RESİM ÇİZDİRME ÇOCUĞUN HASTANE DENEYİMLERİNİ VE ONU NASIL ETKİLEDİĞİNİ ANLAMANIN YOLU MUDUR

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 61 - 75, 22.05.2019

Emine Erçin Senay Cetinkaya

Öz

Resimler çocukla sözel
olmayan bir iletişim sağlar ve çocuğun duygularını ifade edebilmesine yardımcı
olur. Çocuklar bir resim çizmeleri istendiğinde, sıklıkla kendileri için önemli
olan durumları ve bu durumu nasıl algıladıklarını çizer. Resimler bize
çocukların korkuları, algıları, fantazileri ve yanlış anlamaları hakkında ipucu
verir. Çocukların resim yapmaları ile ilgili yöntemlerin psikoloji başta olmak
üzere çeşitli bilim dalları tarafından "tanı" aracı olarak
kullanılmakta olduğu bilinmektedir.

Hastalık, gelişen her
çocuğun başına gelebilecek en yaygın, en genel stres kaynaklarından biridir.
Kısa süreli basit hastalıklar nadiren çocuğun üzerinde büyük etkiler veya uzun
süreli duygusal bozukluklar bırakır. Oysa kronik hastalıklar gelişmekte olan
çocuğun bilişsel ve duygusal gelişimi üzerinde kalıcı etkiler bırakabilir.

Bilinmeyenden korkma ve
kendini kontrol duygusunun tehdit altında olduğunu algılaması okul çocuğunun
sağlık personeline ilişkin diğer korkularını oluşturur. Çocuk hastalığıyla
ilgili her şeyi tam olarak anlamadığı için bilgideki boşlukları fantezilerle
doludur. Çocuklarla çalışan hemşire çocuğun yaş ve gelişim düzeyine göre sözel
ve sözel olmayan iletişim tekniklerini kullanabilmelidir. Çocuğa resim çizdirme
onun hastane deneyimlerini ve bu deneyimlerinin akut veya kronik hastalıkta
etkisi hakkında bilgi edinilmesini sağlayabilir. 

Sağlık bilincinin
oluşmasında çevrenin yanı sıra deneyimlerin ve hekim-hemşire-çocuk ilişkisinin
önemli rolü olmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Kronik Hastalık, Çocuk, Resim Çizme

Kaynakça

• 1. Executive Board Resolution EB 101. R2 on The Amendments to The Constitution, WHO, Geneva, 1998: 103.2. Cüceloğlu D. İyi Düşün Doğru Karar Ver, Sistem Yayıncılık, 32. Basım, İstanbul: 2000; 69-88.3. Cüceloğlu D. İletişim Donanınımları, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul: 2002; 28-32.4. Wilson D, Ratekin C. An introduction to using children's drawings as an assessment tool, Nurse Pract 1990: 15 (3); 23-4, 27, 30-5.5. Beytut D, Bolışık B, Solak U, Seyfioğlu U. Çocuklarda Hastaneye Yatma Etkilerinin Projektif Yöntem Olan Resim Çizme Yoluyla İncelenmesi, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2009: 2; 3.6. Köçkar Ç, Gürol A. Anxiety, aggression and self-esteem analysis through pictures in children with cancer, F.N. Hemşirelik Dergisi, 2013:21(1): 33-39.7. Er M. Çocuk, Hastalık, Anne-Babalar ve Kardeşler, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2006; 49: 155-168.8. Taş Y, Aslan D, Sayek İ. Doktorluk mesleğini çocuklar resimlerine nasıl yansıtıyorlar? 7-12 yaş grubu çocuklar arasında yapılmış bir örnek, Sted Dergisi, 2006: (11); 15.9. Gültekin G, Baran G. Hastalık ve Çocuk, Aile ve Toplum, 2005; 2: (9).10. Lubkin LM, Larsen PD. Chronic illness:impact and intervention, 7 th edition, copright by Jones and Bartlett Publishers, LLC, 2009; 4-6.11. Lynn R. Adolescent health: a multidisciplinary approach to theory, research, and intervention, California, Sage Publications, 2005; 3-5.12. Çavuşoğlu H. Kronik hastalığı olan çocuk, Çocuk Sağlığı Hemşireliği, Genişletilmiş 8.baskı, Ankara: 2004; 71-90.13. Abd-Allah. Psychological aspects of childhood chronic diseases, National Research Centre, 2005; 1-32.14. Kocaman N. Hastaların psikososyal tepkilerini etkileyen faktörler, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2008; 11: 12-101.15. American Academy of Pediatrics. Committee on Children with Disabilities and Committee on Psychosocial Aspects of Child and Family Health, Psychosocial risks of chronic health conditions in childhood and adolescence, 1993; 92: 876-878.16. Erdoğan A, Karaman MG. Kronik hastalığı olan çocuk ve ergenlerde ruhsal sorunların tanınması ve yönetilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2008; 9: 244-52.17. Woodgate R. Adolescent’s perspectives of chronic illness: It’s hard, Journal of Pediatric Nursing, 1998; 13: 210-223.18. Ekşi A. Yeni bir yan dal: çocuk ve ergen liyezon psikiyatrisi, Ege Psikiyatri sürekli Yayınları, 1997; 2: 519-533.19. Turgay A. Çocukluk döneminde duygu durum bozuklukları ve intihar, In: Güleç C., Köroğlu E., Ed. Psikiyatri Temel Kitabı, 1.baskı, Nobel Kitabevleri, Ankara: 1998; 1177-1193.20. Emiroğlu N, Aras Ş, Yalın Ş, Doğan Ö, Akay A. Yatan hastalar için istenen çocuk ve ergen psikiyatrisi konsültasyonların değerlendirilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2009: 10; 217-225.21. Abalı O, Tüzün Ü, Gürkan K. Çocuk psikiyatrisi konsültasyonlarının değerlendirilmesi, Genel Tıp Dergisi, 2006: 16 (3); 121-124.22. Özgüven HD, Tuncer HT. Uyum bozukluğu, Kriz Dergisi, 1997: 5 (2); 87-94.23. Fettahoğlu EÇ, Koparan C, Özatalay E, Türkkahraman D. İnsüline Bağımlı Diyabetes Mellitüs Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Gözlenen Ruhsal Güçlükler, Türkiye’de Psikiyatri, 2007: 9 (1); 32-36.24. Hood KK, Huestis S, Maher A, Butler D, Volkening L, Laffel LM. Depressive symptoms in children andadolescents with type 1 diabetes, Diabetes Care, 2006; 29: 1389-91.25. Stewart SM, Rao U, Emlie GJ, Klein D, White PC. Depressive symptoms predict hospitalization for adolescents with type 1 diabetes mellitüs, Pediatrics, 2005: 115; 1315-19.26. Gonzales JS, Peyrot M, McCarl LA, Collins EM, Serpa L, Mimiaga MJ, Safren SA. et al. Depression and diabetes treatment nonadherence: a meta-analysis, Diabetes Care, 2008: 31 (12); 2398-2403.27. Bilgiç A, Yılmaz S, Tıraş S, Deda G, Kılıç EZ. Bir grup epilepsili çocukta depresyon ve anksiyete belirti düzeyi ve ilişkili faktörler, Türk Psikiyatri Dergisi, 2006: 17 (3); 165-172.28. Katon W, Lozano P, Russo J, McCauley E, Richardson L, Bush T. The prevalence of dsm-ıv anxiety and depressive disorders in youth with asthma compared with controls, Journal of Adolescent Health, 2007: 41; 455-63.29. Forero R, Bauman A, Young L, Booth M, Nutbeam D. Asthma, health behaviors, social adjustment, and psychosomatic symptoms in adolescence, J. Asthma, 1996: 33; 157-64.30. Suris JC, Michaud PA, Akre C, Sawyer SM. Health risk behaviors in adolescents with chronic conditions, Pediatrics, 2008: 122; 1113-18.31. Zashikhina A, Hagglof B. Mental health in adolescents with chronic physical illness versus controls in Northern Russia, Acta Paediatrica, 2007: 96; 890-896.32. Çavuşoğlu H. Depression in children with cancer, Journal of Pediatric Nursing, 2001: 16 (5); 380-385.33. Matziou V, Perdikaris P, Galanis P, Dousis E, Tzoumakas K. Evaluating depression in a sample of children and adolescents with cancer in Greece, International Nursing Review, 2008: 55; 314-319.34. Von EL, Enskar K, Kreuger A, Larsson B, Sjödén PO.. Self-esteem, depression and anxiety among Swedish children and adolescents on and off cancer treatment, Acta Paediatr, 2000: 89 (2); 229-236.35. Yavuzer H. Resimleriyle Çocuk Resimleriyle Çocuğu Tanıma, Remzi Kitabevi, 10. basım, İstanbul: 2003; 18-22.36. Malchiodi CA. Çocukların Resimlerini Anlamak, Epsilon Yayıncılık, İstanbul: 1998: 123-140.37. Yavuzer H. Resimleriyle Çocuk, Remzi Kitabevi, 4. baskı, İstanbul: 1992; 41-42.38. Erkmen N. Çağdaş Bir Ders Kitabı Nasıl Olmalı? Ders Kitabını Mükemmel Yapan Nitelikler, Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayını, Ankara: 1996; (11): 90.39. Adasal R. Modern Normal ve Medikal Psikoloji, 2. Baskı, A.Ü. Tıp Fakültesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara: 1973; 152-158.40. Kaptan A, Kaptan S. Ders Kitaplarında Görsel Düzen, Konu Alanı Ders Kitabı incelemesi, Demirel Ö. ve Kırışoğlu K. (Editör), Pegem A Yayıncılık, Ankara: 2006; 163-165.41. Çankırılı A. Çocuk Resimlerinin Dili, Zafer Yayınları, İstanbul: 2011; 112-124.42. Kırışoğlu O. Sanatsal Zeka ve Sanat Eğitimi, H.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Ankara: 1992; 69.43. Furth GM. The Secret World of Drawings: A Jungian Approach to Healing Through Art, Toronto: Inner City Boks, 2 edition, 2002: 86.44. Ünver E. Sanat eğitimi, 1. Baskı, Nobel yayınevi, Ankara: 2002; 59.