Use of Discourse Markers in Turkish as a Second/Foreign Language: Level B1-B2

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 79 - 98

Gönül Özkollargil

Öz

The goal of this paper is to describe how instructors use Discourse Markers (DM), what they think about teaching them as well as how students use DMs through B1 and B2. It uses a case study to arrive at conclusion, a qualitative research method. The subjects are students of Hacettepe University who pass from B1 to B2 level of Turkish (n=2) and language instructors of Bartın University and Hacettepe University. During the fieldwork, students of Hacettepe University who passed from B1 to B2 were interviewed and audio-recorded using Student Interview Form (SIF) for 12 weeks. New software was developed using Python in order to list DMs used by student for speech flow and information Exchange with the help of CLAN. Using Matplotlib, graphs were created to how the weekly distribution of DMs by each student in both levels of language. The instructors were interviewed thorugh IIF (Instructor Interview Form) and their answers were descriptively analyzed. The results indicate that the students use various DMs for various functions. IIF revealed that instructors do not include DMs in their classes.

Anahtar Kelimeler

Discourse Markers, Discourse Markers in Curriculum, Instructors

Söylem Belirleyicilerinin İkinci/Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanımı: B1-B2 Seviyesi

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkçe öğretim sınıflarında sınıf içi söylemde Türkçe öğreten öğretim görevlilerinin Söylem Belirleyicisi (SB) kullanımı ve SB’lerin öğretimine dair düşünceleri, ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenciler tarafından SB kullanım sıklığını ortaya koymaktır. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma yöntemi desenlerinden durum (örnek olay) çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu Hacettepe Üniversitesi TÖMER’de öğrenim görmekte olup B1 seviyesinden B2 seviyesine geçen öğrenciler (n=2) ve Hacettepe Üniversitesi, Bartın Üniversitesi’nde çalışan öğretim görevlileri (n=4) oluşturmaktadır. Bu süreçte sırasıyla Hacettepe Üniversitesi TÖMER’de öğrenim görmekte olan B1 seviyesinden B2 seviyesine geçen öğrencilere Öğrenci Görüşme Formu (ÖGF) kullanılarak 12 hafta boyunca her hafta SB kullanım verilerinin ses kaydı alınmıştır. CHAT çeviriyazı formatıyla yazılarak biçimbirimsel olarak kodlanmıştır ve öğrencilerin edimlerinde konuşmanın akışını ve bilgi akışını düzenleyen SB’ler önceden oluşturulan kod listelerine göre CLAN programında hesaplamak için Python'da yeni bir program yazılmıştır. Verilerin dağılımı Matplotlib çerçevesi kullanılarak, farklı seviyelerde ve haftalarda her öğrenci için kelime sıklıklarını gösteren grafikler oluşturulmuştur. Nihai sonuçların anlamlı olup olmadığı betimsel olarak analiz edilmiştir. Öğretim görevlileriyle yapılan görüşmelerde Öğretim Elemanı Görüşme Formu (ÖEGF) kullanılarak aktarılan sorular çerçevesinde cevaplar betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin edimlerinde çeşitli SB’lerin farklı işlevde kullanımına rastlanmıştır. Öğretim görevlileriyle yapılan görüşmeler neticesinde öğreticilerin öğretim programlarında ve sınıf içi öğretimde SB’lere yer vermedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Söylem Belirleyicileri, Öğretim Programlarında Söylem Belirleyicileri, Sınıf İçi Söylemde Öğreticilerin Söylem Belirleyicisi Kullanımı

Kaynakça

• (ACTFL). (2012). American Council on the Teaching of Foreign Languages. Yeterlilik Kılavuzu Erişim Adresi:https://www.actfl.org/sites/default/files/guidelines/ACTFLProficiencyGuidelines20 12_Turkish.pdf
• Aşık, A., & Cephe, T. (2013). Discourse markers and spoken English: Non native use in the Turkish EFL setting. English Language Teaching, 9 (12): 34-56.
• Blakemore, D. (1987). Semantic Constraints on Relevance. Oxford: Blackwell.
• Bazzanella, C. (1990). Phatic Connectives as Interactional Cues in Contemporary Spoken Italian. Journal of Pragmatics, 14: 639-47.
• Blakemore, D. (1992). Understanding Utterances.Oxford: Blackwell.
• Başutku, S., & Çelik, N. (2020, Aralık, 12) Schiffrin’in söylem modeline göre yabancı dil olarak Türkçe Öğretiminde söylem belirleyicilerinin incelenmesi. N. Yazıcı (Oturum başkanı), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Sempozyumu. Ankara, Türkiye.
• CEFR. (2001). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Erişim Adresi: https://rm.coe.int/16802fc1bf
• CEFR. (2018). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Erişim Adresi: https://rm.coe.int/cefr-companion-volume-with-new-descriptors 2018/1680787989
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. Baskı). USA: SAGE Publications.
• Çakır, H. (2016). Türkçe Eğitimi Güncel Araştırmaları. Ülper, H. (Ed.). Türkçe derslerinde söylem belirleyicisi olarak yani’nin işlevleri içinde (20-30). Ankara: Pegem Akademi
• Çakır Sarı, H. (2020). Türkçe öğretmenlerinin söylem belirleyicisi kullanımı. Dil Dergisi, 171 (1): 75-90.
• Durmuş, M. (2019). Dil öğretiminde öğretici yeterlilikleri ve pedagojik muhakeme becerisi. (1.Baskı). Grafiker Yayınları.
• Dülger, O. (2001). The use of discourse markers in teaching writing. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi]
• Demiray, C. (2019). Türkçede günlük konuşma bağlamında kullanım sıklığı yüksek söylem belirleyicilerinin işlev ve konum özellikleri. [Yüksek lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi]
• Demirtaş, E. (2004). Yabancı dil öğretmenlerinin kullandıkları söylem belirteçleri ve bağlamlaştırma ipuçlarının işlevleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi]
• Erman, B. (1992). Female and Male Usage of Pragmatic Expressions in Same-Sex and Mixed-Sex Interaction. Language Variation and Change, 4 (2): 217-234.
• Fraser, B. (1987). Pragmatic Formatives. J. Verschueven ve M. Bertuccelli-Papi (Ed.). The Pragmatic Perspective içinde (179-194). Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
• Fraser, B. (1988). Types of English Discourse Markers. Acta Linguistica Hungarica, 38 (4): 19-33.
• Fraser, B. (1990). An Approach to Discourse Markers in English. Journal of Pragmatics, 14 (3): 383-395.
• Fraser, B. (1993). Discourse Markers across Language. Pragmatics and Language Learning, Monopgraph Series, 4: 1-16.
• Fraser, B. (1999). What are Discourse markers? Journalof Pragmatics, 31 (7): 931-932.
• Halliday, M. A. K. &, Hasan, R. (1976). Cohesion in English. London: Longman.
• Hirik, E. (2023). Türkçede Söylem Belirleyiciler ve Mental Söz Varlığı İlişkisi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 10: 570-587.
• Hirik, E. (2023). Türkçede Söylem Belirleyici Olarak Soru Yapılı İfadeler. Dil Araştırmaları, 32: 55-73.
• Kıymazarslan, V. (1996). The Role of discourse markers in improving foreign language reading comprehension: A case study. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi]
• Knott, A., & Dale, R. (1994). Using Linguistic Phenomena to Motivate a Set of Coherence Relations. Discourse Processes, 18 (1): 35-62.
• Östman, J. O. (1995). Pragmatic Particles Twenty Years After. B. Warvik, S. K. Tanskanen ve R. Hiltunen (Ed.). Organization in Discourse: Proceedings from the Turku Conference içinde (95-108). Turku, Finlandiya: University of Turku.
• Özbek, N. (2000). Studies on Turkish and Turkic Languages. A. Göksel ve C. Kerslake (Ed.). Yani, İşte, Şey, Ya: Interactional Markers of Turkish içinde (393-401). Oxford: Harrassowitz.
• Polanyi, L., & Scha, R. (2009). The Syntax of Discourse. Text-Interdisciplinary Journal for the Study of Discourse, 3 (3): 261-270.
• Quirk, R., Greenbaum, S., Leech, G., & Svartvik, J. (1985). A Comprehensive Grammar of the English Language. Londra: Longman.
• Redeker, G. (1990). Identical and Pragmatic Markers of Discourse Structure. Journal of Pragmatics, 14 (3): 367-381.
• Schiffrin, D. (1987). Discourse markers. Cambridge University Press.
• Schiffrin, D. (2001). The handbook of Discourse Analysis. D. Schiffrin, D. Tannen ve H. E. Hamilton (Ed.). Discourse markers: Language, meaning and context içinde (54-75). Oxford: Blackwell Publishers Malden.
• Sarıtaş, H., & Benzer, A. (2020). Türkçenin Eğitimi- Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar. Konuşma Eğitiminde Söylem Belirleyicilerin Yeri: Duraksama Belirleyicileri (1. baskı) içinde (45-60). Ankara: Ankara Üniversitesi TÖMER.
• Sarıtaş, H. Karadağ, K., & Benzer, A. (2019). Dilbilimde güncel tartışmalar. Ortaokul öğrencilerinin konuşma edimlerinde söylem belirleyici eğilimleri (1. baskı.) içinde (136-151). Ankara: Dilbilim Derneği Yayınları.
• Sarıtaş, H., & Benzer, A. (2020). İkinci dil olarak Türkçe Öğretiminde Söylem Belirleyicilerin Yeri ve Kullanımı. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8 (2): 81-111.
• Stubbs, M. (1983). Discourse analysis: The Socio-Linguistic Analysis of Natural Language. Oxford:Blacwell.
• Şuyalçınkaya, K. (1999). The Role of discourse markers in improving writing a report. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Uçku, Ç. (1996). The Impact of discourse markers on developing reading skills in English at intermediate level: A case study. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi]
• Van Dijk, T. A (1979). Relevance Assignment in Discourse Comprehension. Discourse Processes, 2: 113-126.
• Yılmaz, E. (2004). A Pragmatic Analysis of Turkish Discourse Particles: Yani, İşte and Şey. [Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi] ODTÜ.