Öğretmen Adaylarının Sosyalleşme Sürecinde Sosyal Medyanın Rolüne İlişkin Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 71 - 87, 31.12.2021

Cem Tuna Hatice Büşra Tuna

Öz

Bu çalışmada eğitim fakültesi öğretmen adayları görüşlerine göre sosyalleşme sürecinde sosyal medyanın rolü incelenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımının kullanıldığı bu çalışmada, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde birinci sınıfta öğrenim gören, zorunlu dersler arasında yer alan Eğitim Sosyolojisi dersini alan öğretmen adaylarından gönüllü olanlarla görüşme yapılmıştır. Öğretmen adaylarına sosyalleşme sürecinde sosyal medyanın rolü, olumlu ve olumsuz yönleri, kültüre ve Türkçeye katkıları sorulmuştur. Medya okuryazarlığı dersi ile ilgili görüşlerine başvurulmuştur. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutularak sonuçlar sunulmuştur. Çalışmada ulaşılan sonuçlardan bazıları şunlardır: Öğretmen adaylarının üçte ikisinden fazlası sosyal medyada sosyalleşme olduğuna tamamen katılmaktadır. Sosyal medyanın en önemli faydaları hızlı bilgi akışı ve daha kolay iletişimdir. Sosyal medyanın önde gelen zararları arasında cep telefonu-internet-sosyal medya bağımlılığı ve konuşamayan ama yazan gençlik sorunu bulunmaktadır. Katılımcıların yaklaşık beşte dördü sosyal medyada Türkçe kullanımının bozulduğu görüşüne tamamen katılmaktadır. Katılımcıların yaklaşık dörtte üçünden fazlası sosyal medya yoluyla kültürümüzün bozulduğu görüşündedir. Katılımcıların üçte ikisinden fazlası medya okuryazarlığı dersinin kısmen çözüm olabileceğini düşünmekte, dersin ortaokul ve lisede yer alması gerektiğini belirtmektedir. Türkçenin yazım dilinin bozulması ile ilgili sosyal medyada somut kullanımı örneklerine oldukça fazla rastlanılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların hem öğretmen adaylarına hem de ilgililere bir farkındalık oluşturması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim fakültesi, öğretmen adayları görüşleri, sosyalleşme, sosyal medya, eğitim sosyolojisi, Z kuşağı.

Opinions of Teacher Candidates on the Role of Social Media in the Process of Socialization

Öz

In this study, the role of social media in the socialization process was examined according to the views of the education faculty teacher candidates. In this study, in which the qualitative research approach was used, interviews were conducted with volunteer teacher candidates who took the Sociology of Education course, which is one of the compulsory courses and studying at the Faculty of Education of Recep Tayyip Erdogan University. Teacher candidates were asked about the role of social media in the socialization process, its positive and negative aspects, and its contributions to culture and Turkish. His views on the media literacy course were consulted. The obtained data were subjected to content analysis and the results were presented. Some of the results reached in the study are as follows: More than two-thirds of teacher candidates fully agree that there is socialization in social media. The most important benefits of social media are fast information flow and easier communication. Among the leading harms of social media are mobile phone-internet-social media addiction and the problem of youth who cannot speak but write. About four-fifths of the participants completely agree with the view that the use of Turkish in social media has deteriorated. More than three quarters of the participants think that our culture is being corrupted through social media. More than two-thirds of the participants think that the media literacy course can be partly the solution and state that the course should be included in secondary and high school. There are many examples of concrete usage in social media regarding the deterioration of the written language of Turkish. It is expected that the results obtained from this study will raise awareness for both prospective teachers and those concerned.

Anahtar Kelimeler

Faculty of education, teacher candidate’s opinions, socialization, social media, sociology of education, generation Z.

Kaynakça

• Arslanoğlu, İ. (2017). Sosyolojiye Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ayan, G. (2016). Tüketim kültürü bağlamında kimlik inşasının sosyal medyada kullanımı: Instagram örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ballı, A. (2019). Öğretmen adaylarının Türkçe kullanımına karşı duyarlılıkları ile kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Büyüköztürk, Ş. ve Diğerleri (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Celkan, H. Y. (1991). Eğitim Sosyolojisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Çelikkaya, H. (1998). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Çiçek, M. & Akcellat, N. (2014). İlköğretim Türkçe dersi kitaplarındaki Türkçe yanlışları ve eksiklikler üzerine bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2(4), 120-134.
• Doğan, İ. (2007). Sosyoloji, Kavramlar ve Sorunlar. Ankara: Pegem Yayınları.
• Ergin, M. (2013). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
• Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarına göre Türkçenin güncel sorunları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı. Yıl: 6, Sayı: 11, 491-515.
• Gökalp, Z. (1990). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• İnanç, V. (2018). “Sosyal Medya Nedir? Sosyal Medya Siteleri (Sosyal Ağlar) Nelerdir? https://www.mediaclick.com.tr/blog/sosyal-medya-nedir-sosyal-medya-siteleri-sosyal-aglar-nelerdir, Erişim Tarihi: 28.12.2020.
• Kahraman, M. (2009), Rakamlarla Sosyal Medya ve 2009. http://www.muratkahraman.net/, Erişim Tarihi: 15.03.2020.
• Karahisar, T. (2013). Dijital nesil, dijital iletişim ve dijitalleşen! Türkçe. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 4(12), 71-83.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Köse, E. & Dağyar, M. (2019). Sosyolojinin Temel Kavramları ve Sosyoloji Bilimi. Eğitim Sosyolojisi (Editörler: Erdoğan Köse ve Salih Zeki Genç). Ankara: PegemA Yayınları.1-24.
• Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim. Cilt: 33, Sayı: 150, 64-73.
• Mutlu, Y. (2019). Sosyal Medya, Kimlik ve Mahremiyet: Geç Ergen Grupların Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıklarının Elazığ Örneğinde İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Özkan, H. H. (2019). Sosyal Kurumlar ve Eğitim. Eğitim Sosyolojisi (Editörler: Erdoğan Köse ve Salih Zeki Genç). Ankara: PegemA Yayınları. 139-188.
• Tezcan, M. (2018). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Toruntay, M. A. (2021). Diyanet İşleri Başkanı Erbaş: Dijital platformlar hukuk, etik ve ahlak düzleminde sağlam bir zemine ihtiyaç duymaktadır. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/diyanet-isleri-baskani-erbas-dijital-platformlar-hukuk-etik-ve-ahlak-duzleminde-saglam-bir-zemine-ihtiyac-duymaktadir/2258703 adresinden 31.05.2021 tarihinde alınmıştır.
• Tuna, C. (2021). Sosyal medyada Türkçenin hâlipürmelâli. Meşgale,.2. 12-15.
• Santrock, J. W. (2012). Ergenlik. (Çeviri Editörü: Diğdem Müge Siyez). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şahin, A. (2014). Eleştirel Medya Okuryazarlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şenyuva, E. vd. (2017). Türk diline ilişkin sorunlar, çözüm önerileri ve Türkçe bilinci: kuşaklararası karşılaştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 6(3), 1384-1397.
• Taşlıbeyaz, E. (2019). Z kuşağı ile ilgili araştırma eğilimlerin ve eğitime yönelik katkılarının analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 21, Sayı 3, 715-729.
• Vural Akıncı, Z. B. ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University. 20(5) 3348-3382
• Yaman, H. & Erdoğan, Y. (2013). İnternet kullanımının Türkçeye etkileri: nitel bir araştırma. Journal of Language and Linguistic Studies. Vol.3, No.2, October 2007.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.