Avrupa Birliği’nin Dini Motifli Terör Örgütleriyle Mücadelesinde Arap Baharı'nın Yeri

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 193 - 216, 11.09.2024

Doğancan Bay

Öz

Çalışmanın amacı, Arap Baharının Avrupa Birliği’nin dini motifli terör örgütleriyle mücadelesinde getirdiği etkileri incelemektir. Bununla birlikte Arap Baharından itibaren Avrupa Birliği’nin dini motifli terör örgütleriyle mücadelesinde yaşanan sorunlara değinmektir. Bu bağlamda Avrupa Birliği içerisinde yaşanan terör saldırılarının Avrupa Birliği’nin dini motifli terörizmle mücadelesine getirdiği etkileri analiz etmektir. Ayrıca bu etkilerden dolayı Avrupa Birliği’nin terörizmle mücadelesinde oluşturduğu yeni kurumlara, kararlara, güvenlik ve savunma politikalarına değinmektir. Bu çalışma, Arap Baharından sonra Avrupa Birliği’nin dini motifli terör örgütleriyle mücadesindeki gelişmeleri anlatması bakımından önem taşımaktadır. Bununla birlikte Arap Baharının etkisiyle Avrupa Birliği’nin terörizmle mücadelesinde karşılaştığı sorunları ve yaşanan terör saldırılarına değinmesi bakımından da önem taşımaktadır. Bu bağlamda Avrupa Birliği’nin Arap Baharından dolayı dini motifli terör örgütleriyle mücadelesinde geliştirdiği stratejilerin gösterilmesi açısından da ayrı bir önem taşımaktadır. Bu çalışma esas olarak “Arap Baharının Avrupa Birliği’nin dini motifli terör örgütleriyle mücadelesine getirdiği etkiler nelerdir?”, “Arap Baharının etkisiyle Avrupa Birliği’nde gerçekleşen dini motifli terör saldırıları nelerdir?” ve “Arap Baharından itibaren Avrupa Birliği’nin dini motifli terörizmle mücadelesinde oluşturulan savunma mekanizmaları, kararlar, kurumlar ve programlar nelerdir?” sorularına yanıt bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Bİrliği, Terörizm, Arap Baharı, Güvenlik Politikaları, Savunma Politikaları

Kaynakça

• Anderson D. (2017). Attacks in London and Manchester March-June 2017 İndependent Assessment of Mi5 and Polıce Internal Reviews Unclassified. Erişim adresi: http://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/664682/Attacks_in_London_and_Manchester_Open_Report.pdf
• Aydınalp H. (2023). Prof. Dr. Halil Aydınalp ile Söyleşi: Dini Motifli Terörizm, Terörizm ve Radikalleşme Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 1-39.
• Cantekin A. (2011). Terör Olaylarının Özelliklerinin Haber Medyasında Haber Yapılışa Etkileri. KHO Bilim Dergisi. 21 (1), 83-101.
• Bay D. (2021). Avrupa Birliği Güvenlik Politikalarında Terörizm ile Mücadelenin Yeri. (1.Baskı). Kriter Yayıncılık. BBC (2011, Ocak 15). Tunisia: President Zine Al-Abidine Ben Ali Forced Out. Erişim adresi: https://www.bbc.com/news/world-africa-12195025
• BBC (2011, Şubat 21). Sudan's Omar Al-Bashir 'Will Not Seek Re-Election' . Erişim adresi: https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12521427
• BBC (2011, Şubat 24). Algeria Ends 19-Year-Old State Of Emergency. Erişim adresi: https://www.bbc.com/news/world-africa-12573659
• BBC (2015, Ocak 14). Charlie Hebdo Saldırısı: Üç Günlük Terör. Erişim adresi: https://www.bbc.com/news/world-europe-30708237
• BBC (2017, Ağustos 18). Barcelona Attacks: Spain's Long Anti-Terror Experience. Erişim adresi: https://www.bbc.com/news/world-europe-40973190
• Belçika Temsilciler Meclisi (2018). Investigation Committee Terrorıst Attacks 22 March 2016 Summary Of The Activities And Recommandations. Erişim adresi: https:/www.dekamer.be/kvvcr/pdf_sections/publications/attentats/Brochure_Terrorists_Attacks.pdf
• Berk O. T. (2020). Türkiye'de Dini Motifli Terör. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 3.
• Biscop S. (2004). The European Security Strategy Implementing a Distinctive Approach to Security. Royal Institute for International Relations. 3-42. Erişim adresi: https://www.egmontinstitute.be/app/uploads/2004/03/Artikel.ESS_.pdf?type=pdf
• Blomfield A. (2011, Şubat 1). King Abdullah II of Jordan Sacks Government Amid Street Protests. Erişim adresi: https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/jordan/8296589/King-Abdullah-II-of-Jordan-sacks-government-amid-street-protests.html
• Campesi G. (2018). European Border and Coast Guard (Frontex): Security, Democracy and Rights at the EU Border Oxford Research Encyclopedia of Criminology and Criminal Justice. Erişim adresi: https://www.academia.edu/36019689/European_Border_and_Coast_Guard_Frontex_Security_Democracy_and_Rights_at_the_EU_
• Courts and Tribunal Judiciary of England and Wales (2019). Inquests Arising from The Deaths in The London Bridge and Borough Market Terror Attack Regulation 28 Report on Actıon to Prevent Future Deaths, Erişim adresi: https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2019/11/London-Bridge-Borough-Market-Terror-Attack-2019-0332.pdf
• Courts and Tribunal Judiciary of England and Wales (2020). Hashem Abedi, Erişim adresi: https://www.judiciary.uk/wp-content/uploads/2020/08/Hashem-Abedi-Sentencing-Remarks.pdf
• Department of Emergency and Military Affairs (2023, Temmuz 1). Terrorism Definitions. Erişim adresi: https://dema.az.gov/army-national-guard/military-museum/publications/terrorism-definitions
• Eurojust (2018). Berlin Christmas market terrorist attack of December 2016. Erişim adresi: https://www.eurojust.europa.eu/sites/default/files/2018-06/2016-12_Berlin-terrorist-attack.pdf
• Eurojust (2018). Paris terrorist attacks of 13 November 2015. Erişim adresi: https://www.eurojust.europa.eu/sites/default/files/2018-06/2015-11_Paris-terrorist-attack.pdf
• Eurojust (2019, Eylül 5). Speeding up and Strengthening The Judicial Response to Terrorism. Erişim adresi: https://www.eurojust.europa.eu/news/launch-judicial-counter-terrorism-register-eurojust
• European Commision (2017, Haziran 26). Commission Staff Working Document on İmproving Cooperation Between EU Financial Intelligence Units. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/newsroom/document.cfm?doc_id=45318
• European Commission (2015, Nisan 28). Communication from The Commission to The European Parliament, The Council, The European Economic And Social Committee and The Committee of The Regions. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52015DC0185
• European Commission (2018, Eylül 12). State of The Union 2018: A Reinforced European Public Prosecutor's Office to Fight Cross-Border Terrorism. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_18_5682
• European Council (2014, Haziran 27). European Council 26/27 June 2014 Conclusions. Erişim adresi: https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/143478.pdf
• European Council (2015, 20 Kasım). Conclusions of the Council of the EU and of the Member States meeting within the Council on Counter-Terrorism. Erişim adresi: https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2015/11/20/jha-conclusions-counter-terrorism/
• European Council (2016, Kasım 14). High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy, Vice-President of the European Commission, and Head of the European Defence Agency. Erişim adresi: https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2016/11/14/conclusions-eu-global-strategy-security-defence/
• European Council (2016, Nisan 27). Directive (Eu) 2016/681 of The European Council of 27 April 2016 on The Use of Passenger Name Record (PNR) Data for The Prevention, Detection, İnvestigation and Prosecution of Terrorist Offences and Serious Crime. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016L0681&qid=1689580644239
• European Council (2018, Kasım 28). Regulatİon (Eu) 2018/1862 of The European Parliament and of The Council of 28 November 2018 on the Establishment, Operation and Use of The Schengen İnformation System. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32018R1862
• European Council (2021, Nisan 29). Regulation 2021/784 of The European Parliament and of The Council of 29 April 2021 on Addressing the Dissemination of Terrorist Content Online. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32021R0784
• European Council (2022, Ocak 1). Infographic- Terrorism in the EU: facts and figures. Erişim adresi: https://www.consilium.europa.eu/en/infographics/terrorism-eu-facts-figures/
• European Council (2023, Ocak 1). The EU's Response to Terrorism. Erişim adresi: https://www.consilium.europa.eu/en/policies/fight-against-terrorism/#:~:text=EU%20definition%20of%20terrorism,abstain%20from%20performing%20any%20act
• European Council. (2005, Kasım 30). The European Union Counter Terrorism Strategy. Erişim adresi: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST%2014469%202005%20REV%204/EN/pdf
• European Council. (2007, Şubat 12). Council Decision of 12 February 2007 establishing for the period 2007 to 2013, as part of General Programme on Security and Safeguarding Liberties, the Specific Programme Prevention of and Fight against Crime. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32007D0125
• European Council. (2008, Haziran 10). Enhancing the Security of Explosives. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/CS/ALL/?uri=LEGISSUM%3Al33289
• European Parliament (2017, Kasım 8). Regulation of The European Parliament and of Thecouncil Establishing an Entry/Exit System. Erişim adresi: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-47-2017-INIT/en/pdf
• Europol (2011). TE-SAT 2011: EU Terrorism Situation and Trend Report. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publications-events/main-reports/te-sat-2011-eu-terrorism-situation-and-trend-report
• Europol (2012). TE-SAT 2012: EU Terrorism Situation and Trend Report. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publications-events/main-reports/te-sat-2012-eu-terrorism-situation-and-trend-report
• Europol (2013). TE-SAT 2013: EU Terrorism Situation and Trend Report. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publications-events/main-reports/te-sat-2013-eu-terrorism-situation-and-trend-report
• Europol (2015). European Union Terrorism Situation and Trend Report 2015. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publications-events/main-reports/european-union-terrorism-situation-and-trend-report-2015
• Europol (2015). Islamic State Going Global. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/annual_review/2015/terrorism.html
• Europol (2017). European Union Terrorism Situation and Trend Report 2017. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publications-events/main-reports/te-sat-2013-eu-terrorism-situation-and-trend-report
• Europol (2018). European Union Terrorism Situation and Trend Report 2018. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publications-events/main-reports/european-union-terrorism-situation-and-trend-report-2018-tesat-2018
• Europol (2022). European Union Terrorism Situation and Trend report 2022. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/publication-events/main-reports/european-union-terrorism-situation-and-trend-report-2022-te-sat
• Europol (2023). Europol Joins Forces with EU Fıus to Fight Terrorist Financing and Money Laundering. Erişim adresi: https://www.europol.europa.eu/media-press/newsroom/news/europol-joins-forces-eu-fius-to-fight-terrorist-financing-and-money-laundering
• Hassapis C., Katsikides S. ve Markoulis S. (2018). Terror Attacks, Foreign Exchange Markets and Class Dynamics. Hardy Hanappi (Ed.), Classes: from National to Global Class Formation içinde (1-22), IntechOpen.
• Iklódy G. (2010). The New Strategic Concept and the Fight Against Terrorism: Challenges & Opportunities, Defence Against Terrorism Review, 3(2), 3-12.
• International Institute for Counter-Terrorism (2016, Mart 22). The Brussels Attacks – 22/03/2016: What do we know? & Insights from ICT Experts. Erişim adresi: https://www.ict.org.il/UserFiles/ICT-Brussels-Attacks-Mar-16.pdf
• İşleyen B. (2017). The External Dimension of European Union Counter-Terrorism Discourse: Good Governance, the Arab “Spring” and the “Foreign Fighters”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 14 (55), 59-74.
• Johannesson E. (2018). European Integration in the field of Counterterrorism can Traditional Integration Theories Explain The Measures Taken to Combat The New Threats Facing Europe, Uppsala Universitet, 38-39.
• Kılınç T. (2014, Ağustos 15). 5 Soru: Irak’ta Başbakanlık Krizi ve Maliki’nin İstifası, SETA, Erişim adresi: https://www.setav.org/5-soru-irakta-basbakanlik-krizi-ve-malikinin-istifasi/
• Kirman, M. A. (2004). Küresel Bir Sorun Olarak Din ve Şiddet. Dini Araştırmalar Dergisi, 7(20), 315-332.
• Kuşoğlu B. (2012). Libya: Arap Baharı’na NATO “Katkısı”. Yasama Dergisi. 22, 99-118.
• Kuyaksil A. (2014). Terör Örgütlerinin İdeoloji Unsuru Olarak Kullandığı Bazı Dinî Kavramlar. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi. (1), 79-114.
• Le Parisien (2015, Ocak 9). Epicerie casher de la porte de Vincennes: les otages «vraisemblablement» tués avant l’assaut. Erişim adresi: https://www.leparisien.fr/faits-divers/prise-d-otage-dans-une-epicerie-casher-porte-de-vincennes-a-paris-09-01-2015-4432557.php
• Miş N. (2012). Suriye 2011, Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü, Erişim adresi: https://ormer.sakarya.edu.tr/uploads/files/oy2012_257_300.pdf
• Muslu E. (2012). Yemen 2011, Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü, Erişim adresi: https://ormer.sakarya.edu.tr/uploads/files/oy2012_323_358.pdf
• Office of The Law Revision Counsel United States Code (2015, Haziran 2). Terrorism. Erişim adresi: http://uscode.house.gov/view.xhtml?path=/prelim@title18/part1/chapter113B&edition=prelim
• Özar S. ve Yavuz H. A. (2017, Haziran 12). Avrupa'nın Terörle İmtihanı: Yabancı Terörist Savaşçılarla Mücadele Bağlamında Fransa ve Hollanda Tecrübesi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (31), 441-468.
• Reuters (2011, Şubat 2011). Bahrain's King Gives out Cash Ahead of Protests. Erişim adresi: https://www.reuters.com/article/bahrain-subsidies-idAFLDE71A24Z20110211
• Statista (2022, Temmuz 1). Number of Fatalities due to Terrorist Attacks in the European Union from 2010 to 2021. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1178596/number-of-fatalities-from-terrorism-eu/
• Strebel M. A. ve Steenbergen M. (2017). The Impact of the November 2015 Terrorist Attacks in Paris on Public Opinion: A Natural Experiment, Department of Political Science. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/320922352_The_Impact_of_the_November_2015_Terrorist_Attacks_in_Paris_on_Public_Opinion_A_Natural_Experiment
• Tangör B. (2012). Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Stratejisi: Yeni Bir Bütünleşme Alanı Mı? . Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi. 1 (11), 85-118.
• Tanış K. (2021). Fas Krallığı: Demokratikleşme Süreci ve Anayasa Yapımı. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karabük Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Karabük, 86-87.
• Telli A. (2012). Mısır Devrimi’nde Sosyal Medyanın Rolü, Bilge Strateji Dergisi, (4), 65-91.
• The Guardian (2015, Ocak 21). France Boosts Anti-Terror Measures in wake of Paris Attacks. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/world/2015/jan/21/france-anti-terror-measures-paris-attacks-manuel-valls
• The Guardian (2016, Mart 22). Timeline of the Brussels attacks. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/world/ng-interactive/2016/mar/22/where-the-brussels-attackers-struck
• Trade Arabia (2011, Şubat 26). Three Bahrain Ministers Sacked Amid Protests. Erişim adresi: https://www.tradearabia.com/news/MISC_194194.html
• Türkoğlu A. H. ve Aydın M. E. (2015). “Dinî Motifli Terör” Kavramı, Atatürk Araştırma Merkezi, 163-172.
• United Nations Digital Library (2004, Ekim 8). Adopted by the Security Council at its 5053rd Meeting, on 8 October 2004. Erişim adresi: https://digitallibrary.un.org/record/532676?ln=en
• VOA (2011, Mart 13). Umman Sultanı Kâbus Yasama Gücünü Konseylere Devretti. Erişim adresi: https://www.voaturkce.com/a/umman-sultan-kabus-yasama-gucunu-konseylere-devretti-117898799/893908.html