Konsey (Mekke Liderleri)’nin Argümanları ve Mâtürîdî'nin Cevapları

Yıl 2020, Sayı: 2, 54 - 68, 30.06.2020

Veysel Gengil

Öz

Hz. Peygamber, insanları İslam'a davet ederken çeşitli itirazlara maruz kalmıştır. Bu itirazlar, özellikle toplumun elit kesiminden gelmiştir. Kur’ân-ı Kerîm, onların argümanlarını fragmanlar halinde anlatmış ve bunlara cevaplar vermiştir. Ebû Mansûr el-Mâtürîdî (333/944), bu cevapları ayrıntısıyla değerlendirmiş ve söz konusu elit kesimin İslam’a yönelik itirazlarını çürütmüştür. İşte bu çalışma şu iki soruya cevap aramıştır: Mâtürîdî, elit kesimin itirazları üzerinde niçin çok durmuş ve onlara cevaplar üretirken nasıl bir yöntem izlemiştir? Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ın tamamının incelenmesi neticesinde varılan sonuçlar şu şekildedir: Elit kesim bir prototiptir. Onlar, İslam’a karşı hemen her devirde görülecek türden itirazlarda bulunmuşlardır. Bu nedenle onlara cevap vermek, bir nevi, ilerleyen süreçte öne sürülecek muhtemel itirazlara hazır cevap olacaktır. Mâtürîdî, söz konusu itirazları, üzerini örtmeden cesurca aktarmış ve ardından akli verilerden hareketle ikna edici cevaplar vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Tefsir, Matüridi, Te’vîlâtü’l-Kur’ân, Mekke Müşrikleri

Arguments of the Council (the Leaders of Mecca) and Answers of Māturīdī

Öz

The Prophet was exposed to various accusations from the time he started preaching Islam. These objections came especially from the elite of his community. The Quran describes their cases in fragments and gave an answer to them. Abū Manṣūr al-Māturīdī (333/944) had examined who the Quran had refuted the elite's accusations. This paper seeks to answer the two following questions: Why did Māturīdī concentrate to answer the objections of the elite? And second what method did he follow when generating answers to them? The conclusions reached after the examination of the entire Taʾwīlāt al-Qur’ān can be summarized as follows: The elite of Quraysh are identical to the elites of the previous community. Their objections to Islam are almost the same that had been seen before. Therefore, answering them will be a ready-made answer to possible objections to be raised from the ongoing process. Māturīdī courageously conveyed these objections without covering them and then gave persuasive answers based on mental data. While answering the also gave Meccans, he answers to those who attacked Islam with logical propositions.

Anahtar Kelimeler

Sirah, Tafsir, Māturīdī, Taʾwīlāt al-Qur’ān, Meccan Pagans

Kaynakça

• The Noble Quran. Accesed 14 April 2020. https://quran.com/
• Baba, Coşkun. Retoriğin İkna Gücü. Konya: Çizgi Pub., 2018.
• Bukhārī, Abū ‘Abd Allāh Muḥammad ibn Ismā‘īl. Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Riyadh: Dār al-Salām, 1999.
• Gengil, Veysel. "Mekke Müşriklerini Mâtürîdî’nin Gözüyle Okumak". Journal of Sakarya University Faculty of Theology 20/38 (Aralık 2018), 201-222.
• Günaltay, Şemseddin. İslam Öncesi Araplar ve Dinleri. Ankara: Ankara Okulu Pub., 1997.
• Jawād ‘Alī. al-Mufaṣṣal fī Ta’rīkh al-‘Arab qabl al-Islām. 10 Volume. Baghdat: Câmia Baghdad, 1413/1993.
• Muqātil b. Sulaymān. Tafsīr al-Qurʾān. 3 Volume. Beirut: Dar Al-Kotob Al-ilmiyah, 2003.
• al-Māturīdī, Abū Manṣūr Muḥammad. Taʾwīlāt al-Qur’ān. ed. Ahmet Vanliğlu et al. 18 Volume. Istanbul: Mizan Pub., 2005–2011.
• al-Rāzī, Fakhr al-Dīn Muḥammad ibn ʻUmar. Mafātīḥu al-ghayb. 32 Volume. Egypt: al-Tawfikia Bookshop, 2003.
• al-Ṭabarī, Muḥammad b. Jarīr. Jāmiʿ al-bayān fī taʾwīl āy al-Qurʾān. 30 Volume. Beirut: Dar İbn Hazim, 2002.
• al-Thaʿlabī, Aḥmad b. Muḥammad. al-Kashf wa’l-bayān. 6 Volume. Beirut: Dar Al-Kotob Al-ilmiyah, 2003.
• al-Zajjāj, Abū Isḥāq Ibrāhīm ibn Muḥammad ibn al-Sarī. Kitāb ma’ānī al-Qur’ān. ed. Abd al-Calil Abd Şelbî. Beirut: Âlem al-Kotob, 1988.