GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ GD GIDA ÜRÜNLERİNE YÖNELİK SATIN ALMA NİYETİNİ ETKİLEYEN TUTUM FAKTÖRLERİ

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 17, 1 - 24, 01.06.2016

İbrahim Alkara Metin Argan

Öz

Bu çalışmanın amacı, Eskişehir’de yaşayan tüketicilerin genetiği değiştirilmiş ürünler ile ilgili tutumlarını ve satın alma niyetlerini saptamak ve davranışlarını etkileyen tutum faktörlerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, gerekli olan birincil veri anket yöntemiyle 1250 kişiyle yüz yüze görüşülerek elde edilmiştir. Yapılan analizler sonunda GD ürünlere yönelik tutum ile ilgili olarak ortaya yedi faktör çıkmıştır ve bu faktörlerin satın alma niyeti üzerinde istatistiki açıdan anlamlı bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Pazarlama, Genetiği Değiştirilmiş Ürün, GD, Tüketici Davranışı, Tüketim, Satın alma Niyeti, Tutum.

ATTITUDE FACTORS AFFECTING THE BUYING INTENTION FOR GENETICALLY MODIFIED GM FOOD PRODUCTS

Öz

The overall objective of this study is to determine consumers’ purchasing intentions and attitudes about genetically modified goods who live in Eskişehir and to reveal attitude factors that affect their purchasing behaviors. For that reason, primary data was collected from 1250 respondents by a questionnaire. As a result of regression analysis, we found seven factors related to attitude towards genetically modified products affecting purchase intention

Anahtar Kelimeler

Marketing, Genetically Modified Product, GM, Consumer Behavior, Purchase Behavior, Consumption, Intention, Attitude.

Kaynakça

• Alkara, İ. (2013). Genetiği Değiştirilmiş (GD) Ürünlere Yönelik Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler: Eskişehir’de Bir Uygulama, Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Badrie, N., Titre, M., Juenville, M. ve Heureux-Calix, F. (2006). Public Awareness And Perception of Genetically Modified/ Engineered Foods in Trinidad, West Indies. British Food Journal, 108 (3): 192-199.
• Baker, G. A. ve Burnham, T. A. (2001). Consumer Response to Genetically Modified Foods: Market Segment Analysis and Implications. Journal of Agricultural and Resource Economics. 26(2): 387-403.
• Biotechnology and Biosafety Information Center (2009). Opposition Decreasing or Acceptance Increasing? An Overview of European Consumer Polls on Attitudes compass.orgengnewsstories415.an_overview_european_consumer_polls_ attitudes_gmos.html. to GMOs. www.gmo
• Bredhal, L. (2001). Determinants of Consumer Attitudes and Purchase Intentions With Regard To Genetically Modified Foods - Results of a Cross-National Survey. Journal of Consumer Policy, (24): 23-61.
• Chen, M. (2008). An Integrated Research Framework To Understand Consumer Attitudes and Purchase Intentions Toward Genetically Modified Foods. British Food Journal, 110 (6): 559-579.
• Crespi, J. M. ve Marette, S. (2003). Does Contain vs. Does not Contain: Does it Matter Which GMO Label is Used? European Journal of Law and Economics, (16):327–344.
• Cruz, R. E. (2000). Genetically Modified Organism: Its Implications to Food Safety Consumer Protection HN, 33: 1-7.
• Çetiner, S. (2004). Tarımsal Biyoteknoloji ve Gıda Güvencesi: Sorunlar ve Öneriler, “GDO Gerçeği” Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, “Modern Biyoteknoloji Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Gıda Güvenliği Konferans Notları”, İstanbul.
• Çiçekçi, O. (2008). İlköğretim Okullarinda Görevli Öğretmenlerin Transgenik Ürünler (GDO) Konusundaki Bilgilerinin ve Görüşlerinin Belirlenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Demir, A. ve Pala, A. (2007). Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara Toplumun Bakış Açısı, Hayvansal Üretim, 48 (1): 33-43.
• Engel, J. F., Blackwell, R. D. ve Miniard, P. W. (1995). Consumer behavior, 8th. New York: Dryder.
• Eurobarometer Survey, (http://ec.europa.eu/public_opinion/archives_en.htm)
• Fishbein, M. ve Azjen I. (1975). Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Research. Philippines: Addison-Wesley Publishing Company.
• Font, M.C. ve Gil, J.M. (2009). Structural Equation Modeling of Consumer Acceptance of Genetically Modified Food in the Mediterranean Europe: A Crosscountry Study. Food Quality and Preference, 20(6): 399-409.
• Howard, J. A. ve Sheth, J. N. (1969). The theory of buyer behavior (Vol. 14). New York: Wiley.
• Hu, R. (2007). Labeling Of Genetically Modified Organisms and the Producer's Negative Labeling Decision under a Voluntary Labeling Regime, Yüksek Lisans Tezi. McGill University.
• Ismail, K., Soehod, K., Vivishna, S., Jafri, W. K. S. K.A. ve Ramily, M. K. (2012). Genetically Modified Food And Consumer Purchase Intensions : A Study in Johor Bahru. International Journal of Business and Social Science, 3(5): 197- 207.
• Kaya M. F. (2013). Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, 28: 175-193.
• Kaynar, P. ve Emek M. (2010). Sağlık Alanında Görev Yapan Personelin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalarla (GDO’larla) İlgili Bilgi ve Tutumları, http://www.foodsafetycongress.org (9. 12. 2010).
• Keleş, C. (2011). Tüketicilerde Genetiği Değiştirilmiş Gıda Ürünleriyle İlgili Algılanan Risk Türlerinin Kulaktan Kulağa İletişim ve Satın Alma İsteğiyle İlişkisi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi.
• Kenar İ. ve Balcı, M. (2012). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencileri İçin Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 303-314.
• Knight, J. G., Mather D., W., ve Holdsworth D., K., (2005). Consumer Benefits and Acceptance of Genetically Modified Food. Journal of Public Affairs, 5(3- 4): 226–235.
• Muhammad, S., Sherif S. ve Gheblawi M (2010), Consumers' Attitudes and Perceptions of Food Safety in the United Arab Emirates. Journal of Food Distribution Research, 41(2): 73- 85.
• OECD (1999). Modern Biotechnology and the OECD. Policy Brief. www.oecd.org/publications/Pol_brief/ (24.05.2010).
• Onay A. (2012). Reklamlara Yönelik Tutumlar: Nitel bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(4): 51-66.
• http://ec.europa.eu /public_opinion /archives_en.htm
• Puduri, V.S., Govindasamy, R. ve Vellangany, I. (2011). Willingness to Buy Genetically Modified Foods: An Analysis of Plant and Animal Origins in the US. IUP Journal of Agricultural Economics, 48 (8): 47-63.
• Roe, B. ve Teisl, F. M. (2007). Genetically Modified Food Labeling: The Impacts of Message and Messenger on Consumer Perceptions of Labels and Products. Food Policy, 32(1): 49–66.
• Tuna M. ve Özdemir, O. (2009). Türk Toplumunun Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların (GDO) Kullanımına İlişkin Eğilimleri. VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Aydın, 1-3 Ekim.
• Walden, R., Maas C., Martini, N. ve Schell, J. (1996). Transgenic Plants. European Review, 4(04): 393-414.
• Walgate, R. (2003). Genetically Modified Food the American Experience. Summary of a Conference Organized by the Danish Centre for Bioethics and Risk Assessment and the Biotic Secretariat, Copenhagen, June 11-12.
• Yıldırım, A. N. (2006). Genetiği Değiştirilmiş Ürünlerin Mevcut Yapısı ve Adana’daki Tüketicilerin Bilgi Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.