The Effect of Assocıate Degree Students' Cognıtıve Behavıoral Physıcal Actıvıty Levels on the Enjoyment of Physıcal Actıvıtıes

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 39 - 50, 20.06.2024

Çağatay Dereceli Ebru Dereceli Gökhan Dokuzoğlu

https://doi.org/10.62425/rses.1457792

Öz

This study was conducted to examine the impact of cognitive-behavioral physical activity levels on enjoyment of physical activities among associate degree students. The study involved students enrolled in the Health Services Vocational School of a state university in the Aegean region. Participants were provided with digital survey forms, and 414 survey forms were evaluated. The first section of the study consisted of a personal information form, the second section included the "Cognitive Behavioral Physical Activity Scale (CBPAS)," adapted into Turkish by Eskiler et al. (2016) from the scale developed by Schembre et al. (2015), and the third section utilized the "Physical Activity Enjoyment Scale" adapted into Turkish by Özkurt et al. (2022) from the scale developed by Mullen et al. (2011). Significant differences were found between participants' gender, income status, and place of residence variables and their cognitive-behavioral physical activity levels. Furthermore, statistically significant differences were observed in the outcome expectation dimension and total score of cognitive-behavioral physical activity based on the place of residence variable. Significant differences were also noted between the enjoyment levels of physical activity and the place of residence. Additionally, statistically significant differences were detected in all variables between regular sports participation status and cognitive-behavioral physical activity levels, as well as enjoyment levels of physical activity. In conclusion, it was determined that participants' cognitive-behavioral physical activity levels had a significant and positive effect on their enjoyment levels of physical activities.

Anahtar Kelimeler

cognitive behavioral enjoying physical activity, physical activity, student

Ön Lisans Öğrencilerinin Bilişsel Davranışçı Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Fiziksel Aktivitelerden Keyif Almaya Etkisi

Öz

Bu çalışma ön lisans öğrencilerinin bilişsel davranışçı fiziksel aktivite düzeylerinin fiziksel aktivitelerden keyif almaya etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Ege bölgesindeki bir devlet üniversitesinin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda eğitim gören öğrenciler katılmıştır. Katılımcılara dijital yöntemler kullanılarak oluşturulan anket formları ulaştırılmıştır. 414 anket formu değerlendirmeye alınmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde kişisel bilgiler formu, ikinci bölümünde Schembre ve ark. (2015) tarafından geliştirilen Eskiler ve ark. (2016) tarafından Türkçe‘ ye uyarlanan “Bilişsel Davranışçı Fiziksel Aktivite Ölçeği (BDFAÖ)” üçüncü bölümünde ise Mullen vd., (2011) tarafından geliştirilen Özkurt ve ark. (2022) tarafından Türkçe’ ye uyarlanan Fiziksel Aktivitelerden Keyif Alma Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların cinsiyet, gelir durumu ve yaşadıkları yer değişkenleri ile bilişsel davranışçı fiziksel aktivite düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ayrıca, bilişsel davranışçı fiziksel aktivitenin sonuç beklentisi boyutunda ve toplam puanında yaşanılan yer değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Fiziksel aktiviteden keyif alma düzeyleri ile yaşanılan yer arasında da anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra, düzenli spor yapma durumu ile bilişsel davranışçı fiziksel aktivite düzeyleri ve fiziksel aktiviteden keyif alma düzeyleri arasında tüm değişkenlerde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Sonuç olarak, katılımcıların bilişsel davranışçı fiziksel aktivite düzeylerinin fiziksel aktivitelerden keyif alma düzeylerine anlamlı ve pozitif yönde etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

düzenli davranışçı fiziksel aktiviteden keyif alma, fiziksel aktivite, öğrenci

Kaynakça

• Ağırbaş Ö., Koç Y., Aggön E., Gün A., Tatlısu B., & Çakmak Yıldızhan, Y. (2019). Lise öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı durumlarına göre fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi (Erzincan örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,21(2), 81-88.
• Altınışık, Ü., & Çelik, A. (2021). Investigation of service quality perceived by fitness center consumers. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences, 10(15), 3225-3229.
• Altınışık, Ü., İlhan, E.L., & Kurtipek, S. (2021). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: Spor yöneticisi adayları üzerine bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 79-90.
• Arabacı, R., & Çankaya, C. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 1-15.
• Aykın, A.G. (2018). Ekonomik aktivite ve yaşam kalitesi. 1. Baskı. İstanbul, Metamorfoz
• Balaban, Turan., Saç, A., & Yıldız, Y. (2021). Rekreasyonel aktivitelere katılan bireylerin serbest zaman özgürlük düzeyleri ile yaşam doyumları ilişkisinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 12(3), 245-251
• Baştuğ, G., & Duman, S. (2010). Examining life satisfaction level depending on physical activity in Turkish and German societies, WCES 2010, World Conference on Educational Sciences, Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4892-4895.
• Baştuğ, G., Dikici, İ., & Günel, İ. (2020). The Investigation of Leisure Time Satisfaction, Life Satisfaction and Happiness of University Students Who Spend Their Leisure Times in Youth Centers. Journal of Recreation and Tourism Research/JRTR, 7(3), 392-404.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri.
• Camacho, T.C., Roberts, R.E., Lazarus, N.B., Kaplan, G.A., & Cohen, R.D. (1991). Physical activity and depression: Evidence from the Alameda County Study. American Journal of Epidemiology, 134(2), 220-231.
• Caspersen, C.J., Powell, K.E., & Christenson, G.M. (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: Definitions and distinctions for health-related research. Public Health Reports, 100(2), 126-131.
• Colcombe, S., & Kramer, A.F. (2003). Fitness'ın yaşlı yetişkinlerin bilişsel işlevleri üzerindeki etkileri: Bir meta-analitik çalışma. Psikoloji Bilimi, 14(2), 125-130.
• Dunn, A.L., Marcus, B.H., Kampert, J. B., Garcia, M.E., Kohl III, H.W., & Blair, S.N. (1999). Comparison of lifestyle and structured interventions to increase physical activity and cardiorespiratory fitness: A randomized trial. Jama, 281(4), 327-334.
• Erdoğan, M., Certel, Z., & Güvenç, A. (2011). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi: Obezite ve diğer özelliklere göre incelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Örneği). Spor Hekimliği Dergisi, 46(3), 097-107.
• Ergün, S. (2013). Okul çağı çocuklarında egzersizden hoşlanma ile fiziksel aktivite arasındaki ilişki (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Ermiş, S. A., & Dereceli, E. (2023). Sporda imgeleme ve güdülenme. Spor Bilimleri Alanında Güncel Yaklaşımlar-II, 65.
• Eskiler, E., Küçükibiş, F., Gülle, M., & Soyer, F. (2016). The cognitive behavioral physical activity questionnaire: A study of validity and reliability Bilişsel Davranışçı Fiziksel Aktivite Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 13(2), 2577-2587.
• Etgen T., Sander D., Bickel H., & Forstl H. (2011). Hafif bilişsel bozukluk ve demans. Deutsches Arzleblatt Uluslararası. ; 108 (44):743–750.
• Farmer, M.E., Locke, B.Z., Mościcki, E.K., Dannenberg, A.L., Larson, D.B., & Radloff, L.S. (1988). Physical activity and depressive symptoms: the NHANES I Epidemiologic Follow-up Study. American journal of epidemiology, 128(6), 1340-1351.
• Genç, M., Eğri, M., Kurçer, M.A., Kaya, M., Pehlivan, E., Karaoğlu, L., & Güneş, G. (2002) Malatya kent merkezindeki banka çalışanlarında fizik aktivite sıklığı. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 9(4) 237-240.
• Gerber, M., & Pühse, U. (2009). Do exercise and fitness protect against stress-induced health complaints? A review of the literature. Scandinavian Journal of Public Health, 37(8), 801-819.
• Gun, A., & Agirbas, O. (2019). The Relationship between Exercise Addiction, Physical Activity Level and Body Mass Index of the Students Who Are Studying at Physical Education and Sports College. Asian Journal of Education and Training, 5(1), 50-55.
• Güler, H. (2021). Lise öğrencilerinin dijital oyun oynama motivasyonları ile fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının incelenmesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Haase, A., Steptoe, A., Sallis, J.F., & Wardle, J. (2004). Leisure-time physical activity in university students from 23 countries: associations with health beliefs, risk awareness, and national economic development. Preventive medicine, 39(1), 182-190.
• Hazar, Z., Hazar. K., Gökyürek, B., Hazar, M., & Çelikbilek, S. (2017). Ortaokul öğrencilerinin oyunsallık, dijital oyun bağımlılığı ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi.
• Kalaja, S., Jaakkola, T., & Liukkonen, J. (2010). Role of gender, enjoyment, perceived competence, and fundamental movement skills as correlates of the physical activity engagement of Finnish physical education students. In Scandinavian Sport Studies Forum (SSSF). Malmö university.
• Kartal, A., Ergin, E., & Kanmış, H.D. (2020). COVID-19 pandemik salgın döneminde yaşam kalitesini arttırmaya yönelik sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(COVID-19), 149-155.
• Kırımoğlu, H., Parlak, N., Dereceli, Ç., & Kepoğlu, A. (2008). Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin spora katılım düzeylerine göre incelemesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 147-154.
• Klaperski, S., Seelig, H., & Fuchs, R. (2015). Sportaktivität als Stresspuffer. Zeitschrift für Sportpsychologie.
• Kohl 3rd, H.W., Dunn, A.L., Marcus, B.H., & Blair, S.N. (1998). A randomized trial of physical activity interventions: Design and baseline data from project active. Medicine and Science in Sports and Exercise, 30(2), 275-283.
• Kudaş, S., Ülkar, B., & Erdogan, A. (2005). Ankara İli 11-12 Yaş Grubu Çocukların Fiziksel Aktivite Ve Bazı Beslenme Alışkanlıkları. Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 19-29.
• Leslie, E., Owen, N., Salmon, J., Bauman, A., Sallis, J.F., & Lo, S.K. (1999). Insufficiently active Australian college students: perceived personal, social, and environmental influences. Preventive Medicine, 28(1), 20-27.
• Mallery, P., & George, D. (2000). SPSS for windows step by step. Allyn & Bacon, Inc.
• McCarthy, P.J., Jones, M.V., & Clark-Carter, D. (2008). Understanding enjoyment in youth sport: A developmental perspective. Psychology of Sport and Exercise, 9(2), 142-156.
• Mura, G., & Carta, M.G. (2013). Physical activity in depressed elderly. A systematic review. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health: CP & EMH, 9, 125.
• Netz, Y., Wu, M.J., Becker, B.J., & Tenenbaum, G. (2005). Physical activity and psychological well-being in advanced age: a meta-analysis of intervention studies. Psychology and Aging, 20(2), 272.
• Nguyen‐Michel, S. T., Unger, J. B., Hamilton, J., & Spruijt‐Metz, D. (2006). Associations between physical activity and perceived stress/hassles in college students. Stress and Health: Journal of the International Society for the Investigation of Stress, 22(3), 179-188.
• Ölçücü, B., Vatansever, Ş., Özcan, G., Çelik, A., & Paktaş, Y. (2015). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ile depresyon ve anksiyete ilişkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 294-303.
• Özgün, A., Yaşartürk, F., Ayhan, B., & Bozkuş, T. (2017). Hentbolcuların spora özgü başarı motivasyonu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(Special Issue 2), 83-94.
• Özkurt, B., Küçükibiş, H. F., & Eskiler, E. (2022). Fiziksel aktivitelerden keyif alma ölçeği (FAKÖ): Türk kültürüne uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 21-37.
• Raglin, J.S. (1990). Exercise and mental health: beneficial and detrimental effects. Sports Medicine, 9, 323-329.
• Speck, B.J. (2002). From exercise to physical activity. Holistic Nursing Practice, 17(1), 24-31.
• Topsaç, M., & Bişğin, H. (2013). Üniversitede okuyan engelli öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (40).
• Von Bothmer, M.I., & Fridlund, B. (2005). Gender differences in health habits and in motivation for a healthy lifestyle among Swedish university students. Nursing & Health Sciences, 7(2), 107-118.
• Welk, G.J., Corbin, C.B., & Dale, D. (2000). Measurement issues in the assessment of physical activity in children. Research Quarterly for Exercise and Sport, 71(2), 59-73.