- Z Encyclopedia of Garden Plants. The Royal Horticultural Society, Dorling Kindersley Limited, London, 1080 pp.
• Campbell, H. (2013). Landscape and Child Development, Northwood Associates Landscape Architects Ltd., Toronto, 2013.
• Crowe, J.E. Jr. (1995). Current approaches to the development of vaccines against disease caused by respiratory syncytial virus (RSV) and parainfluenza virus (PIV). A meeting report of the WHO Programme for Vaccine Development. Mar; 13(4) : 415-21
• Cüce, B. ve Ortaçeşme, V. (2020). Kentsel yeşil alanlara erişilebilirlik. Peyzaj - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi 2/2 (2020) 65-77. Akdeniz Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Antalya.
• Czakczynska-Podolska, M. (2014). The impact of playground spatial features on children's play and activity forms: An evaluation of contemporary playgrounds' play and social value. Journal of Environmental Psychology 38: 132-142
• Çay, R. D. (2006). Çocuk oyun alanlarının iç mekân ve yakın çevrede oluşumu (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çulha, K. (2013). Kırklareli kent merkezi açık yeşil alanlarının nitelik ve nicelik açısından irdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Edirne
• Dalgıç, G. ve Güler, N. (2015). Trakya’nın Odunsu Bitkileri (Ağaç ve Çalılar). Pelikan Yayıncılık, Ankara
• Ergin, B. (2019). Çocuk oyun alanlarında, doğa ve doğal materyalin oyun amaçlı kullanım değerinin saptanması (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul.
• Fanuscu, M. (1994). Çocuk oyun alanları, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 41, 1-2
• Gheshlagh Sofla, N. (2019). Çocuk oyun alanlarında yeni arayışlar; Erzurum kenti örneği (Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Erzurum.
• Güneş, S. (1995). Ankara kenti çocuk oyun alanları elemanlarının irdelenmesi üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara
• Gür, Ş. Ö. (2002). Çocuk mekanları, Mas Matbaacılık, 1. Baskı, İstanbul
• Hart, R. (1979). Children's experience of place. Irvington, New York
• Hora, B. (1981). The Oxford Encyclopedia of Trees of the World. Oxford University Press, 288 pp. Jongeneel, D., Withagen, R., Zaal, FTJM. (2015). Do children create standardized playgrounds? A study on the gap-crossing affordances of jumping. Stones Journal of Environmental Psychology 44: 45–52
• Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Atatürk Üniversitesi K.K. Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, 2007, Sayı: 16
• Kremer, B. P. (1998). Die Bäume Mitteleuropas. Kosmos, ISBN: 3- 440- 07604- 0, Stuttgart
• Metin, H. Ç. ve Atalı, L. (2016). Mahalle ölçeğinde çocuk parklarının incelenmesi “Kartepe ilçesi örneği’’. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi. Kocaeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Kocaeli, Gönderi Tarihi: 24.12.2016, Kabul ve Online Yayın Tarihi: 30.12.2016
• Mikolajski, A. Edwards, J. (2003). Garden Plants & Techniques. Anness Publishing Ltd., London.
• Moore, R. C. (1986). Childhood's domain: Play and space in child development. Croom Helm, London
• Namıkoğlu, N. G. (2007). Türkiye’nin Ağaçları ve Çalıları. NTV Yayınları, ISBN: 978- 975- 6690- 80-2.
• Odabaş, A. (1989). Park ve Bahçe Süs Bitkileri. Yayın No: 18, Yalova, 178 s.
• Oğuz, G., Yayıntaş, A. (1987). Park ve Bahçelerimizin Süs Bitkileri. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 120, İzmir, 207 s.
• Oksal, M. (1952). Orman ve Park Ağaçlarımız. Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Sıra No: 72, Ankara.
• Onay, B. ve Kuş Şahini, C. (2019). Kentsel Rekreasyon Kapsamında Çocuk Oyun Alanlarında Güvenlik: Isparta Ayazmana ve Gökçay Mesireliği Örneği. Kent Akademisi- Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi | Cilt: 12 Sayı: 3, Güz 2019
• Özer, A., Gürkan, A., Ramazanoğlu, M. O. (2006). Oyunun çocuk gelişimi üzerine etkileri. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları.
• Özkasap Çakar, H. (2003). Bornova’nın çocuk oyun alanlarının peyzaj mimarlığı yönünden etüdü ve daha uygun koşulların oluşturulmasına yönelik bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Bornova İzmir.
• Öztürk, S. ve Özdemir, Z. (2013). Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Yaşam Kalitesine Etkisi “Kastamonu Örneği”. K.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 2013, 13(1): 109-116. Geliş tarihi: 08.01.2013
• Pamay, B. (1992). Bitki Materyali I Ağaçlar ve Ağaçcıklar Bölümü. Uycan Matbaası, Küçükkuyu, 64s. Schönfelder, P. ve Schönfelder, I. (1990). Was Blüht am Mittelmeer. ISBN: 3- 440- 05790- 9, Franckh- Kosmos Verlags- GmbH & Co., Stuttgart.
• Schönfelder, P. ve Schönfelder, I. (1995). Der Kosmos- Heilpflanzenführer. ISBN: 3- 440- 06954- 0, Franckh- Kosmos Verlags- GmbH & Co., Stuttgart.
• Schuster, C. S. ve Ashburn, S. S. (1980). Play during childhood: the process of human development. Brown and Company, s.290-310.
• Seçmen, Ö., Gemici, Y., Görk, G., Bekat, L. ve Leblebici, E. (1995). Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 116, İzmir, 394 s.
• Solomon, S. G. (2014) The science of play: How to build playgrounds that enhance children's development. University Press of New England, Lebanon
• Turner, W. R., Nakamura, T. ve Dinetti, M. (2004). Global urbanization and the separation of humans from nature. Bioscience, 54(6), 585-590.
• Uluğ, H. (2007). Kuzey Adana’daki çocuk oyun alanlarının bitki seçimi yönünden irdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı ABD, Adana.
• Ward Thompson, C. (2013). Activity, exercise and the planning and design of outdoor spaces. Journal of Environmental Psychology 34: 79-96
• Yılmaz, S. ve Bulut, Z. (2002). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanları planlama ve tasarım ilkeleri, A.Ü.Ziraat Fakültesi Dergisi 33 (3), Sayfa 345-351, 2002, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Erzurum
• Yılmaz, Ş. (2010). Çocuk oyun alanlarının ilköğretim çağındaki kullanıcılarca değerlendirilmesi ve tasarım ilkelerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Fen Bil. Enstitüsü
• Yiğit, R. (1995). Hastanede yatan çocuk için oyunun önemi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2):18-24
• Yönez, E. (2017). Çocuk parklarında tasarım ve güvenlik. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Yapı İşletmesi Lisansüstü Programı
• Yucesu, Ö. (2015). Kırklareli ili merkez ilçe açık ve yeşil alan sisteminin saptanması ve peyzaj planlama ilkeleri açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Tekirdağ
• Yücel, G. (2005). Çocuk oyun alanlarının tasarımı. İ.Ü. Orman F. Dergisi: B, Cilt 55(2), 99-100.