Ptolemaios II Philadelphos ve Ptolemaios III
Euergetes’in hükümdarlıkları sırasında, pek çok kaynak aynı isimli kişilerin
Küçük Asya’nın batısında seçkin mevkilerde iş başında olduğunu göstermektedir.
Bu bağlamda, bilim insanları günümüze dek çoğunlukla Ptolemaios’lar
Hanedanlı’ğının önde gelen iki ya da tek bir temsilcisini tespit
edebilmişlerdir. Yaygın görüş onu, Lysimakhos ve II. Arsione’nin oğlu ve aynı
zamanda II. Ptolemaios’un evlatlığı ve halefi olarak tayin edilmiş olan
Ptolemaios olarak kabul etmektedir. Bu kişinin, İÖ. 259 yılında isyan etmeden
önce İÖ. 260’lı yıllarda Ege donanmasında Ptolemaios’ların başkumandanı olarak
görev yaptığına ve üvey babası tarafından affedildikten sonra İÖ. 246’da
Euergetes tarafından geri çağrılıncaya dek Telmessos’ta bir prensliğe
çekildiğine inanılmaktadır. Onun, Mylasa vatandaşları ile yerel dynast
Olympikhos arasında yak. İÖ. 244 yılındaki mektuplaşmalarda bahsi geçen
“Kardeş Ptolemaios” olduğu eğilimi ön plana çıkmaktadır. Athenaios’un
bildirdiğine göre, “Oğul Ptolemaios”, tıpkı “Andromakhos olarak da bilinen
Ptolemaios” gibi (P. Haun. 6) Ephesos’ta öldürülmüştür. Eğer bu eşleştirme
gerçekten de doğruysa, cinayet Telmessos’taki Ptolemaios’un yak. İÖ. 239
yılında son defa belgelenmesinin ardından gerçekleşmiştir. Yazar, bu
makalesinde bu ve benzeri kurgulamaları masaya yatırmakta
ve barındırdıkları sayısız anormallik ve tutarsızlıklara dikkat çekerek onları
kesin olarak reddetmektedir. II. Antiokhos, Antiokhos Hieraks ve II. Seleukos
döneminde Seleukoslar ve Ptolamioslar arasında karşılıklı ilişkilerden
yaptığı çok daha sağlam temeller üzerine oturmuş kurgulamalara dayanarak
yazar, aynı ismi taşıyan bu dört kişiyi birbirinden ayırmaktadır. Buna göre,
ilk Ptolemaios Lysimakhos ve II. Arsinoe’nin oğlu olup İÖ. 270’li yıllarda
kaynaklardan kaybolmuştur. İkincisi, yani “Oğul Ptolemaios” I. Arsione’nin
oğlu ve Euergetes’in öz kardeşi olup II. Antiokhos 258 yılında Ephesos’u ele
geçirmek üzereyken kentte çıkan bir isyan sırasında ölmüştür. Üçüncüsü, yani “Ptolemaios
epiklesin Andromakhos”, Philadelphos’un öz oğluydu ve bu yüzden Euergetes’in
kardeşi Ptolemaios ile özdeşti ve Andromakhos oğlu, İÖ. 251 yılında
İskenderiye’de Aleksandros ve Theoi Adelphoi’un rahibi Ptolemaios’un ise
babasıydı. O da İ.S. 244 yılından bir süre sonra Ephesos’ta öldü. Dördüncüsü,
“Telmessos’taki Ptolemaios” ise Philadelphos ve I. Arsione’nin bir diğer oğluydu
ve Theokritos’a göre II. Arsinoe tarafından evlat edinilmişti. Yazar, yaptığı
bu yeni özdeşleştirmelerle hem İÖ. 3. yüzyılda yaşanan güç değişimleri ve
büyük olaylara hem de Seleukos ve Ptolemaios Hanedanlıklarının tarihine dair
yaptığı yeni kurgulamaları büyük ölçüde pekiştirmektedir.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Dilbilim |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: Suppl. 1 |