YOĞUN BAKIM HASTALARINDA KONSTİPASYON VE HEMŞİRELİK BAKIMI

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 40 - 49, 01.12.2023

Şeyma Özdemir Dağ Arzu Akman Yılmaz

Öz

Yoğun bakım ünitelerinde izlenen hastaların genel sağlık durumlarına göre yoğun bakımda kalış süreleri farklılık göstermektedir. Bu sürede hastalarda hareketsizliğin, uygulanan tedavilerin ve eşlik eden çeşitli faktörlerin de etkisiyle konstipasyon gelişmektedir. Çalışmalar yoğun bakım hastalarında konstipasyonun toplumda görülüş sıklığından daha fazla olduğunu belirtmektedir. Hastaların fizyolojik durumlarını ve konforunu etkileyen konstipasyonun olumsuz etkilerinin önlenebilmesi ya da azaltılabilmesi için risk altındaki bireylerin belirlenmesi, önlemeye yönelik girişimlerin uygulanması, önlenemediğinde erken dönemde tanımlanması ve gerekli müdahalelerin yapılması gerekmektedir. Bu derleme yoğun bakım hastalarında konstipasyon sıklığını, ilişkili faktörleri ve hemşirelik bakımına ilişkin literatürü incelemek ve hemşireler için bir kaynak oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Konstipasyon, Yoğun Bakım

Kaynakça

• 1. Aikawa, G., Ouchi, A., Sakuramoto, H., Hoshino,T., Enomoto, Y., Shimojo, N., Inoue, Y. (2022).Association of early-onset constipation anddiarrhea with patient outcomes in critically illventilated patients: a retrospective observationalcohort study. Australian Critical Care, 76, 161-164. doı:https://doi.org/10.1016/j.aucc.2022.10.005
• 2.Akdemir, N., Bostanoğlu, H., Yurtsever, S.,Kutlutürkan, S., Kapucu, S. ve Canlı, Ö.Z. (2011).Yatağa bağımlı hastaların evde yaşadıkları sağlıksorunlarına yönelik evde bakım hizmetgereksinimleri. Dicle Tıp Dergisi, 38(1), 57-65. doı:https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2012.04.0184
• 3.Aktaş, Y. ve Arabacı, L. B. (2016). Yoğun bakımdahasta ve ailesiyle iletişim. İzmir Kâtip ÇelebiÜniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(3),39-43.
• 4.Aydın, S., Akça, T. ve Çolak, T. (2008). Cerrahihastalarda tanı ve fizik muayene (1. Baskı). Adana:Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti.
• 5.Baid, H., Creed, F., Hargreaves, J. (2016). OxfordHandbook of Critical Care Nursing. SecondEdition. UK: Oxford University Press.
• 6.Batassini, É., Beghetto, M. G. (2019). Constipationin a cohort prospective in adult critically illpatients: How much occurs and why?. EnfermeríaIntensiva (English ed.), 30(3), 127-134. doı:10.1016/j.enfi.2018.05.001.
• 7.Baysal, A. (2010). Genel beslenme (13. Baskı).Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• 8.Bengi, G., Yalçın, M. ve Akpınar, H. Kronikkonstipasyona güncel yaklaşım. (2014). GüncelGastroenteroloji, 18(2), 181-197.
• 9.Bharucha, A.E., Dorn, S.D., Lembo, A., Pressman,A.(2013). American GastroenterologicalAssociation medical position statement onconstipation. Gastroenterology, 144(1), 211-217.doı:https://doi.org/10.1053/j.gastro.2012.10.029
• 10.Bulechek, G.M., Butcher, H.K., Joanne, M.D. veWagner, C. (2017). Hemşirelik girişimlerisınıflanması (NIC). Ed: Erdemir, F., Kav, S., Yılmaz,A.A. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri
• 11.Burns, S.M. (2014). AACN Essentials of CriticalCare Nursing. Third edition, USA: McGraw-HillEducation.
• 12.Collaborative Regional Benchmarking Group.(2020). Best Practice Guidance – Bowel Care inCritical Care. Erişim Tarihi: 09.01.2023, Erişimadresi:https://www.noeccn.org.uk/resources/Documents/Benchmarks%20Guidelines/Guideline%20-%20New/final_crbg_bowel_care_guidelines.pdf
• 13.Çelik, S. (2014). Erişkin yoğun bakım hastalarındatemel sorunlar ve hemşirelik bakımı. İstanbul:Nobel Tıp Kitabevleri.
• 14.de Azevedo, R. P., & Machado, F. R. (2013).Constipation in critically ill patients: much morethan we imagine. Revista Brasileira de terapiaintensiva, 25(2), 73–74.https://doi.org/10.5935/0103-507X.20130014
• 15.Dedeli, Ö. ve Pakyüz, Ç.S. (2016). Barsakhareketleri: altıncı yaşam bulgusu mudur? Clinicaland Experimental Health Sciences, 6(3), 135-139.doı: 10.5152/clinexphealthsci.2016.043
• 16.Dionne, J. C., Johnstone, J., Smith, O., Rose, L.,Oczkowski, S., Arabi, Y., Duan, E. H., Lauzier, F.,Alhazzani, W., Alam, N., Zytaruk, N., Campisi, J., &Cook, D. J. (2020). Content analysis of bowelprotocols for the management of constipation inadult critically ill patients. Journal of critical care,58, 98–104.https://doi.org/10.1016/j.jcrc.2020.04.006
• 17.Fukuda, S., Miyauchi, T., Fujita, M., Oda, Y.,Todani, M., Kawamura, Y. ve Tsuruta, R. (2016).Risk factors for late defecation and its associationwith the outcomes of critically ill patients: aretrospective observational study. Journal ofİntensive Care, 4(1), 1-8. doı:https://doi.org/10.1186/s40560-016-0156-1
• 18.Gacouin, A., Camus, C., Gros, A., Isslame, S.,Marque, S., Lavoué, S., Chimot, L., Donnio, P.Y. veLe Tulzo, Y. (2010). Constipation in long-termventilated patients: associated factors and impacton intensive care unit outcomes. Critical CareMedicine, 38(10), 1933-1938. doı:10.1097/CCM.0b013e3181eb9236
• 19.Guerra, T.L.D.S., Mendonça, S.S. ve Marshall, N.G. (2013). Incidence of constipation in an intensive care unit. Revista Brasileira De Terapia İntensiva, 25(2), 87-92. doı: https://doi.org/10.5935/0103-507X.20130018
• 20.Higgins, P.D. ve Johanson, J.F.(2004).Epidemiology of constipation in North America: asystematic review. The American Journal OfGastroenterology, 99(4), 750-759. doı:10.1111/j.1572-0241.2004.04114.x
• 21.Holl, R.M. (2014). Bowel movement: the sixthvital sign. Holistic Nursing Practice, 28(3), 195-197.doı: 10.1097/HNP.0000000000000024
• 22.İnce, M. ve Remzi, F.H. (2011). Kronik kabızlık vediyet. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(1),71-76.
• 23.Kaboli, S.A., Pourhoseingholi, M.A., Moghimi-Dehkordi, B., Safaee, A., Habibi, M.,Pourhoseingholi, A. ve Vahedi, M. (2010). Factorsassociated with functional constipation in Iranianadults: a population-based study.Gastroenterology and Hepatology From Bed toBench, 3(2), 83-90. doı:https://doi.org/10.22037/ghfbb.v3i2.84
• 24.Kaysı, A. (2015). İç Hastalıkları (Semiyoloji)(8.Baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım San. veTic. Ltd. Şti.
• 25.Korfalı, G. (2008). Yoğun bakımda diyare-konstipasyon. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi,6(2), 51-55.
• 26.Korhan, E.A., Yönt, G.H., Demiray, A., Akça, A. veEker, A. (2015). Yoğun bakım ünitesindehemşirelik tanılarının belirlenmesi ve NANDAtanılarına göre değerlendirilmesi. DüzceÜniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1),16-21.
• 27.Maslow, A.H.A. (2012). Theory of humanmotivation. 21.04.2019 tarihindehttps://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=nvnsAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT4&dq=A+Theory+of+Human+Motivation&ots=wg7oIWnzVe&sig=W0lE3_ewJ5m4e9nnKXNa84z ql-0&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false () adresinden erişildi.
• 28.McPeake, J., Gilmour, H. and MacIntosh, G.(2011). The implementation of a bowelmanagement protocol in an adult intensive careunit. Nursing in Critical Care, 16, 235-242. doı: https://doi.org/10.1111/j.1478-5153.2011.00451.x
• 29.Mostafa, S.M., Bhandari, S., Ritchie, G., Gratton,N.ve Wenstone, R. (2003). Constipation and itsimplications in the critically ill patient. BritishJournal of Anaesthesia, 91(6), 815-819. doı:https://doi.org/10.1093/bja/aeg275
• 30.Nassar, A.P., Da Silva, F.M.Q. ve De Cleva, R.(2009). Constipation in intensive care unit:incidence and risk factors. Journal of Critical Care,24(4), 630-639. doı:https://doi.org/10.1016/j.jcrc.2009.03.007
• 31.Özdemir, Ş. (2019). Yoğun bakım hastalarındakonstipasyon sıklığı, ilişkili faktörler ve bazıetkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzetBaysal Üniversitesi, Bolu.
• 32.Patanwala, A.E., Abarca, J., Huckleberry, Y. veErstad, B.L. (2006). Pharmacologic managementof constipation in the critically ill patient.Pharmacotherapy: The Journal of HumanPharmacology and Drug Therapy, 26(7), 896-902.doı: https://doi.org/10.1592/phco.26.7.896
• 33.Prat, D., Messika, J., Avenel, A., Jacobs, F., Fichet,J., Lemeur, M. ve Sztrymf, B. (2016). Constipationincidence and impact in medical critical carepatients: importance of the definition criterion.European Journal Of Gastroenterology &Hepatology, 28 (3), 290-296. doı:10.1097/MEG.0000000000000543
• 34.Prat, D., Messika, J., Millereux, M., Gouezel, C.,Hamzaoui, O., Demars, N. ve Sztrymf, B.(2018).Constipation in critical care patients: both timingand duration matter. European Journal ofGastroenterology & Hepatology, 30(9), 1003-1008. doı:https://doi.org/10.1097/MEG.0000000000001165
• 35.Salgado, P.O. ve Chianca, T.C.M. (2011).Identification and mapping of the nursingdiagnoses and actions in an Intensive Care Unit.Revista Latino-Americana de Enfermagem, 19(4),928-935. doı: https://doi.org/10.1590/S0104-11692011000400011
• 36.Sezen, A. Temiz, G. ve Güngör, M.D.(2014). Yoğunbakım hemşireliği. 1. Baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti.
• 37.Şelimen, D. (2007). Total kalça protezi uygulananhastalarda immobilizasyonun hasta üzerine etkisi.(Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi,İstanbul.
• 38.Uğur, Ö. (2014). Kanser hastasının semptomyönetimi. Türk Onkoloji Dergisi, 29(3), 125-135.doı: 10.5505/tjoncol.2014.1077
• 39.Urden, L.D., Stacy, K.M., Lough M.E. (2014).Critical Care Nursing: Diagnosis AndManagement. Canada: Mosby)
• 40.Van der Spoel, J.I., Schultz, M.J., van der Voort,P.H. ve de Jonge, E. (2006). Influence of severityof illness, medication and selectivedecontamination on defecation. Intensive Care Medicine, 32(6), 875-880. doı: https://doi.org/10.1007/s00134-006-0175-9
• 41.Woodrow, P. (2019). Intensive Care Nursing AFramework for Practice. Fourth Edition. NewYork: Taylor & Francis Group.
• 42.Yıldırım, Y. ve Fadıloğlu, Ç. (2017). Palyatif bakımsemptom yönetimi ve yaşam sonu bakım. Ankara:Nobel Tıp Kitabevleri.
• 43.Yoshida, T., Uchino, S. & Sasabuchi, Y.Epidemiology of constipation in critically illpatients and its impact on in-hospital mortality: aretrospective observational study. J Anesth 36,349–358 (2022).https://doi.org/10.1007/s00540-022-03050-x.