Geçici Koruma Statüsü Sahiplerinin Teminat Yatırma Yükümlülüğüne İlişkin Adana Bölge Adliye Mahkemesi Kararının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 1, 85 - 104, 19.07.2023

Cemre Tuysuz

https://doi.org/10.26650/ppil.2023.43.1.1205887

Öz

Türk hukukunda yabancılık unsuru olan bazı hallerde teminat yatırma mükellefiyeti öngörülmüştür. İnceleme konumuz yabancıların Türkiye’de açacakları veya katılacakları davalarda veya başlatacakları icra takiplerinde teminat gösterme mükellefiyetine ilişkindir. Son yıllarda Suriye’de yaşanan olaylar nedeniyle milyonlarca Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı, sınırları aşarak Türkiye’ye girmiştir. Bu kişilerin ülkelerindeki olaylar neticesinde Suriye’ye dönemiyor olmaları sebebiyle, Türkiye’deki kalışlarının da hukukî bir çerçeveye oturtulması ihtiyacından dolayı 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile birlikte hukukumuza geçici koruma statüsü girmiştir. Bu çalışmada Adana Bölge Adliye Mahkemesi’nin 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Cenevre Sözleşmesi’ndeki hükümlerin, geçici koruma altındakilere kıyasen uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin kararı incelenmiştir. İncelediğimiz Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararında, gerek Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda gerekse de ilgili Yönetmeliklerde geçici koruma statüsü sahiplerinin teminat gösterme mükellefiyetinden muaf tutulacaklarına ilişkin herhangi bir hüküm olmamasına rağmen, 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi’nin geçici koruma statüsü sahiplerine kıyasen uygulanarak, bu kişilerin Türkiye’de açacakları veya katılacakları davalarda veya başlatacakları icra takiplerinde teminat gösterme mükellefiyetlerinin bulunmadığına karar verilmiştir. Bu karar incelenirken Türk hukukundaki teminat mükellefiyetinin ne olduğu ve amacı ile bu mükellefiyetten muaf tutulabilecek haller göz önünde bulundurulmuştur. Göz önünde bulundurulan bir diğer konu ise, Türkiye’nin gerek Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve ilgili Yönetmeliklerdeki geçici koruma statüsü sahiplerine gerekse de mültecilere bakış açısıdır.

Anahtar Kelimeler

Geçici koruma statüsü, Mülteci, Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi, Teminat gösterme zorunluluğu, Teminat gösterme zorunluğundan muafiyet

A Review of the Regional Court Decision Regarding the Exemption of Temporary Protected Status Holders in Türkiye from Cautio Judicatum Solvi

Öz

For some cases with a foreign element, the obligation of cautio judicatum solvi before applying to the courts has been accepted into Turkish law. The subject of this review mainly focuses on the exemption from cautio judicatum solvi for foreigners when they apply to courts and enforcement offices. Due to the developments and events in the Syrian Arab Republic over the past years, millions of Syrian citizens have crossed the borders and entered Türkiye. Because they are unable to return home due to the ongoing events in Syria and thus the need exists for establishing a legal framework regarding their presence in Türkiye, temporary protected status has been accepted into Turkish Law through the Code on Foreigners and International Protection (Law No. 6458). This review focuses on a decision rendered by the 3rd Civil Chamber of the Adana Regional Court regarding the applicability of the exemption rule in the 1951 Refugee Convention to citizen refugees from the Syrian Arab Republic. The decision rendered by the 3rd Civil Chamber of the Adana Regional Court accepts the application of the 1951 Refugee Convention to those holding temporary protected status and has declared them to be exempt from cautio judicatum solvi, as Turkish legislation lacks any such regulation. While reviewing this decision, the study will consider the scope and aim of cautio judicatum solvi in Turkish law, as well as the possibilities for exemption from such an obligation. The study will also examine the view in Turkish law toward refugees and those holding temporary protected status through the Code on Foreigners and International Protection and other such relevant regulations.

Anahtar Kelimeler

Temporary protected status, Refugee, 1951 Refugee Convention, cautio judicatum solvi, Exemption from cautio judicatum solvi

Kaynakça

• Acun-Mekengeç M, ‘Türk Hukukunda Teminat Gösterme Yükümlülüğü’ (2017) 37(2) MHB 1-33. google scholar
• Akıncı Z, Milletlerarası Özel Hukuk (1st edn, Vedat 2020). google scholar
• Aygül M and Altıntaş EH, ‘Sığınmacıların Teminat Yatırma Yükümlülüğü’, (2020) 40(2) PPIL (Cemal Şanlı Armağanı) 707-727. google scholar
• Barkın E, ‘1951 Tarihli Mülteciliğin Önlenmesi Sözleşmesi’ 2014 (1) Ankara Barosu Dergisi 333360. google scholar
• Berberoğlu-Yenipınar F, Güncel İçtihatlarla Milletlerarası Özel Hukuk, (1st edn, Aristo 2019). google scholar
• Çelik NB, ‘Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Başvurusunda Bulunan veya uluslararası Korumadan Yararlanan Yabancıların Hak ve Yükümlülükleri’ (2015) 6(3) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 67-148. google scholar
• Çelikel A and Erdem BB, Milletlerarası Özel Hukuk (17th edn, Beta 2021). google scholar
• Çelikel A and Öztekin-Gelgel G, Yabancılar Hukuku (27th edn, Beta 2022). google scholar
• Doğan V, Milletlerarası Özel Hukuk (6th edn, Savaş 2020). google scholar
• Doğan V, Türk Yabancılar Hukuku (5th edn, Savaş 2020). google scholar
• Ekşi N, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (5th edn, Beta 2018). google scholar
• Doğa Elçin, ‘Türkiye’de Bulunan Suriyelere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü 2001/55 Sayılı Avrupa Konseyi Yönergesi ile Geçici Koruma Yönetmeliği Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar’ 2016 (124) TBB Dergisi 9-80. google scholar
• Güngör G, Türk Milletlerarası Özel Hukuku (1st edn, Yetkin 2021). google scholar
• Kaya İ and Yılmaz-Eren E, Türkiye’deki Suriyelilerin Hukukî Durumu, Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri (1st edn, SETA 2015). google scholar
• Özkan I, Göç, İltica ve Sığınma Hukuku (3rd edn, Seçkin 2018). google scholar
• Nomer E, Devletler Hususî Hukuku (23th edn, Beta 2021). google scholar
• Özel S, Erkan M, Pürselim HS and Karaca HA, Milletlerarası Özel Hukuk (1st edn, On İki Levha 2022). google scholar
• Şanlı C, Esen E and Ataman-Figanmeşe İ, Milletlerarası Özel Hukuk (9th edn, Beta 2020). google scholar
• Tütüncübaşı U, ‘Milletlerarası Usul Hukukunda Teminat Gösterme Yükümlülüğü’, 2010 12(2) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 183-223. google scholar
• Çevrimiçi Kaynaklar google scholar
• https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler google scholar
• https://diabgm.adalet.gov.tr/arsiv/sozlesmeler/ikili.html google scholar
• https://www.hcch.net/en/instruments/conventions/status-table/?cid=33 google scholar
• https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma-sss google scholar