Kavram Haritası İle Kadınlara Verilen İlk Acil Yardım Eğitiminin Kadınların Ev Yaralanmalarına Yönelik Bilgi Düzeyi ve Tutumu Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 3, 75 - 86, 27.12.2024

Ahmet Cengiz , Gürkan Yıldırım , Dilek Talhaoğlu , Osman Alaman

Öz

Çalışma, kadınlara kavram haritası yöntemiyle verilen ilk yardım eğitiminin kadınların ev yaralanmalarına yönelik bilgi düzeyi ve tutumu üzerine olan etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma tasarımı, tek bir grupta ön test-son test yapılan yarı deneysel modelle gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan kişisel bilgi formunu, ilk yardım bilgi formunu ve ev kazalarını önlemeye yönelik tutum ve davranışlarını değerlendiren bir formu doldurmaları istenmiştir. Toplamda 300 kadın örnekleme alınmıştır. Öncelikle katılımcılar, ilk yardım bilgi formunu doldurmuş, ardından küçük gruplar halinde kavram haritası yöntemiyle eğitim almışlardır. Eğitimden sonra hem ilk yardım bilgi puanları hem de tutum ve davranışlarını değerlendiren formlar doldurularak aradaki fark istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, ön test-son test arasında ilk yardım bilgi puanları açısından anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0,001). Son testteki ilk yardım bilgi testi puanlarının, ön teste göre istatistiksel olarak anlamlı ve yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca, tutum ve davranış ölçeğinden son testte elde edilen ortalama puanın 67,08 olduğu belirlenmiştir. Bu puanın, "0" ile "100" arasında değişen ölçek puanları dikkate alındığında yeterli düzeyde olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ev kazaları, İlk Yardım Eğitimi, Kavram Haritası

Etik Beyan

Çalışmaya başlamadan önce Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulundan onay alınmıştır ( Karar No: 2023/1/6). Ayrıca gerekli kurum izinleri ve katılımcı onamları da alınmıştır. Çalışmada Helsinki deklarasyonuna bağlı kalınmıştır.

Destekleyen Kurum

TUBİTAK 2209-A Öğrenci Projeleri Destekleme Birimi

Proje Numarası

1919B012216005

Teşekkür

TUBİTAK 2209-A Öğrenci Projeleri Destekleme Birimine teşekkür ederiz

The Effect of First Aid Training Given to Women with Concept Map on Women's Knowledge Level and Attitude Towards Home Injuries

Öz

The study was conducted to determine the effect of first aid training given with the concept map method on women's knowledge level and attitude towards household injuries. The study design was carried out with a semi-experimental model with pretest-posttest in a single group. Participants were asked to fill out a personal information form, a first aid information form and a form evaluating their attitudes and behaviors towards preventing home accidents. A total of 300 women were included in the sample. First, the participants filled in the first aid information form and then received training in small groups using the concept map method. After the training, both the first aid knowledge scores and the forms evaluating their attitudes and behaviors were filled out and the difference was statistically evaluated. According to the results of the study, there was a significant difference between the pre-test and post-test in terms of first aid knowledge scores (p<0.001). It was determined that the first aid knowledge test scores in the post-test were statistically significant and higher than the pre-test. In addition, the post-test mean score obtained from the attitude and behavior scale was 67.08. Considering the scale scores ranging from "0" to "100", this score is at a sufficient level.

Anahtar Kelimeler

Concept map, First aid training, Home accident

Proje Numarası

1919B012216005

Kaynakça

• Kıran S, Şemin S, Ergör A. Kazalar ve toplum sağlığı yönünden önemi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2001;10(2):50-1.
• Serinken M, Türkçüer İ, Karcıoğlu Ö, Akkaya S, Uyanık E. Kadınların başına gelen ev kazaları ve ilk yardım bilgi düzeyleri. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2011;17(5):445-9.
• Kılıç B, Meseri R, Sönmez Y, Kaynak C, Demiral Y, Ergör A. Ev kazaları ve etkileyen etmenler. Sendrom. 2006;18(12):68-74.
• Keall MD, Pierse N, Howden-Chapman P, Guria J, Cunningham CW, Baker MG. Cost–benefit analysis of fall injuries prevented by a programme of home modifications: A cluster randomised controlled trial. Injury Prevention. 2017;23(1):22-6.
• Keall MD, Guria J, Howden-Chapman P, Baker MG. Estimation of the social costs of home injury: a comparison with estimates for road injury. Accident Analysis & Prevention. 2011;43(3):998-1002.
• Smith A, Johnson B, Brown C. The role of first aid knowledge in preventing home accidents. Journal of Safety Research. 2018: 67: 89-95.
• Jones R, Ark S. Home accidents and their prevention. Safety Science. 2020; 45(2):210-25.
• Brown C, Smith A. The impact of first aid knowledge on the outcomes of home accidents. Accident Analysis & Prevention. 2019;55(3):112-20.
• Garcia M, Lopez J. Importance of timely first aid interventions in home accidents. Journal of Emergency Medicine. 2021;78(4):567-80.
• Roberts L, Johnson D. Vital role of first aid knowledge in reducing the effects of accidents at home. Health Education Research. 2017;32(1):45-52.
• Alptekin F. Aksaray il merkezinde ev kazaları epidemiyolojisi korumaya yönelik tutum ve davranışlar ev kazalarına yönelik ilkyardım bilgi düzeyi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Türkiye, 2004.
• Örsal Ö, Tözün M, Ünsal A. Kadınların ev kazalarında ilk yardım bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi. 2011;5(20):202-8.
• Yıldırım S, Karsen H, Çadırcı D. Ev kazaları nedeniyle acil servise başvuran hastaların değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2016;13(1):68-73.
• Yalaki Z, Tasar MA, Kara N, Dallar Y. Measuring the awareness of home injuries in families with a low socioeconomic status. Eurasian Journal of Emergency Medicine. 2010;9(2):129.
• Veren F. Zonguldak il merkezinde yaşayan 15-49 yaş ev kadınlarının ev kazası geçirme sıklığının değerlendirilmesi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Türkiye, 2006.
• Doğanlı S. Acil servise iş kazası nedeniyle başvuran hastalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ilişkisinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, Denizli. 2015.
• Şahiner P, Özkan Ö, Hamzaoğlu O. Kocaeli ilindeki sosyoekonomik düzeyi düşük hanelerde ev kazası insidansı ve risk faktörleri. TAF Prev Med Bull. 2011;10(3):257-68.
• Ausubel DP. A cognitive view. Educational Psychology. New York: Holt, Rinehart & Winston, 1968.
• Novak JD, Cañas AJ. The theory underlying concept maps and how to construct and use them. Technical Report IHMC CmapTools 2006-01 Rev 01-2008, Florida Institute for Human and Machine Cognition, Pensacola, 2008.
• Kinchin IM, Hay DB, Adams A. How a qualitative approach to concept map analysis can be used to aid learning by illustrating patterns of conceptual development. Educational Research. 2000;42(1):43-57.
• Koç S. Ev kazaları ve yetişkin kadınlara yönelik yapılan ilk yardım eğitim programının değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2004.
• Dinçer İ. Çocuk acil servisine başvuran hastaların ebeveynlerinin temel ilk yardım bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tepecik Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Uzmanlık Tezi, İzmir, 2019.
• Erkal S, Yertutan C. Evde karşılaşılan elektrikli araç kazaları ve alınan önlemler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2011;25(25):9-20.
• Gür K, Erol S, Sezer A, Şişman FN. Ev ziyaretleriyle ev kazası risk faktörlerinin saptanması ve belirlenen kazaların özellikleri. Merhaba. 2013:226.
• 25. Tezcan S, Aslan D, Yardım N ve ark. Ankara ili Altındağ Merkez 1 nolu sağlık ocağı bölgesinde kaza sıklığının saptanması ve kazaların bazı faktörlerle ilişkisinin belirlenmesi. Ege Tıp Dergisi. 2001;40(3):165-73.