Üniversite Yerleşkeleri İçin Çevresel Sürdürülebilirlik Dizinleri: Akdeniz Üniversitesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 40 - 49, 31.12.2019

Ahmet Benliay Nazife Begüm Gezer

Öz

Sürdürülebilir çevre;
gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların varlığını ve kalitesini
tehlikeye atmadan, hem bugünün hem de gelecek kuşakların çevresini oluşturan
tüm çevresel değerlerin her alanda ıslahı, korunması ve geliştirilmesi süreci
olarak tanımlanmaktadır. Kent dokusunda önemli bir yere sahip olan üniversite
yerleşkeleri mikro ölçekte çevresel sorunlarının oluştuğu ortamlardan biridir.
Bu sebeple, kent dokusundaki sürdürülebilir yeşil alt yapı bağlamında
üniversite yerleşkelerine büyük bir sorumluluk düşmektedir. Sürdürülebilir
çevre stratejileri izlenerek oluşturulmuş yerleşkelerin çevreye, iklime ve
insan sağlığına uygun bir yapıda olması sağlanabilir. Bu bakımdan yerleşkeler
için geliştirilen ulusal ve uluslararası çevresel sürdürülebilirlik dizinleri
büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, üniversite yerleşkeleri için
geliştirilen ulusal ve uluslararası çevresel sürdürülebilirlik dizinleri ile,
Endonezya Üniversitesi tarafından geliştirilen Yeşil Metrik (UI GreenMetric)
dizini incelenmiştir. Bu dizinlerde henüz değerlendirme kapsamına girmemiş olan
Akdeniz Üniversitesi yerleşkesi örneğinde değerlendirmeler yapılmış,
yerleşkenin bu dizinlerdeki avantaj ve dezavantajlı yönleri tartışılmış ve
değerlendirme sistemindeki alabileceği potansiyel puanı arttırmaya yönelik
öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil metrik, Sürdürülebilirlik dizinleri, Yerleşke tasarımı, Akdeniz Üniversitesi

Environmental Sustainability Indices For University Campuses: A Case Of Akdeniz University

Öz

Sustainable
environment is defined as the process of improvement, protection and
development of all environmental values that constitute the environment of both
present and future generations in every field without jeopardizing the
existence and quality of the resources that future generations will need. University
campuses are one of the areas where environmental problems occur at the micro
scale which have an important place in the urban fabric. For this reason,
university campuses have a great importance in the context of sustainable green
infrastructure in the urban fabric. It can be ensured that the settlements
established by following sustainable environmental strategies are in a
structure suitable for the environment, climate and human health. In this
regard, national and international environmental sustainability indexes
developed for the campuses are of great importance. In this study, national and
international environmental sustainability indexes developed for university
campuses and UI GreenMetric index developed by University of Indonesia were examined.
In these indexes, besides the rankings, evaluation system and importance
percentages of the universities in our country, evaluations were made in the
example of Akdeniz University campus which has not been included in this
evaluation yet. In addition, the advantages and disadvantages of Akdeniz
University campus in these indexes were discussed and suggestions were made to
increase the potential score in the evaluation system. 

Anahtar Kelimeler

Green metric, Environmental sustianability indexes, Campus design, Akdeniz University

Kaynakça

• Ağı Günerhan S, Günerhan H (2016). Türkiye için Sürdürülebilir Üniversite Modeli, Mühendis ve Makina, (57-682): 54-62.
• Akdeniz Üniversitesi (2019). Tarihçemiz. http://www.akdeniz.edu.tr/page/tarihcemiz.php. (Erişim tarihi:10.8.2019).
• Atıl A, Gülgün B ve Yörük İ (2005). Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 42(2):215-226.
• Bayramoğlu E (2016). Sürdürülebilir Peyzaj Düzenleme Yaklaşımı: KTÜ Kanuni Kampüsü’nün Xeriscape Açısından Değerlendirilmesi, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi ISSN:2146-1880, e-ISSN: 2146-698X (17-2):119-127.
• Bilge C (2007) Sürdürülebilir Çevre ve Mimari Tasarım: Mimariye Eleştirel Bir Bakış. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Boğaziçi Üniversitesi (2017). Sürdürülebilir ve Yeşil Olmak. https://yesilkampus.boun.edu.tr/ (Erişim tarihi: 18.12.2017)
• Bokhari A A H (2017). Universities’ Social Responsibility (USR) and Sustainable Development: A Conceptual Framework. SSRG International Journal of Economics and Management Studies (SSRG-IJEMS) (4-12): 1-9.
• Çelik, E (2009). Yeşil Bina Sertifika Sistemlerinin İncelenmesi Türkiye’de Uygulanabilirliklerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Devran B. (2012). Yapı Üretim Sürecinde Leed Yeşil Bina Sertifika Sisteminin Değerlendirilmesi, Türkiye’den Örnekler, T.C. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi .
• Erdede S B, Erdede B ve Bektaş S (2014). Sürdürülebilir Yeşil Binalar ve Sertifika Sistemlerinin Değerlendirilmesi. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu. İstanbul.
• Güllü G, Köksal M A ve Şengül H, (2012). Dünyada ve Türkiye’de Sürdürülebilir Kampüs Uygulamaları, Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, Üniversitelerde Verimlilik Çalışmaları Sayısı, ISSN: 13000-2414, Ankara, Türkiye, 284: 24-30.
• Gürbüz R, Arıdağ L (2013). Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımı İçin Asla ve Leed Kriterlerinin Karşılaştırılması, Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2):77-92.
• Kayapınar Kaya S, Dal M, Aşkın A (2019) Türkiye’deki Devlet ve Vakıf Üniversite Kampüslerinin Sürdürülebilir - Ekolojik Parametreleri Açısından Karşılaştırılması, BAUN Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1), 106-125.
• Keleş R (1998). Kent Bilim Terimleri Sözlüğü. İmge Kitabevi.
• Kumbur H, Özer Z, Özsoy H D ve Avcı E D (2005). Türkiye’de Gelenekse ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Potansiyeli ve Çevresel Etkilerinin Karşılaştırılması, Yeksem 2005, III. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu ve Sergisi, Mersin.
• Nelson J (2008) Sustainability in Real Estate, Wisconsin University, Madison.
• Özdal Oktay S, Özyılmaz Küçükyağcı P (2015). Üniversite Kampüslerinde Sürdürülebilir Tasarım Sürecinin İrdelenmesi, II. Uluslararası Sürdürülebilir Yapılar Sempozyumu (ISBS 2015), 28-30 Mayıs 2015, Türkiye.
• Özdoğan B, Civelekoğlu G (2018). Üniversite Yerleşkeleri için Geliştirilen Çevresel Sürdürülebilirlik Endekslerinin İncelenmesi, 2(2), 167-173.
• People&planet (2019). University League 2019. https://peopleandplanet.org/. (Erişim tarihi: 06.06.2019).
• Puertas R, Marti L (2019). Sustainability in Universities: DEA-GreenMetric, Sustainability 2019, 11, 3766.
• Şimşek E P (2012). Sürdürülebilirlik Bağlamında Yeşil Bina Olma Kriterleri “Kağıthane Ofispark Projesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• UI Greenmetrik Klavuzu (2019). Methology, UI Green Metric World University Rankings. http://greenmetric.ui.ac.id/methodology-new/. (Erişim tarihi: 11.09.201