OKUL BAHÇELERİ TASARIM STANDARTLARININ YEŞİL ALTYAPI ARAÇLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 21, 30.06.2020

Merve Eminel Kutay , Dicle Oğuz

Öz

Kentlerde yaşayan çocukların doğa ile ilişkilerinin azalması, küçük yaşlardan itibaren doğayı olumsuz etkileyecek bir algının gelişmesine ve gelecek nesillerde bu algının devamlılığına neden olmaktadır. Dolayısıyla, insanın doğayı korumayıp, onu sonsuz bir kaynak olarak görmesi gibi bir algı, günümüzde var olan birçok çevresel sorunun kaynaklarından biri olarak gösterilebilir. Bu ilişkinin kurulması, doğayla ilgili olumsuz algının kırılması ve aynı zamanda doğanın sunduğu faydaların çocuklara kalıcı olarak kazandırılabilmesinin en verimli mekânı olarak okul bahçeleri ele alınabilir. Okul bahçelerinin açık ve yeşil alan unsurları olarak yeşil altyapı sistemi kapsamında ele alınması, çocukların gelişimlerine ve kentin yeşil alanlarına büyük oranda katkı sağlayacaktır. Bu çalışma kapsamında, okul bahçelerinde kullanılmak üzere yeşil altyapı sistemi çerçevesinde değerlendirilebilecek araçlar ve öğeler için çeşitli ülkelerin tasarım standartları incelenmiştir. Çalışma sonucunda, yeşil altyapı sistemi çerçevesinde ele alınabilecek araçlarla çocuk ve doğa ilişkisini kurma ve kentin açık ve yeşil alanlarına katkıda bulunmayı hedefleyen okul bahçelerinde kullanılabilecek öneri peyzaj öğeleri derlenmiştir ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul bahçeleri, Çocuk-Doğa ilişkisi, Okul bahçesi tasarım standartları

EVALUATION OF SCHOOL GARDEN DESIGN STANDARDS IN TERMS OF GREEN INFRASTRUCTURE TOOLS

Öz

The decrease in the relationship of children living in cities with the nature leads to the development of a perception that will negatively affect the perception of nature in children from a young age and this perception continues in the next generations. Man's perception of seeing nature as an endless source rather than protecting it can be seen as sources of most environmental problems that exist today. School gardens can be considered as the most productive place for establishing this relationship, breaking the negative perception about nature and at the same time providing the children the benefits offered by nature, permanently. Considering school gardens as open and green space elements and within the green infrastructure system will greatly contribute to children's development and to the green areas of the city. In this study, the design standards of various countries have been examined as tools and elements that can be evaluated within the scope of green infrastructure systems for use in school gardens. As a result of the study, landscape elements that are aimed to establish the relationship between children and nature and to contribute to the open and green areas of the city with their use in school gardens have been compiled and suggestions have been presented.

Anahtar Kelimeler

School gardens, children-nature relationship, school garden design standards

Kaynakça

• Anonymous (2003) Gärtnern macht Schule. Ministerium für Ernährung und Ländlichen Raum, Ministerium für Kultus, Jugend und Sport, Baden-Württemberg.
• Anonymous (2006) Designing School Grounds, U.K. The Department for Education and Skills. Londra, İngiltere.
• Anonymous (2010) Bildung für Berlin. Berliner Gartenarbeitsschulen 90 Jahre Grüne Lernorte in den Berliner Bezirken, Senatsverwaltung für Bildung, Wissenschaft und Forschung. Berlin, Almanya.
• Anonymous (2011) Battling the Nature Deficit with Nature Play: An interview with Richard Louv and Cheryl Charles. American Journal of Play 4 (2), 137–149.
• Anonymous (2013) Schoolyard Design Guide. Boston Schoolyard Initiative. Boston, Amerika Birleşik Devletleri.
• Benedict MA, McMahon ET (2002) Green Infrastructure: Smart Conservation fort he 21th Century. Renewable Resources Journal 20 (3): 12-17.
• Chawla L (1994) Editor’s Note. Children’s Environments 11 (3), 175–176.
• Chawla L (2007) Childhood experiences associated with care for the natural world: A theoretical framework for empirical results, children. Youth and Environments 17(4), 144–170.
• Chawla L (2015) Benefits of nature contact for children. Journal of Planning Literature 30 (4), 433–452.
• Çukur D, Özgüner H (2008) Kentsel alanda çocuklara doğa bilinci kazandırmada oyun mekânı tasarımının rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi A (2), 177–187.
• Dyment JE (2005) Green school grounds as sites for outdoor learning: Barriers and opportunities. International Research in Geographical & Environmental Education 14(1), 28–45.
• Eminel Kutay M (2019) Çocukların Doğa ile İlişkilerinin Güçlendirilmesinde Okul Bahçelerinin Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Ersoy M (2009) Kentsel Planlamada Arazi Kullanım Standartları. TMMOB Şehir Plancıları Odası, Ankara.
• European Environmental Agency (EEA) (2015) EEA Newsletter, 2015/3. https://www.eea.europa.eu/tr/articles/yesil-altyapi-dogaya-dayali-cozumlerle (Erişim tarihi: 20.08.2019)
• Güneş M, Şahin Ş (2015) Yeşil Altyapı ve Kent Kimliği İlişkisi: Ankara Kent Merkezi Örneği. I. Ulusal Ankara Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Kongresi Bildiriler Kitabı, 445-454.
• Harvey MR (1989) Children’s experiences with vegetation. Children’s Environments Quarterly 6 (1), 36–43.
• Herrington S, Dudek M (ed.) (2007) Outdoor Spaces, Schools and Kindergartens: A Design Manual. Springer Science & Business Media, 42-45.
• Köse Ç, Barkul Ö (2012) İlköğretim yapılarında tip proje uygulama sorunları üzerine bir inceleme. Megaron, 7 (2), 94–102.
• Laaksoharju T, Rappe E, Kaivola T (2012) Garden affordances for social learning, play, and for building nature-child relationship. Urban Forestry and Urban Greening 11 (2), 195–203.
• Louv R (2005) Doğadaki Son Çocuk. Tübitak Popüler Bilim, Ankara.
• Moore RC (1997) The need for nature: A childhood right. Social Justice 24 (3), 203–220.
• Nicholson S (1971) How not to cheat children? The theory of loose parts. Landcscape Architecture 62(1), 30–34.
• Özdemir A (2011) Okul bahçesi peyzaj tasarım anlayışındaki değişim ve bu değişimin uygulamaya yansımalarının Bartın kenti örneğinde irdelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 13 (19), 41–51.
• Özdemir A, Yilmaz O (2008) Assessment of outdoor school environments and physical activity in Ankara’s primary schools. Journal of Environmental Psychology 28 (3), 287–300.
• Rivkin M (1997) The schoolyard habitat movement: What it is and why children need it. Early Childhood Eduaction Journal 25 (1), 61–66.
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) (2014b) Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2015) Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Standartları Kılavuzu. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• Tandoğan O (2016) Çocuklar için daha yaşanılır okul bahçeleri. Megaron 11 (4), 629–637.
• TÜİK (2014a) İstatistiklerle Çocuk. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
• White R (2004) Young children’s relationship with nature: Its importance to children’s development & the earth’s future. Taproot, The Coalition for Education in the Outdoors 16 (2), 1–8.
• White R, Stoecklin VL (2008) Nurturing children’s biophilia: Developmentally appropriate environmental education for young children. White Hutchinson Leisure & Learning Group 1–8.
• Wooley H (2003) Urban Open Spaces. Spon Press, Londra.