Birinci Dünya Savaşı Öncesinde İngiltere’deki Alman Casusluk Endişesiyle Şekillenen İngiliz İstihbaratı: Spymania ve İstihbarat

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 189 - 210, 18.09.2025

Muhammed Eren Karataş

Öz

ÖZ
Birinci Dünya Savaşı; askerî, harp ve siyaset tarihi gibi başlıca disiplinlerin inceleme sahasına girdiği kadar özellikle yirminci yüzyıldan itibaren büyük bir öneme haiz olmuş istihbarat tarihi ve çalışmaları için de derin bir araştırma konusudur. Savaş öncesi dönemde, tarafların netleşmesi ve gerginliklerin artmasıyla beraber en ufak bir şüphenin bile değerlendirilmesi devlet güvenliğinin en önemli gündemi olmuştur. Böyle bir atmosferde İngiltere anakarasında oluşan her türlü terslik ve gariplik, bir Alman tehdidi gibi algılanmış ve buna göre yaklaşım sergilenmiştir. Bu teamülün sonucunda İngiltere’de, Birinci Dünya Savaşı öncesinde en uygun tabirle psikolojik bir savaş tezahür etmiştir. Psikolojik tanımıyla spymania (casusluk sanrısı) olarak adlandırılan bu ilginç durum, İngiltere’de romanlar, gazeteler kitaplar ve hatta gündelik muhabbetlerin en önemli konusu olmaya kadar evrilmiştir. Kamuoyunu ciddi derecede işgal eden bu sanrı, başta hükûmet tarafından görmezlikten gelinmeye çalışılsa da kontrol edilemez boyutlara ulaşmış; İngiliz meclisini, istihbaratını ve kuvvetlerini teyakkuza geçirecek kadar önemli bir hal almıştır. Bu çalışmada, casusluk sanrısının İngiliz istihbaratının yirminci yüzyıl erken döneminde yapılanmasındaki başat etkisine ekseriyetle dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spymania , Birleşik Krallık , Casusluk , Almanya

The British Intelligence Shaped by the German Espionage Concern in Pre-World War I Britain: Spymania and Intelligence

Öz

ABSTRACT
World War I is not only a central subject of research within the fields of military, war, and political history, but it also holds significant importance for the history of intelligence, particularly from the twentieth century onwards. In the tense pre-war period, as alliances began to solidify and international frictions intensified, even the slightest suspicion became a matter of national security. Within this atmosphere, any irregularity or anomaly in mainland Britain was often interpreted as a potential German threat. As a result of this mindset, a kind of psychological warfare emerged in Britain prior to the First World War. This peculiar phenomenon, best described by the term spymania, came to dominate novels, newspapers, books, and even everyday conversations. Although initially dismissed by the government, this widespread espionage hysteria escalated to uncontrollable levels, eventually compelling the British Parliament, intelligence community, and security forces to take it seriously. This study highlights the profound impact of this spy paranoia on the structuring of British intelligence during the early twentieth century and underscores its formative role in shaping the institutional framework of the intelligence apparatus.

Anahtar Kelimeler

Spymania , The United Kingdom , Espionage , Germany

Kaynakça

• Aldrich, R. J. (2001). The hidden hand: Britain, America, and Cold War secret intelligence. London: John Murray.
• Aldrich, R. J. (2010). GCHQ: The uncensored story of Britain’s most secret intelligence agency. London: HarperPress.
• Andrew, C. (2009). The defence of the realm: The authorized history of MI5. London: Penguin.
• Andrew, C. (2018). The secret world: A history of intelligence. New Haven, CT: Yale University Press.
• Buchan, J. (2016). Yeşil kaftan. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları .
• Darwin, J. (2009). The empire project: The rise and fall of the British world-system, 1830–1970. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ferguson, N. (2015). Hazin savaş: 1914–1918. (Çev. M. Fatih Çalışır). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• French, D. (1986). British strategy and war aims, 1914–1916. London: Allen & Unwin.
• Grant, R. G. (2010). MI5 & MI6: Britain’s security and secret intelligence services. London: Batsford.
• Jeffery, K. (2010). MI6: The history of the Secret Intelligence Service, 1909–1949. London: Bloomsbury.
• Le Queux, W. (1906). The invasion of 1910. London: Eveleigh Nash.
• Moran, C. (2012). Classified: Secrecy and the state in modern Britain. Cambridge: Cambridge University Press.
• Porter, B. (1987). The origins of the vigilant state: The London Metropolitan Police Special Branch before the First World War. London: Weidenfeld & Nicolson.
• Porter, B. (1989). Plots and paranoia: A history of political espionage in Britain, 1790–1988. London: Unwin Hyman.
• Şimşeker, S. A. (2022). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı istihbaratı: İkinci Şube tarihi. İstanbul: Kronik Kitap.
• Wark, W. K. (1985). The ultimate enemy: British intelligence and Nazi Germany, 1933–1939. Oxford: Oxford University Press.
• Althusser, L. (1971). İdeoloji ve ideolojik aygıtlar. İçinde L. Althusser (Der.), Lenin ve felsefe ve diğer yazılar, (s. 127–186). New York, NY: Monthly Review Press.
• Debruyne, E. (2014). Espionage. 1914–1918-online. International Encyclopedia of the First World War. https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/espionage
• Hiley, N. (1985). The failure of British counter-espionage against Germany, 1907–1914. The Historical Journal, 28(4), 837-859.
• Hiley, N. (1997). Decoding German spies: British spy fiction and the fear of invasion, 1900–1914. Intelligence and National Security, 12(1), 1-26.
• Owen, N. (1985). The Foreign Office and British intelligence before the First World War. The Historical Journal, 28(1), 99-124.
• Richards, H. (2025). The nationalisation of war, the rise of psychology, and the creation of “spy fever” in the British press. War & Society, 44(2), 347–364. https://doi.org/10.1080/07292473.2025.2463758
• Richards, J. (2014). In from the cold: Espionage fiction as an educational tool. Perspectives on History, American Historical Association. https://www.historians.org/perspectives-article/in-from-the-cold-espionage-fiction-as-an-educational-tool-november-2014
• Karataş, M. E. (2024). Birleşik Krallık’ın yirminci yüzyıl erken dönem denizaşırı istihbarat kurumsallaşması: Doğu Akdeniz Özel İstihbarat Bürosu [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Millî Savunma Üniversitesi, Alparslan Savunma Bilimleri ve Millî Güvenlik Enstitüsü, Ankara .