Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması Yollarında Aranan Ortak Şart: Millî Güvenlik Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hâli Bulunmamak

Yıl 2020, Cilt: 40 Sayı: 2, 1351 - 1371, 30.12.2020

Rifat Erten

Öz

Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 13, 14 ve 43. maddelerinde düzenlenmiştir. Türk Vatandaşlığı Kanununun 13 ve 43. maddelerinde ikamet şartı aranmaksızın, 14. maddede ise ikamet şartıyla Türk vatandaşlığını kazanabilecekler belirlenmiştir. Her bir maddede ayrı ayrı bu yoldan vatandaşlığı kazanabilecek kişi grupları, yetkili makam ve vatandaşlığın kazanılması şartları da belirtilmiştir. Diğer yetkili makam kararıyla vatandaşlığın kazanılması yollarında “millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hâli bulunmama” şartı aranırken, Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması yollarının hepsinde “millî güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hâli bulunmama” şartı aranmıştır. Türk Vatandaşlığı Kanununda şartta geçen “millî güvenlik” ve “kamu düzeni” kavramları tanımlanmadığı gibi hangi hususların şartın kapsamına girdiğini tespit etmemizi sağlayacak bir hüküm de mevcut değildir. Ancak Türk Vatandaşlığı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte, şartla ilgili önemli hükümler getirilmiştir. Makalede, Kanunun ve Yönetmeliğin ilgili hükümleri hakkında genel değerlendirmeler yapılmış; akabinde Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması için aranan “millî güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hâli bulunmamak” şartının doğuracağı muhtemel sonuçlar üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türk vatandaşlığının kazanılması, Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması, millî güvenlik, kamu düzeni

The Common Condition Sought for the Ways of Re-acquisition of Turkish Citizenship: Not Being in a Position Constituting an Obstacle for the National Security

Öz

Reacquisition of Turkish citizenship is regulated under articles 13, 14 and 43 of the Turkish Citizenship Act No. 5901. Articles 13 and 43 set forth the individuals who may acquire Turkish citizenship without the requirement of residence whereas article 14 designates the persons who may acquire the citizenship with the requirement of residence. Under each provision, groups of persons who may acquire the citizenship through this way, the competent authority and the conditions of acquisition are provided separately. While the condition of ‘not being in a position constituting an obstacle for the national security and public order’ is sought for the other ways of acquisition of Turkish citizenship by the decision of the competent authority, in all of the ways of reacquisition of the Turkish citizenship, ‘not being in a position constituting an obstacle for the national security’ is set as a condition. The concepts of ‘national security and public order’ which are referred by the said conditions are not defined in the Turkish Citizenship Act, and there is no provision that enables us to determine which issues fall under the scope of this requirement. However, some significant provisions are provided under the Implementing Regulation of the Turkish Citizenship Act. In the article, general evaluations are made about the relevant provisions of the Act and the Regulation; subsequently, the possible consequences of the condition of “not being in a position constituting an obstacle for the national security” which is sought for the reacquisition of Turkish citizenship, are discussed.

Anahtar Kelimeler

Turkish Citizenship Act, Acquisition of Turkish citizenship, recovery (reacquisition) of Turkish citizenship, national security, public order

Kaynakça

• Aybay R, Özbek N and Ersen Perçin G, Vatandaşlık Hukuku (1st edn, Siyasal 2019).
• Aygül M, ‘Evlât Edinme Yolu ile Vatandaşlığın Kaybedilmesi ve Kazanılması’ (2012) 99 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 45-80.
• Dardağan Kibar EG, ‘Türk Vatandaşlığının İradî Olarak Kazanılması’ in Arzu Alibaba and Ulvi Nail Gül (eds), Prof. Dr. Esin KONANÇ Anısına TC-KKTC Karşılaştırmalı Vatandaşlık Hukuku Sempozyumu (DAÜ 2016) 39-60.
• Dardağan Kibar EG, ‘Türk Vatandaşlık Mevzuatı ve Güncel Gelişmeler Işığında Vatandaşlığın Kanunîliği İlkesi’ in Vahit Doğan, Alper Çağrı Yılmaz and Lale Ayhan İzmirli (eds), Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Meseleler Sempozyumu (Savaş 2019) 3-16.
• Doğan V, Türk Vatandaşlık Hukuku (16th edn, Savaş 2020).
• Erdem BB, Türk Vatandaşlık Hukuku (7th edn, Beta 2019).
• Erkan M, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 72/5. Maddesinin Kanunilik İlkesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Bağlamında Değerlendirilmesi’ 2019 (14)175-176 Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 329-356. (Değerlendirme)
• Erkan M, ‘Türk Vatandaşlığı Kanununda 7039 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişikliklerin İncelenmesi’ (2019) 29(2) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 415-446. (Değişiklikler)
• Erkan M, ‘Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılmasında ‘Milli Güvenlik’ ve ‘Kamu Düzeni’ Kavramlarının İncelenmesi’ in Vahit Doğan, Alper Çağrı Yılmaz and Lale Ayhan İzmirli (eds), Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Meseleler Sempozyumu (Savaş 2019) 329-356. (Millî Güvenlik ve Kamu Düzeni)
• Erten R, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı’nın Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Hükümleri Hakkında Değerlendirmeler’ (2008) 66(4) Ankara Barosu Dergisi 36-61.
• ‘Genel Olarak Türk Vatandaşlığının Kazanılması Başvuru Formu (Form No. Vat-3)’ <https://www.nvi.gov.tr/turk-vatandasliginin-kazanilmasi> Erişim Tarihi: 20.10.2020.
• ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı ve İçişleri Komisyonu Raporu (1/458)’ <https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss90.pdf>, Erişim Tarihi 15.09.2020.