The Prophet in Poems of Yavuz Sultan Selim

Yıl 2021, , 17 - 31, 30.06.2021

Ayşe Hilal Kalkandelen

https://doi.org/10.47169/samer.863928

Cited By: 1

Öz

Poets have always presented their love and respect for the Prophet with their poems, and these poems have been the main sources of literature. Especially in masnavis and diwans, following the tawhid and introduction parts, the Prophet is mentioned, praised with all beautiful attributes, and admiration to him is expressed by using the most beautiful words. The Prophet, who has been a source of inspiration for poets with his life, personality, miracles, and wars, has become the source of many literary genres. From 13th century he took place in all diwans and beautified literature with his unique beauties. So, in order to present the literary richness of Ottoman Empire in the 16th century, we wanted to consider Yavuz Sultan Selim, who is one of the Sultan poets, with his poems, especially with those about the Prophet in Persian language. Selim I, in other words Yavuz Sultan Selim, is one of the Sultan poets who values poets and scholars, protects and rewards them for their achievements, and has subtle feelings and thoughts. In his poems, he praised the Prophet with sincerity, praise, and expressions worthy of him by revealing his knowledge and abilities. Yavuz revealed the noble presence of the Prophet in his eulogies (na’t), he expressed his love, devotion, respect for him, and he threw himself on the intercession of him.

Anahtar Kelimeler

Sirah, Yavuz Sultan Selim, The Prophet, Persian, Poem

Yavuz Sultan Selim’in Şiirlerinde Hz. Peygamber

Öz

Şairler Hz. Peygamber’e duydukları sevgi ve saygıyı şiirleriyle ortaya koymuş, bu şiirler konuları ile edebiyatın temel kaynaklarından olmuştur. Özellikle mesnevilerde ve divanlarda tevhîd ve münâcâtlardan sonra Hz. Peygamber bütün güzel sıfatlarıyla anılmış, övülmüş, en güzel ifadelerle peygamber sevgisi dile getirilmiştir. Hayatı, kişiliği, mucizeleri ve savaşları ile şairlere ilham kaynağı olan Hz. Peygamber, pek çok edebî türe kaynaklık etmiş, XIII. yüzyıldan itibaren bütün divanlarda yer alarak zatına mahsus güzellikleri ile edebiyatı güzelleştirmiştir. Biz de XVI. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nun edebî güzelliğini göstermek amacıyla sultan şairlerden Yavuz Sultan Selim’i özellikle Hz. Peygamber’i anlattığı Farsça şiirleriyle gözler önüne getirmek istedik. I. Selim, yani Yavuz Sultan Selim, şair ve âlimlere değer verip, onları himaye eden, başarılarından dolayı mükâfatlandıran, kendisi de ince duygu ve düşüncelere sahip sultan şairlerdendir. O, şiirlerinde Hz. Peygamber’i samimiyetle, övgüyle, ona yakışır ifadelerle bilgi ve yeteneklerini de ortaya koyarak methetmiştir. Yavuz, na’tlarında Hz. Peygamber’in yüce varlığını ortaya koyarak ona olan sevgisini, bağlılığını, saygısını dile getirmiş, ona sığınmış ve şefaat dileğinde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Yavuz Sultan Selim, Hz. Peygamber, Farsça, Şiir

Kaynakça

• Abdurrahman İbnü’l-Cevzî. Sahabenin Dilinden Hz. Peygamber’in Hayatı. çev. Taceddin Uzun. Konya: Serhat Kitabevi, 2012.
• Aclûnî, İsmail b. Muhammed. Keşfu’l-hafâ ve müzîlu’l-ilbâs. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408/1988.
• Ahmet Cevdet Paşa. Kısas-ı Enbiyâ ve Tevârih-i Hulefâ. İstanbul: Bedir Yayınevi, 1976.
• Ak, Coşkun. Şair Padişahlar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 2001.
• Aktaş, Hasan. Osmanlı Padişahları. Edirne: Yort Savul Yay., 2005.
• Aydın, Şadi. “Farsça Divan Sahibi Osmanlı Sultanları ve Divânlarının Nüshaları”. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 2/6 (Yaz 2002), 45-56.
• Balyer, Aydın. Yavuz Sultan Selim Dîvânı. çev. Ali Nihad Tarlan. İstanbul: Kökler Yay., 2017.
• Çavuşoğlu, Halime. “Gazneli Mahmud Hikâyelerine Bir Bakış ve Gazneli Mahmud’un Menkıbevi Kişiliğine İlişkin Bazı Tespitler”. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 63 (Aralık 2019), 377-402.
• Çetişli, İsmail. Türk Şiirinde Hz. Peygamber. Ankara: Akçağ Yay., 2012.
• Değirmençay, Veyis. Farsça Şiir Söyleyen Osmanlı Şairleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yay., 2013.
• Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Akaydın Yay., 2007.
• Divan-ı Belâgat Unvân-ı Sultan Selim Hân-ı Evvel, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi, 309 Numaralı yazma.
• Iqtıdar Husaın Sıddıquı. “Melik Ayaz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 29/53-54. Ankara: TDV Yay., 2004.
• İbn Hişâm, Sîret-i İbn-i Hişâm İslam Tarihi. çev. Hasan Ege. 4 Cilt. İstanbul: Kahraman Yay., 2006.
• İsen, Mustafa – Bilkan, Fuat. Sultan Şairler. Ankara: Akçağ Yay., 1997.
• İsen, Mustafa. Sehî Bey Tezkiresi Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay., 1998.
• Keleş, Reyhan. Divan Şiirinde Mi‘râciyye Kasideleri. İstanbul: Kitabevi Yay., 2018.
• Köprülü, Mehmed Fuad. Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Alfa Yay., 2013.
• Köprülü, Mehmed Fuad. Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Ötüken Yay., 2. Basım, 1980.
• Muhammed Hamidullah. İslam Peygamberi. çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. Ankara: İmaj Yay., 2003.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el- Haccâc. Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, çev. Ahmed Davudoğlu. İzmir: Işık Yay., 2013.
• Pekolcay, Neclâ. İslâmî Türk Edebiyatı. İstanbul: Kitabevi Yay., 5. Basım, 2002.
• Sakaoğlu, Necdet. Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Alfa Yay., 2015.
• Süyûtî, Ebu’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr. ed-Dürerü’l-müntesire fi’l-ehâdîsi’l müştehire. tah. Muhammed Abdülkadir Ata. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
• Timurtaş, Faruk K. Tarih İçinde Türk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yay., 4. Basım, 2005.
• Tuman, Mehmet Nail. Tuhfe-i Nâilî. haz. Cemal Kurnaz-Mustafa Tatçı. Ankara: Bizim Büro Yay., 2001.
• Uludağ, Süleyman. “Kemâl”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25/222. Ankara: TDV Yay., 2002.
• Yavuz Sultan Selim. Bârika -Yavuz Sultan Selim’in Farsça Seçme Şiirleri ve Türkçe Çevirileri-. çev. Şeyh Vasfî, haz. Gökhan Gökmen. İstanbul: Büyüyen Ay Yay., 2015.
• Yazıcıoğlu Mehmed Efendi. Muhammediye. haz. Amil Çelebioğlu. İstanbul: Tercüman Yay., 1970.
• Yeniterzi, Emine. Türk Edebiyatı’nda Na’tlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., 2. Basım, 2015.
• Yıldırım, Ali. “Sen Olmasaydın Felekleri Yaratmazdım’ Hadis-i Kudsîsinin Klasik Şiire Yansımaları”. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1/1 (Ağustos 2018), 154-168.
• Yılmaz, Mehmet. Edebiyatımızda İslâmî Kaynaklı Sözler. İstanbul: Enderun Yay., 1992.
• Yılmaz, Muammer. Cihangir Sultan Yavuz Sultan Selim. İstanbul: Elit Kültür Yay., 2009.