SEÇİCİ FİYATLAMA: İHLÂL Mİ, DEĞİL Mİ?

Yıl 2011, Sayı: 47, 37 - 84, 01.09.2011

Fethullah Güler Selen Yersu Şahin Can Taneri

Öz

Hâkim durumdaki bir teşebbüsün seçici fiyatlama davranışının, hâkim durumun kötüye kullanılması hallerinden birini oluşturup oluşturmadığı, dolayısıyla bir rekabet ihlâli teşkil edip etmediği hususuna ilişkin olarak, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Türkiye rekabet hukuku uygulamasında, birbirinden farklı yaklaşımlar sergilenmektedir. Rekabet hukuku uygulamaları incelendiğinde, hâkim durumdaki teşebbüsün seçici fiyatlama davranışının, Amerika değerlendirilmediği; Avrupa Birliği uygulamasında, diğer ihlâllerin yanı sıra uygulandığı durumda ihlâl olarak nitelendirildiği; Türkiye uygulamasında ise, başka bir ihlâl mevcut olmasa dahi, rekabet ihlâli olarak değerlendirildiği görülmektedir. Uygulamadaki farklılıkların yanı sıra literatürde de konuya ilişkin değerlendirilmesi sonucunda, seçici fiyatlamanın, hâkim durumun kötüye kullanılması hallerinden biri, dolayısıyla da bir rekabet ihlâli olarak nitelendirilmemesi gerektiği düşünülmektedir. Seçici fiyatlamanın bir rekabet ihlâli teşkil edip etmediğine ilişkin değerlendirme, çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Hâkim Durum, Seçici Fiyatlama, Maliyet Üstü Fiyat, Rakipler, Rekabet İhlâli

SELECTIVE LOW PRICING: INFRINGEMENT OR NOT?

Öz

There are different approaches in the competition law practices of the United States, the European Union and Turkey, as to the issue of whether the selective low pricing behaviour of a dominant firm is an abuse of dominance, and therefore a competition infringement. When competition law practices are examined, it appears that the selective low pricing behaviour of a dominant firm is evaluated as legitimate according to the United States practice, is characterized as an infringement if it exists alongside other types of competition infringements in the European Union practice and is evaluated as a stand-alone infringement in the Turkish practice. Although there are many views in the relevant literature beside the differences in practices, it is believed that the selective low pricing behaviour of a dominant firm should not be qualified as an abuse. The evaluation of whether selective low pricing is a competition infringement or not is the subject of our study

Anahtar Kelimeler

Dominant Position, Selective Low Pricing, Above-Cost Price, Competitors, Competition Infringement

Kaynakça

• AHLBORN, C. ve D. BAILY (2006), “Discounts, Rebates and Selective Pricing by Dominant Firms: A Trans-Atlantic Comparison”, Handbook of Research in
• Trans Atlantic Antitrust. AREEDA P.E. ve D.F. TURNER (1975), “Predatory Pricing and Related
• Practices under Section 2 of the Sherman Act”, Harvard Law Review, USA. AREEDA P.E. ve H. HOVENKAMP (2002), “Antitrust Law Vol. III”, Aspen Law&Business, USA.
• ASLAN, E.F. (2011), “Avrupa Topluluğu ve Türk Rekabet Hukukunda Fiyat
• Ayrımcılığı Eylemlerinin Değerlendirilmesi Sorunu”, Rekabet Dergisi, Cilt:12, Sayı:1. ASLAN, Y. (2008), Rekabet Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi, Bursa.
• ASLAN, Y. (2007), Rekabet Hukuku: Teori, Uygulama ve Mevzuat, Ekin Kitabevi, Bursa.
• BAUMOL, W.J. (1979), “Quasi-Permanence of Price Reductions: A Policy for
• Prevention of Predatory Pricing”, 89 Yale Law Journal 1. BECKENSTEIN, A. ve L. GABEL (1986), “Predatory Rules: An Economic and Behavioural Analysis”, The Antitrust Bulletin, vol:31, no:1.
• CARLTON, D.W. (2007), “Does Antitrust Need to be Modernized?”, Economic
• Analysis Group Discussion Paper, No. 07-3. COMANOR, W. ve H.E. FRENCH (1983), “Predatory Pricing and Meaning of
• Intent”, The Antitrust Bulletin, Vol.36, no.2. DPT (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı Rekabet Hukuku ve Politikaları Özel
• İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara. EASTERBROOK, F.H. (1981), “Predatory Strategies and Counterstrategies”
• University of Chicago Law Review, Vol.48, No:3. EUROPEAN COMMISSION (2008), Guidance on the Commission’s
• Enforcement Priorities in Applying Article 82 EC Treaty to Abusive Exclusionary Conduct by Dominant Undertakings, Brussels. EUROPEAN COMMISSION (2005), DG Competition Discussion Paper on the Application of Article 82 of the Treaty to Exclusionary Abuses, Brussels.
• EDLIN, A.S. (2002), “Stopping Above-Cost Predatory Pricing”, 111 Yale LJ 4, USA.
• ELHAUGE, E. (2003), “Why Above Cost Price Cuts to Drive Out Entrants are not Predatory-And the Implications for Defining Costs and Market Power”, 112 Yale LJ 681, USA.
• ELHAUGE, E. ve D. GERADIN (2007), “Global Competition Law and Economics”, Hart Publishing, USA.
• GAL, M.S. (2007), “Below-Cost Price Alignment: Meeting or Beating
• Competition? The France Telecom Case”, European Competition Law Review, Issue 6. GERADIN, D. ve N. PETIT (2005) “Price Discrimination under EC
• Competition Law: The Need for a case-by-case Approach”, The Global Competition Law Centre Working Paper Series, GCLC Working Paper 07/05. GERADIN, D., P. HOFER, F. LOUIS, N. PETIT, M. WALKER (2005), “The
• Concept of Dominance”, GCLC Research Papers on Article 82 EC. GOYDER, D.G. (2003), EC Competition Law, Oxford University Press, USA.
• GRAVENGAARD, M.A. (2006), “The Meeting Competition Defence Principle
• A Defence for Price Discrimination and Predatory Pricing?”, European Competition Law Review, Issue 12. GÜL, İ. (2000), Teşebbüsün Alıcılarına Ayrımcılık Yaparak Hâkim Durumunu
• Kötüye Kullanması, Rekabet Kurumu Yayınları, Lisansüstü Tez Serisi No:2. HAY, G. (1981), “A Confused Lawyer’s Guide to the Predatory Pricing
• Literature”, Journal of Reprints for Antitrust Law and Economics, Vol:XVIII, No:2. ICN (2008), “Report on Predatory Pricing”, Prepared by The Unilateral
• Conduct Working Group, Presented at the 7th Annual Conference of the ICN Kyoto. JONES A. ve B. SUFRIN (2008), EC Competition Law, Oxford University Press, USA.
• KARA, A.F. (2003), “Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Aracı Olarak
• Yıkıcı Fiyat Uygulaması ABD ve AT Uygulamalarından Dersler”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara. KORAH, V. (2001), Cases&Materials on EC Competition Law, Hart Publishing, USA.
• LANDES, W. (1981), “The Fire of Truth: A Remembrance of Law and Economics at Chicago, 1932-1970”, Journal of Law and Economics.
• LANG, T.J. ve R. O’DONOUGHE (2005), “The Concept of an Exclusionary
• Abuse under Article 82 EC”, GCLC Research Papers on Article 82 EC, College of Europe Global Competition Law Centre (GCLC). O’DONOGHUE, R. (2006), “Over-Regulating Lower Prices: Time for a
• Rethink on Pricing Abuses under Article 82 EC”, Chapter in C.D. Ehlermann & I. Atanasiu, “What is an abuse of a dominant position?”, Hart Publishing, USA. O’DONOGHUE, R. ve A.J. PADILLA (2006), The Law and Economics of
• Article 82, Hart Publishing, USA. ÖZDEMİR, Ü.N. (2010), Fiyatlamaya İlişkin Tek Taraflı Davranışların
• Değerlendirilmesinde Kullanılan Maliyet Ölçütleri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara. POSNER, R.A. (2001), “Antitrust Law”, The University of Chicago Press, Chicago and London.
• REKABET KURUMU (2009), Rekabet Terimleri Sözlüğü, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• RITTER, L. ve W.D. BROWN (2005), European Competition Law: A
• Practitioner’s Guide, Netherlands. SANLI, K.C. (2000), Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanunda Öngörülen
• Yasaklayıcı Hükümler ve Bu Hükümlere Aykırı Sözleşme ve Teşebbüs Birliği Kararlarının Geçersizliği, Rekabet Kurumu Yayınları Lisansüstü Tez Serisi, Ankara. ŞAHİN, S.Y. (2010), “Türk Enerji Sektöründe Rekabet Kurumu ile Sektörel
• Düzenleyici Kurum Arasındaki İlişki”, Rekabet Dergisi, Cilt:11, Sayı:4. US DOJ (2008), “Competition and Monopoly: Single-Firm Conduct under
• Section 2 of the Sherman Act”. UZUNALLI, S. (2010), “Avrupa Birliği Rekabet Hukuku Işığında Yıkıcı Fiyat
• Uygulamaları ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması”, Rekabet Dergisi, Cilt:11, Sayı:4. ÜNSAL, E.M. (2004), Mikro İktisat, İmaj Yayınevi, Ankara.
• VAN BAEL, I. ve J.F. BELLIS (2005), “Competition Law of the European
• Community”, Kluwer Law International, The Netherlands. WHISH, R. (2009), Competition Law, Oxford University Press, USA.
• WILLIAMSON, O.E. (1977-78), “Predatory Pricing: A Strategic and Welfare
• Analysis”, 87 Yale Law Journal 284. YAMEY, B. (1972), “Predatory Price Cutting: Notes and Comments”, Journal of Law and Economics, vol:15, no:1.
• ABD Mahkeme Kararları Weyerhaeuser Co. v. Ross-Simmons Hardwood Lumber Co., 549 U.S. 312 (2007).
• United States v. AMR Corp., 140 F. Supp. 2d 1141 (D. Kan. 2001).
• Brooke Group Ltd. v. Brown & Williamson Tobacco Corp., 509 U.S. 209 (1993).
• Matsushita v. Zenith Ratio Corp., 475 U.S. 574 (1986).
• Avrupa Komisyonu Kararları Case 97/624, Irish Sugar plc., OJ (1997) L 258.
• Case 93/82, Cewal, OJ (1993) L 34. Tetra Pak II, OJ 1992 L 72/1.
• Case 89/22, BPB Industries plc., OJ (1989) L 10.
• Case 88/138, Eurofix-Bauco v. Hilti OJ (1988) L 65.
• ECS/Akzo II, D. Comm. Dec. 14 1985, 1985 OJ L 374/1.
• Commission Decision T. 29.7.1983, AKZO (interim measures) (1983) OJ L /13.
• Avrupa Genel Mahkeme Kararları Irish Sugar plc v. Commission (Case T-228/97) (1999) ECR II-2969.
• Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Compagnie Maritime Belge Transports SA, Compagnie Maritime Belge SA and Dafra-Lines A/S v. Commission (Cases C-395/96 P and C-396/96 P) (2000) ECR I-1365.
• AKZO Chemie BV v. Commission Case 62/86 (1991) ECR I-3359.
• Case 27/76 United Brands (1978) ECR 293.
• Rekabet Kurulu Kararları İzocam, 08.02.2010 tarih ve 10-14/175-66 sayılı Rekabet Kurulu kararı.
• Ekmek, 21.10.2009 tarih ve 09-48/1193-301 sayılı Rekabet Kurulu kararı.
• Turkcell-Vodafone 2, 08.10.2009 tarih ve 09-45/1136-286 sayılı Rekabet Kurulu kararı.
• Anadolu Cam 2, 06.08.2009 tarih ve 09-35/877-206 sayılı Rekabet Kurulu kararı.
• Turkcell-Vodafone, 20.05.2008 tarih ve 08-34/453-159 sayılı Rekabet Kurulu kararı.
• Anadolu Cam, 01.12.2004 tarih ve 04-76/1086-271 sayılı Rekabet Kurulu kararı.
• TÜPRAŞ, 16.04.2002 tarih ve 02-24/244-99 sayılı Rekabet Kurulu kararı. Danıştay Kararları
• Anadolu Cam, 11.12.2007 tarih ve E:2005/6848, K:2007/8693 sayılı Danıştay
• Onüçüncü Dairesi kararı. Anadolu Cam, 02.02.2006 tarih ve 2006/2 YD. İtiraz No’lu İDDK kararı.