THE ORIGIN AND HISTORICAL DEVELOPMENT OF THE DOUKHOBORS

Yıl 2023, Sayı: 10, 63 - 87, 27.12.2023

Rukiye Aysun İnan

https://doi.org/10.48068/rusad.1379264

Öz

The Doukhobors are a religious sect that emerged in Russia in the 18th century. Because of their beliefs and practices contrary to the Russian Orthodox Church, they are considered heretics by the Church. This negative perception is also reflected in their nomenclature and they are called Doukhobor which translates to spirit wrestler. The Doukhobors perceive and use this name in the sense of wrestling with the spirit, not against it. In religious terms, they care more about spiritual things than material, visible things. For this reason, they do not accept the Church, the sacraments, the icons and the cross. They have problems with the Church and therefore with the state authority. The Church and the statesmen struggle with the Doukhobor in various ways. Exile and migration are two of these methods of struggle. The aim was to keep them away from the Orthodox population and prevent them from spreading their teachings. Thus, the Doukhobors first migrated to Malachnaya Vodu. Due to various problems experienced here, they were exiled to the Caucasus. They lived in three different settlements in the Caucasus; Tbilisi, Yelizavetpol and Kars. In the late 19th century, a crisis of religious leadership caused a split in the sect. Peter Verigin, the religious leader of one section, made some changes in the teaching. Actions that can be characterized as a rebellion against the authority of the state, which is put in opposition to the authority of God by saying "No one can serve two masters". In three places in the Caucasus weapons were burned in religious rituals. Because of this rebellion, they are subjected to further repression. They were deported to a mountainous region of Georgia where living conditions were very difficult. Nevertheless, they did not back down and persisted in their teachings. With the efforts of L. N. Tolstoy and his friends, who were aware of the unfavorable conditions of the Doukhobors, it was decided that they should migrate to a suitable place. As a result, while some of the Doukhobor stayed where they were, others migrated to Canada. This article aims to describe the history of the Doukhobors in the 18th and 19th centuries, from their emergence to the migration of some of them to Canada.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Doukhobors, Russia, Russian Orthodox Church, Kars

DUHABORLARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE TARİHİ GELİŞİMLERİ

Öz

Duhaborlar 18. yüzyılda Rusya’da ortaya çıkan bir dini gruptur. Rus Ortodoks Kilisesi’ne aykırı inanç ve uygulamaları sebebiyle kilise tarafından sapkın kabul edilmişlerdir. Bu olumsuz algı onların ruhla mücadele eden anlamında Duhabor olarak isimlendirilmelerine de yansımaktadır. Duhaborlar bu ismi ruha karşı değil, ruhla beraber mücadele anlamında algılar ve kullanırlar. Dinsel anlamda maddi, görünen şeylerden ziyade manevi, ruhsal şeyleri önemserler. Bu sebeple kiliseyi, sakramentleri, ikonları ve haçı kabul etmemişlerdir. Kilise ve dolayısıyla devlet otoritesiyle sorun yaşamışlardır. Kilise ve devlet adamları Duhaborlar ile çeşitli şekillerde mücadele etmişlerdir. Sürgün ve göç ettirme bu mücadele yöntemlerinden biridir. Bu yolla onların Ortodoks nüfustan uzak kalması ve öğretilerini yaymasını engellemek amaçlanmıştır. Böylece Duhaborlar’ın önce Moloçnaya Voda’ya göç etmesi sağlanmıştır. Burada yaşanan çeşitli sorunlar sebebiyle Kafkasya’ya sürgün edilmişlerdir. Tiflis, Yelizavetpol ve Kars olmak üzere Kafkasya’da üç farklı yerleşim yerinde yaşamışlardır. 19. yüzyıl sonlarına doğru yaşanan dini lider krizi grupta bölünmeye sebep olmuştur. Bir bölümünün dini lideri olan Peter Verigin öğretide bazı değişiklikler yapmıştır. “İki Efendi’ye hizmet edilmez” denilerek Tanrı otoritesinin karşısına konulan devlet otoritesine karşı isyan olarak nitelenebilecek eylemler yapılmıştır. Kafkasya’da üç yerde silahlar dini ayinlerle yakılmıştır. Bu isyan sebebiyle daha fazla baskıya maruz kalmışlardır. Yaşam koşullarının çok zor olduğu Gürcistan’ın dağlık bir bölgesine sürgün edilmişlerdir. Buna rağmen geri adım atmayıp inançlarında ısrar etmişlerdir. Duhaborlar’ın bulundukları olumsuz koşullardan haberdar olan L. N. Tolstoy ve arkadaşlarının çabasıyla uygun bir yere göç etmeleri kararı alınmıştır. Neticede Duhaborlar’ın bir kısmı olduğu yerde kalırken bir kısmı da Kanada’ya göç etmiştir. Bu makalede Duhaborlar’ın ortaya çıkışından bir kısmının Kanada’ya göç ettiği süreci kapsayan 18. ve 19. yüzyıllarda tarihini anlatmak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Duhaborlar, Rusya, Rus Ortodoks Kilisesi, Kars

ВОЗНИКНОВЕНИЕ ДУХОБОРОВ И ИХ ИСТОРИЧЕСКОЕ РАЗВИТИЕ

Öz

Духоборы (духоборцы) - религиозная группа, возникшая в России в XVIII веке. Верования и духовные практики духоборцев противоречили учению Русской православной церкви, поэтому они были признаны еретиками. Это негативное восприятие отразилось и в их названии - духоборцы, то есть “борцы с духом”. Сами духоборцы воспринимали и употребляли это имя в смысле борьбы вместе с духом, а не против него. В религиозном плане их больше интересовали духовные, душевные вещи, чем материальные, видимые. По этой причине они не принимали таинства Церкви, иконы и крест. У них были проблемы с Церковью, а значит и с государственной властью. Церковь и государственные деятели по-разному боролись с духоборцами. Изгнание и переселение стали методами борьбы государства с еретиками. Цель состояла в том, чтобы держать их подальше от православного населения и не давать распространять свое учение. Таким образом, обеспечивалась миграция духоборцев в Молочные Воды. Затем, из-за различных проблем, возникших здесь, они были сосланы на Кавказ. Духоборцы жили на Кавказе в трех населенных пунктах: Тбилиси, Елизаветполе и Карсе. В конце XIX века возник конфликт среди религиозных руководителей духоборов, который привел к расколу группы. Петр Веригин, религиозный лидер одной из групп, внес некоторые изменения в учение. Действия, которые можно охарактеризовать как восстание против государственной власти, так как последняя ставилась в оппозицию к власти Бога, исходя из евангельского "нельзя служить двум господам". В частности, в ходе религиозных ритуалов сжигалось оружие. Из-за этого восстания они еще больше подверглись репрессиям. Духоборцы были изгнаны в горные районы Грузии, где условия жизни были очень тяжелыми. Несмотря на это, они не отступали и упорно продолжали отстаивать свою веру. Усилиями Л.Н. Толстого и его друзей, знавших о неблагоприятных условиях жизни духоборцев, было принято решение об их переселении в подходящее место. В результате часть из них эмигрировала в Канаду. Цель данной статьи - описать историю духоборцев в XVIII и XIX веках, начиная с их появления и заканчивая канадской эмиграцией.

Anahtar Kelimeler

История религий, духоборцы, Россия, Русская православная церковь, Карс

Kaynakça

• Arık, Durmuş. Kavram Atlası Dinler Tarihi I. ed. Bülent Akot. Ankara: Gazi Kitabevi, 2020.
• Badem, Candan. Çarlık Rusyası Yönetiminde Kars Vilayeti. İstanbul: Birzamanlar Yayıncılık, 2010.
• Batuk, Cengiz. “Kıyameti Beklerken: Hıristiyanlık’ta Kıyamet Beklentileri ve Rus Ortodoks Kilisesindeki Yansımaları.” Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/14 (2008): 5-36.
• Bejantseva, Alla. Strana Duhaboriya. Tiflis: Mejdunarodnıy Kulturna Prosvetitelskiy Sayuz Ruskiy Klub, 2007.
• Bonç Brueviç, Vladimir Dimitrioviç. Materialı k İstorii i İzuçeniyu Russkogo Sektantsva i Raskola. St. Peterburg: 1908.
• Bonç Brueviç, Vladimir Dimitrioviç. Jivotnaya Kniga Duhabortsev. St. Peterburg: 1909.
• Bonç Brueviç, Vladimir Dimitrioviç. The Book of Life of Doukhobors. Çev. Victor Buyniak. Saskatoon: Doukhobor Societies of Saskatchewan, 1978.
• Breyfogle, Nicholas B. “Rethinking The Origins of The Doukhobor Arms-Burning: 1886-1893.” İçinde The Doukhobor Centenary in Canada, A Multi-Disciplinary Perspective on their Unity and Diversity ed. A. Donskov- J. Woodsworth -C. Gaffield. 55-82. Ottawa: Slavic Research Group and Institute of Canadian Studies at the University of Ottawa, 2000.
• Brock, Peter. “Vasya Pozdnyakov’s Doukhobor Narrative (Part One).” The Slavonic and East European Review 43/100 (1964): 152-176.
• Buhr, John D. The Origin of the Doukhobor Faith: A Contribution to Doukhobor and Mennonite History in Russia and Canada. Vancouver: 1972.
• Camfield, Graham. Among Russian Sects and Revolutionists The Extraordinary Life of Prince D. A. Khilkov. Bern: Peter Lang, 2015.
• Dualı, Şir Muhammed. “Rus Ortodoksluğunu Protesto Etmenin İmkanı: Malakanlar/Manevi Hıristiyanlar.” Milel ve Nihal 15/1(2019): 78-98.
• Fry, Gary Dean. “The Doukhobors 1801-1855: The Origins of A Successful Dissident Sect.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, The American University, 1976.
• Hasthausen, Baron August Freiherr von. The Russian Empire, its People, Institutions and Resources. 1. Cilt. Çev. Robert Farie. London: Chapmanand Hall, 1856.
• İnan, Rukiye Aysun. “Bir Aforoz Hikayesi: Tolstoy-Rus Ortodoks Kilisesi İlişkisi.” Turkish Studies-Religion 15/2(2020): 223-236.
• İnikova, Svetlana. “Spiritual Origins and the Beginnings of Doukhobor History.” İçinde The Doukhobor Centenary in Canada, A Multi-Disciplinary Perspective on their Unity and Diversity, ed. A. Donskov- J. Woodsworth- C. Gaffield, 1-21. Ottawa: Slavic Research Group and Institute of Canadian Studies at the University of Ottawa, 2000.
• İnikova, Svetlana. “The Tambov Dukhobors in the 1760s.” Çev. M. E. Sharpe. Russian Studies in History 46/3 (2007): 10-39.
• İnikova, Svetlana. “Tsena ‘Tsarstva Bojego’ na Malaçnıh Vodah (1802-1841).” Erişim 01.09.2023. http://www.doukhobor.ru/literatura/inikova/Cena/index.html
• İnikova, Svetlana. “The New Doctines of The Doukhobor Fasters.” İçinde Orthodox Christian Renewal Movements in Eastern Europe, ed. Aleksandra Djuric Milovanovic- Radmila Radic, 47-65. Cham: Palgrave Macmillan, 2017.
• İnikova, Svetlana. History of the Doukhobors in V. D. Bonch- Bruevich’s Archives (1886-1950s). Çev. Koozma Tarasoff. Ottowa: Legas, 1999.
• Kılıç, Sami. “Kuveykırlar.” Dini Araştırmalar 8/23 (2005): 219-228.
• Klibanov, Aleksandr Ilich. History of Religious Sectarianism in Russia (1860s-1917). Çev. Ethel Dunn. Oxford: Pergoman Press, 1982.
• Kosachova, N. G. “The Doukhobors.” İçinde Russian Canadians Their Past and Present. ed. T. F. Jeletzky. Ottowa: Borealis Press, 1983.
• Kurat, Akdes Nimet. Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014. Malahova, İrina. Duhovnıe Hıristiane. Moskova: 1970.
• Margaritov, Sergey. İstoriya Russkih Mistiçeksih i Ratsionalistiçeskih Sekt. Simferopol: Tavriçeskaya Gubernskaya Tipografiya, 1910.
• Maude, Ayler. A Peculiar People The Doukhobors. New York: Funk&Wagnalls Company, 1904.
• Mealing, Francis Mark. “Our People’s Way A Study in Doukhobor Hymnody and Folklife.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Pensilvanya University, 1972.
• “Atalarının İzini Bulmak İçin Kars'a Geldiler.” Milliyet. 9 Temmuz 2015. 1. Erişim 05.11.2023 https://www.milliyet.com.tr/gundem/atalarinin-izini-bulmak-icin-karsa-geldiler-2085434
• Novitski, Arest. Duhabortsah. Kiev: Tipografiya Akademiçeskoy, 1832.
• Novitski, Arest. Duhabortsı İh İstoriya i Verauçenye. Kiev: Universitetskoy Tipografi,1882.
• Palmieri, Aurelio. “The Russian Doukhobors and Their Religious Teachings.” The Harvard Theological Review 8/1 (1915): 62-81.
• Pinkerton, Robert. Russia or Miscellaneous Observations on The Past and Present State of That Country and Its Habitants. London: Seely&Sons, 1833.
• Platon/Metropolitan of Moscow. The Present State of The Greek Church in Russia. Çev. Robert Pinkerton. Edinburgh: Oliphant Waugh Innes, 1814.
• Popoff, Eli A. Historical Exposition on Doukhobor Beliefs. British Columbia: POP Offset Inc,1982.
• Sulerzhitsky, Leopold A. To America with the Doukhobors. Çev. Micheal Kalmakoff. Winnipeg: Hignell Book Printing, 1999.
• Süvari, Çakır Ceyhan. Malakanlar Rus Köylü Hareketlerinden Günümüze Malakan İnancı. Ankara: Ütopya Yayınları, 2013.
• “Başlıksız.” The Times London. 23 Ekim 1895. 9. Erişim 01.09.2023. https://www.thetimes.co.uk/archive/article/1895-10-23/9/4.html?region=global#start%3D1895-10-23%26end%3D1895-10-24%26terms%3Dappeal%26back%3D/tto/archive/find/appeal/w:1895-10-23%7E1895-10-24/3%26prev%3D/tto/archive/frame/goto/appeal/w:1895-10-23%7E1895-10-24/21%26next%3D/tto/archive/frame/goto/appeal/w:1895-10-23%7E1895-10-24/23
• Tchertkoff, Vladimir. Christian Martyrdom in Russia. London: The Free Age Press, 1900.
• Tolstoy, Sergey. Oğlu Tolstoy’u Anlatıyor. Çev. Emine Opan. İstanbul: Düşün Yayınevi, 1990.
• Verigin, Grigoriy. Ne v Sile Bog, a v Pravde. Paris: Dreyfus&Charpentier, 1935.
• Woodsworth, John. Russian Roots&Canadian Wings Russian Archival Documents on the Doukhobor Emigration to Canada. Toronto: Penumbra Press, 1999.
• Woodcock, George. “Spirit Wrestlers: Doukhobors in Russia and Canada Part One.” History Today 27/3 (1977): 152-158.
• Woodcock, George. “Spirit Wrestlers Part Two.” History Today 27/4 (1977): 249-255.
• Woodcock, George & Ivan Avakumovic. The Doukhobors. Londra: Oxford University Press, 1968.
• Yücel, Mualla Uydu. “Slav/Rusların Hristiyanlığı Kabulü ve Rus Ortodoks Kilisesinin Kuruluşu.” İçinde, Ortodoks Kiliseleri Tarihi, ed. Sema Aktaş Sarı - Erim Vatansever - Mehmet Kerim, 46-80. Eskişehir: Piess, 2020.
• “Zapiska Yekaterinoslavskih Duhobortsev 1791 Goda.” Çteniya v İmperatorskom Obşestve İstorii i Drevnostey Rosiyskih Pri Moskovskom Universitete. 2. Cilt 26-79. Moskova. (1871). Erişim 01.09.2023. https://runivers.ru/upload/iblock/dfe/1871%202.pdf (dosyada 570-619).